ʻŌlelo a ka International Center for Ethno-Religious Mediation on Focus Issues of the 8th Session of the United Nations Open-ended Working Group on Aging.

Ua kūpaʻa ka International Center for Ethno-Religious Mediation (ICERM) i ke kākoʻo ʻana i ka maluhia hoʻomau ma nā ʻāina a puni ka honua, a ua ʻike maikaʻi mākou i nā haʻawina e hiki ke hana ʻia e ko mākou mau kūpuna. Ua hoʻokumu ʻo ICERM i ka World Elders Forum no ka poʻe kahiko, nā aliʻi kuʻuna/alakaʻi a i ʻole nā ​​ʻelele o ka lāhui, ka hoʻomana, ke kaiāulu a me nā hui ʻōiwi. Ke kono nei mākou i nā haʻawina a ka poʻe i ola i nā loli ʻenehana, kālai'āina, a me ka nohona. Pono mākou i kā lākou kōkua i ka hoʻoponopono ʻana i kēia mau hoʻololi me nā kānāwai maʻamau a me nā kuʻuna. Ke ʻimi nei mākou i ko lākou naʻauao i ka hoʻoponopono ʻana i nā paio me ka maluhia, ka pale ʻana i ka hakakā, ka hoʻomaka ʻana i ke kamaʻilio ʻana, a me ka hoʻoikaika ʻana i nā ʻano hana ʻole o ka hoʻoholo hakakā.

Eia nō naʻe, i ko mākou noiʻi ʻana i nā pane i nā nīnau alakaʻi kikoʻī no kēia kau, he mea hōʻeha ka ʻike ʻana i ka ʻAmelika Hui Pū ʻIa, kahi i hoʻokumu ʻia ai kā mākou hui, ua kaupalena ʻia nā manaʻo i nā pono kanaka o ka poʻe ʻelemakule. Loaʻa iā mākou nā kānāwai kīwila a me nā kalaima e pale aku iā lākou mai ka hōʻino kino a me ke kālā. Loaʻa iā mākou nā kānāwai e kōkua iā lākou e mālama i kekahi mana kūʻokoʻa, ʻoiai inā makemake lākou i nā kahu a i ʻole nā ​​​​mea ʻē aʻe e ʻōlelo no lākou ma nā pilikia liʻiliʻi, e like me ka mālama olakino a i ʻole nā ​​​​hoʻoholo kālā. ʻAʻole naʻe mākou i hana nui e kūʻē i nā loina kaiapili, e hoʻomau i ka hoʻopili ʻana i ka poʻe ʻelemakule, a i ʻole e hoʻohui hou i ka poʻe i noho kaʻawale.

ʻO ka mea mua, hoʻohui mākou i nā poʻe a pau ma luna o 60 mau makahiki i hoʻokahi hui, me he mea lā ua like lākou a pau. Hiki iā ʻoe ke noʻonoʻo inā hana mākou i kēlā no kēlā me kēia ma lalo o 30 makahiki? ʻO kahi wahine waiwai 80 ona makahiki ma Manhattan i loaʻa i ka mālama olakino a me ka lāʻau lapaʻau o kēia wā he ʻokoʻa nā pono like ʻole ma mua o kahi kāne 65 makahiki ma Iowa agrarian. E like me kā mākou ʻimi e ʻike, apo, a hoʻohui i nā ʻokoʻa ma waena o nā poʻe me nā ʻano lāhui like ʻole a me nā ʻano hoʻomana, hana ʻo ICERM e lawe i nā lunakahiko a me nā poʻe marginalized ʻē aʻe i nā kamaʻilio e pili ana iā lākou. ʻAʻole mākou i poina e pili pū ana nā mea e pili ana iā mākou. He ʻoiaʻiʻo ʻaʻole paha mākou e hoʻopilikia ʻia ma nā ʻano like, akā kela a me keia o mākou i pili kū hoʻokahi, a kūpono kēlā me kēia o kā mākou ʻike. Pono mākou e lawe i ka manawa e nānā ai ma mua o ka makahiki, ʻoiai ma kekahi mau ʻano ke hoʻokae nei mākou ma ia kumu a hoʻomau i nā pilikia a mākou e ʻimi nei e hoʻoholo.

