ʻO ka loiloi ʻana i ka maikaʻi o nā hoʻonohonoho kaʻana like ʻana i ka mana ma South Sudan: kahi ala e hoʻoponopono ai i ka maluhia a me ka hoʻopaʻapaʻa.
Hōʻuluʻulu:
He nui a paʻakikī ka hakakā ʻana ma South Sudan. ʻAʻohe manaʻo politika mai ka Pelekikena Salva Kiir, he lāhui Dinka, a i ʻole Hope Pelekikena mua ʻo Riek Machar, he lāhui Nuer, e hoʻopau i ka huhū. ʻO ka hoʻohui ʻana i ka ʻāina a me ke kākoʻo ʻana i ke aupuni kaʻana like e koi i nā alakaʻi e hoʻokaʻawale i kā lākou ʻokoʻa. Ke hoʻohana nei kēia pepa i ka mana kaʻana like ʻana ma ke ʻano he hana hoʻomalu maluhia a me ka hoʻonā hakakā i ka hoʻoponopono ʻana i ka hakakā ma waena o nā kaiāulu a i ka hoʻopaʻa ʻana i nā māhele ʻoi loa i loko o nā hui i uhaʻi ʻia i ke kaua. Ua loaʻa nā ʻikepili i hōʻiliʻili ʻia no kēia noiʻi ma o ka loiloi kumuhana piha o nā palapala e pili ana i ka hakakā ma South Sudan a me nā hoʻonohonoho hoʻonohonoho mana ma hope o ka hakakā ma waena o ʻApelika. Ua hoʻohana ʻia ka ʻikepili e ʻike i nā kumu paʻakikī a paʻakikī o ka hana ʻino a nānā i ka ʻaelike maluhia ʻo ʻAukake 2015 ARCSS a me ka ʻaelike maluhia ʻo R-ARCSS ʻo Kepakemapa 2018, i hoʻomaka i ka lā 22 Pepeluali.nd, 2020. Ke ho'āʻo nei kēia pepa e pane i hoʻokahi nīnau: ʻO kahi hoʻonohonoho kaʻana like ʻana i ka mana ke ʻano kūpono loa no ke kūkulu maluhia a me ka hoʻonā hakakā ma South Sudan? Hāʻawi ka manaʻo hana hoʻomāinoino a me ka manaʻo hakakā intergroup i ka wehewehe ikaika o ka hakakā ma South Sudan. Ke kūʻē nei ka pepa, no kēlā me kēia hoʻonohonoho kaʻana like e paʻa ma South Sudan, pono e kūkulu hou ʻia ka hilinaʻi ma waena o nā mea like ʻole o ka hakakā, e koi ana i ka hoʻokuʻu ʻana, demobilization, a me ka hoʻohui hou ʻana (DDR) o nā pūʻali palekana, ka pono a me ke kuleana. , nā hui kīwila ikaika, a me ka hāʻawi like ʻana i nā kumuwaiwai kūlohelohe i waena o nā hui āpau. Eia kekahi, ʻaʻole hiki i kahi hoʻonohonoho kaʻana like ʻana ke lawe i ka maluhia a me ka palekana i South Sudan. Pono paha ka maluhia a me ke kūpaʻa i ka hana hou o ka hoʻokaʻawale ʻana i ka politika mai ka lāhui, a me ka pono o nā mea uʻi e nānā pono i nā kumu kumu a me nā ʻōhumu o ke kaua kīwila.
Hoʻoiho i kēia ʻatikala
Manaʻo ʻia no Citation:
Darboe, F. (2022). Ka loiloi i ka maikaʻi o nā hoʻonohonoho kaʻana like ʻana i ka mana ma South Sudan: He ala hoʻoholo i ka maluhia a me ka hoʻonā hakakā. Ka Nupepa o ka Noho Hookahi, 7(1), 26-37.
ʻIkepili ʻatikala:
@ʻatikala{Darboe2022}
Title = {Assessing the Effectiveness of Power-Sharing Arrangements in South Sudan: A Peacebuilding and Conflict Resolution Approach}
Mea kākau = {Foday Darboe}
Url = {https://icermediation.org/assessing-the-effectiveness-of-power-sharing-arrangements-in-south-sudan-a-peacebuilding-and-conflict-resolution-approach/}
ISSN = {2373-6615 (Paʻi); 2373-6631 (Online)}
Makahiki = {2022}
Lā = {2022-12-10}
Nūpepa = {Journal of Living Together}
Volume = {7}
Helu = {1}
Nā ʻaoʻao = {26-37}
Mea hoʻopuka = {International Center for Ethno-Religious Mediation}
Helu helu = {White Plains, New York}
Puka = {2022}.