ʻO ka lua, ma ka US, mālama mākou i ka poʻe ʻelemakule mai ka hoʻokae ʻana i ka wā e hana ana lākou, akā aia ka ʻae ʻana kahi e pili ana i ka loaʻa ʻana o nā waiwai a me nā lawelawe, mālama olakino, a me ka mālama kaiāulu. Loaʻa iā mākou ko mākou manaʻo ponoʻī iā lākou inā ʻaʻole lākou "hua". Na ka Americans with Disabilities Act e pale iā lākou i ka emi ʻana o ko lākou mau palena kino a pono lākou e hoʻokele i nā wahi ākea, akā e loaʻa iā lākou ka mālama olakino a me ka mālama kaiāulu? ʻOi aku ka nui o ka loaʻa kālā, a ʻoi aku ma mua o hoʻokahi hapakolu a i ʻole kā mākou poʻe ʻelemakule e noho kokoke ana i ka pae ʻilihune federal. ʻO ka nui o ka poʻe me ka hoʻolālā kālā like no ko lākou mau makahiki hope e manaʻo ʻia e hoʻonui wale ʻia, a i kekahi manawa ke hoʻomākaukau nei mākou no ka hemahema o ka limahana.

ʻAʻole mākou i manaʻo e hoʻololi ke kānāwai hou i ka nui o ka hoʻokae ʻana a mākou e ʻike nei i ka poʻe ʻelemakule, ʻaʻole hoʻi mākou i manaʻo e hana ʻia e like me kā mākou Kumukānāwai. Ma ke ʻano he mau ʻuwao a me nā mea kōkua akamai, ʻike mākou i kahi manawa kūpono no ke kamaʻilio ʻana a me ka hoʻoponopono pilikia noʻonoʻo ke hoʻokomo mākou i ka poʻe ʻelemakule. Nui nā mea e aʻo ai e pili ana i nā poʻe like ʻole i loko o kēia māhele nui o ka heluna kanaka o ka honua. ʻO kēia paha ka manawa e hoʻolohe ai, e nānā, a e hana like ai.

ʻO ke kolu, makemake mākou i nā papahana hou e hoʻomau i ka pilina o ka poʻe ʻelemakule me ko lākou kaiāulu. Ma kahi i kaʻawale ai lākou, pono mākou e hoʻohui hou iā lākou ma o ka hāʻawi manawaleʻa, aʻo ʻana, a me nā papahana ʻē aʻe e hoʻomanaʻo iā lākou i ko lākou waiwai a paipai i kā lākou hāʻawi mau ʻana, ʻaʻole he hoʻopaʻi akā he manawa kūpono. Loaʻa iā mākou nā papahana no nā keiki, e noho mau keiki no 18 mau makahiki. ʻAuhea nā papahana like no 60- a me 70-mea he 18 a ʻoi aʻe paha nā makahiki e aʻo ai a ulu ai, ʻoi aku ka nui o ka ʻike a me ka ʻike e ka poʻe mākua ma mua o nā keiki i ko lākou mau makahiki 18? ʻAʻole oʻu manaʻo e manaʻo i ka hoʻonaʻauao ʻana o nā keiki ʻaʻohe waiwai, akā nalo mākou i nā manawa nui ke hiki ʻole iā mākou ke hoʻoikaika i ka poʻe ʻelemakule.

E like me kā American Bar Association Liaison i ʻōlelo ai ma ke ʻAono Session, "ʻo kahi ʻaha kūkā e pili ana i nā pono kanaka no ka poʻe ʻelemakule pono e ʻoi aku ma mua o ka hōʻuluʻulu ʻana a me ka wehewehe ʻana i nā pono. Pono e hoʻololi i ka paradigm kaiapili o ka ʻelemakule. " (Heʻe, 2015). Ua ʻae ka American Association for Retired Persons, me ka hoʻohui ʻana "By Disrupting Aging - hoʻololi i ke kamaʻilio e pili ana i ke ʻano o ka ulu ʻana o ka ʻelemakule - hiki iā mākou ke hoʻāla i nā hoʻonā a paʻi i nā kumuwaiwai e hoʻomohala i ka wahi hana, hoʻonui i ka mākeke a hana hou i ko mākou mau kaiāulu." (Collett, 2017). ʻAʻole hiki iā mākou ke hana maikaʻi i kēia mau mea a hiki i ka wā e hoʻokūkū ai mākou i kā mākou mau manaʻo ponoʻī e pili ana i ka ʻelemakule, a mākou e hana ai ma o ka hoʻomaʻamaʻa akamai.

Nance L. Schick, Esq., Lunamakaainana Nui o International Center for Ethno-Religious Mediation at the United Nations Headquarters, New York. 

Hoʻoiho i ka ʻōlelo piha

He ʻōlelo no ka International Center for Ethno-Religious Mediation on Focus Issues of the 8th Session of the United Nations Open-ended Working Group on Aging (Mei 5, 2017).
Share

nā Articles

Nā hoʻomana ma Igboland: Diversification, Relevance and Belonging

ʻO ka hoʻomana kekahi o nā hanana socioeconomic me nā hopena hiki ʻole ke hōʻole ʻia i ke kanaka ma nā wahi āpau o ka honua. Ma ke ʻano he mea laʻa, ʻaʻole koʻikoʻi ka hoʻomana i ka hoʻomaopopo ʻana i ke ola ʻana o kekahi poʻe ʻōiwi akā loaʻa nō hoʻi i nā kulekele pili i nā ʻano o ka lāhui a me ka ulu ʻana. Nui nā hōʻike mōʻaukala a me ka lāhui e pili ana i nā hōʻike like ʻole a me nā nomenclatures o ke ʻano o ka hoʻomana. ʻO ka lāhui Igbo ma Southern Nigeria, ma nā ʻaoʻao ʻelua o ka muliwai ʻo Niger, ʻo ia kekahi o nā hui moʻomeheu ʻeleʻele nui loa ma ʻApelika, me ka manaʻo hoʻomana maopopo ʻole e pili ana i ka hoʻomohala hoʻomau a me ka launa pū ʻana ma waena o kona mau palena kuʻuna. Akā ke loli mau nei ka ʻāina hoʻomana o Igboland. A hiki i ka makahiki 1840, he ʻōiwi a kuʻuna paha ka hoʻomana nui o ka Igbo. Ma lalo o ʻelua mau makahiki ma hope mai, i ka wā i hoʻomaka ai ka hana mikionali Kalikiano ma ia wahi, ua hoʻokuʻu ʻia kahi pūʻali koa hou e hoʻoponopono hou i ka ʻāina hoʻomana ʻōiwi o ia wahi. Ua ulu aʻe ka hoʻomana Karistiano i ka mana o ka hope. Ma mua o ka makahiki haneli o ka hoʻomana Karistiano ma Igboland, ua kū mai ʻo Islam a me nā manaʻo hegemonic ʻē aʻe e hoʻokūkū kūʻē i nā hoʻomana Igbo a me ka hoʻomana Karistiano. Hoʻopili kēia pepa i ka ʻokoʻa hoʻomana a me kona pili pono i ka hoʻomohala ʻoluʻolu ma Igboland. Lawe ʻo ia i kāna ʻikepili mai nā hana i paʻi ʻia, nā nīnauele, a me nā mea waiwai. Ke hoʻopaʻapaʻa nei ʻo ia i ka puka ʻana mai o nā hoʻomana hou, e hoʻomau ka ʻano hoʻomana hoʻomana Igbo i ka hoʻololi a/a i ʻole ke hoʻololi ʻana, no ka hoʻohui ʻana a i ʻole ka hoʻokalakupua i waena o nā hoʻomana e kū nei a me nā hoʻomana e kū nei, no ke ola ʻana o ka Igbo.

Share

ʻO ka hoʻohuli ʻana i ka Islam a me ka Lahui Lahui ma Malaysia

He ʻāpana kēia pepa o kahi papahana noiʻi nui e kālele ana i ka piʻi ʻana o ka lāhui Malay a me ke kūlana kiʻekiʻe ma Malaysia. ʻOiai hiki ke hoʻohālikelike ʻia ka piʻi ʻana o ka lāhui Malay ma muli o nā kumu like ʻole, e pili pono ana kēia pepa i ke kānāwai hoʻohuli Islam ma Malaysia a inā paha ua hoʻoikaika ia i ka manaʻo o ka lāhui Malay. ʻO Malaysia kahi ʻāina lehulehu a lehulehu hoʻomana i loaʻa i kona kūʻokoʻa i ka makahiki 1957 mai ka Pelekane. ʻO ka poʻe Malay ka lāhui nui loa i manaʻo mau i ka hoʻomana Islam ma ke ʻano he ʻāpana o ko lākou ʻano e hoʻokaʻawale iā lākou mai nā lāhui ʻē aʻe i lawe ʻia mai i loko o ka ʻāina i ka wā o ka noho aliʻi ʻana o Pelekane. ʻOiai ʻo Islam ka hoʻomana kūhelu, ua ʻae ke Kumukānāwai i nā hoʻomana ʻē aʻe e hoʻomaʻamaʻa maluhia ʻia e ka poʻe Malaysian non-Malay, ʻo ia hoʻi ka lāhui Kina a me India. Eia nō naʻe, ʻo ke kānāwai Islam e hoʻoponopono ana i ka male Muslim ma Malaysia ua kauoha i ka poʻe non-Muslim e hoʻohuli i ka Islam inā makemake lākou e mare i ka Muslim. Ma kēia pepa, ke hoʻopaʻapaʻa nei au ua hoʻohana ʻia ke kānāwai hoʻohuli Islam i mea hana e hoʻoikaika ai i ka manaʻo o ka lāhui Malay ma Malaysia. Ua hōʻiliʻili ʻia nā ʻikepili mua ma muli o nā nīnauele me nā Mahometa Malay i mare ʻia me ka poʻe ʻole. Ua hōʻike nā hopena i ka manaʻo o ka hapa nui o ka poʻe nīnauele Malay i ka hoʻohuli ʻana i Islam ma ke ʻano he koi e like me ke koi ʻana e ka hoʻomana Islam a me ke kānāwai mokuʻāina. Eia kekahi, ʻaʻole lākou i ʻike i ke kumu e kūʻē ʻole ai ka poʻe ʻole i ka hoʻohuli ʻana i Islam, ʻoiai ma ka male ʻana, e manaʻo ʻia nā keiki he Malay e like me ke Kumukānāwai, e hele pū ana me ke kūlana a me nā pono. Ua hoʻokumu ʻia nā manaʻo o ka poʻe ʻaʻole i hoʻohuli i ka Islam ma luna o nā nīnauele lua i alakaʻi ʻia e nā haumāna ʻē aʻe. Ma muli o ka pili ʻana o ka Muslim me ka Malay, nui ka poʻe ʻaʻole i hoʻohuli ʻia e manaʻo i ka hao ʻia o ko lākou manaʻo hoʻomana a me ka lāhui, a ua manaʻo ʻia e ʻapo i ka moʻomeheu lāhui Malay. ʻOiai paʻakikī paha ka hoʻololi ʻana i ke kānāwai hoʻololi, ʻo ka wehe ʻana i nā kamaʻilio hui like ʻole ma nā kula a ma nā ʻāpana aupuni paha ka hana mua e hoʻoponopono ai i kēia pilikia.

Share