Introduction
Hāʻawi ka manaʻo hana hoʻomāinoino a me ka manaʻo hakakā intergroup i ka wehewehe ikaika o ka hakakā ma South Sudan. Ua mālama ka poʻe ʻepekema i ka maluhia a me ka hakakā ʻana i ka pono, nā pono kanaka, ka palekana, a me ka ʻike ke kumu o ka hakakā ke waiho ʻole ʻia lākou (Galtung, 1996; Burton, 1990; Lederach, 1995). Ma Sudan Hema, ʻo ke ʻano o ka hana ʻino i ke ʻano o ka hoʻopaʻi ʻole ʻia, ka hoʻohana ʻana i ka hana ʻino e hoʻomau i ka mana, marginalization, a me ka loaʻa ʻole o nā kumuwaiwai a me nā manawa kūpono. ʻO ka hopena o ke kaulike ʻana ua hoʻokomo iā lākou iho i loko o nā hale kālai'āina, hoʻokele waiwai a me ka nohona o ka ʻāina.
ʻO nā kumu kumu o ka hakakā ma South Sudan he marginalization waiwai, hoʻokūkū lāhui no ka mana, nā kumuwaiwai, a me nā makahiki he nui o ka hana ʻino. Ua ʻōlelo ka poʻe loea i ka ʻepekema pilikanaka i kahi pilina ma waena o ka ʻike hui a me ka hakakā ma waena. Hoʻohana pinepine nā alakaʻi politika i ka ʻike hui ma ke ʻano he uē hoʻāla e hoʻoneʻe i kā lākou poʻe hahai ma ka wehewehe ʻana iā lākou iho i ka hoʻohālikelike ʻana i nā hui kaiaulu ʻē aʻe (Tajfel & Turner, 1979). ʻO ka hoʻoulu ʻana i nā māhele lāhui ma kēia ala e alakaʻi i ka piʻi ʻana o ka hoʻokūkū no ka mana politika a paipai i ka hui ʻana o ka hui, kahi e paʻakikī ai ka hoʻoholo ʻana i ka hakakā a me ka maluhia. Ma ke kiʻi ʻana i kekahi mau hanana ma South Sudan, ua hoʻohana nā alakaʻi kālai'āina mai ka lāhui Dinka a me Nuer i ka makaʻu a me ka palekana e hāpai i ka hakakā waena.
ʻO ke aupuni i kēia manawa ma South Sudan i puka mai i ka ʻaelike maluhia hoʻohui i kapa ʻia ʻo Comprehensive Peace Agreement (CPA). ʻO ka Comprehensive Peace Agreement, i hoʻopaʻa ʻia ma Ianuali 9, 2005 e ke Aupuni o ka Repubalika o Sudan (GoS) a me ka hui kūʻē mua ma ka Hema, ka Sudan People's Liberation Movement/Army (SPLM/A), i hoʻopau hou aʻe. ma mua o ʻelua mau makahiki o ke kaua kīwila ikaika ma Sudan (1983–2005). I ka pau ʻana o ke kaua kīwila, ua hoʻokaʻawale nā lālā kiʻekiʻe o Sudan People's Liberation Movement/Army i ko lākou mau ʻokoʻa e hōʻike i kahi alo hui a, i kekahi mau hihia, e hoʻonoho iā lākou iho no ke keʻena politika (Okiech, 2016; Roach, 2016; de Vries & Schomerus, 2017). I ka makahiki 2011, ma hope o nā makahiki he nui o ke kaua lōʻihi, ua koho ka poʻe o Sudan Hema e haʻalele i ka ʻĀkau a lilo i ʻāina kūʻokoʻa. Eia naʻe, ʻelua makahiki ma hope o ke kūʻokoʻa, ua hoʻi hou ka ʻāina i ke kaua kīwila. I ka hoʻomaka ʻana, ʻo ka hoʻokaʻawale ʻana ma waena o Pelekikena Salva Kiir a me Hope Pelekikena mua ʻo Riek Machar, akā ua hoʻololi ʻia ka hana politika i loko o ka hana ʻino lāhui. Ua hoʻokaʻawale ke aupuni o Sudan People's Liberation Movement (SPLM) a me kona pūʻali koa, ka Sudan People's Liberation Army (SPLA), ma hope o kahi hakakā politika lōʻihi. I ka laha ʻana o ke kaua ma waho o Juba i nā wahi ʻē aʻe, ua hoʻokaʻawale ka hana ʻino i nā hui lāhui nui (Aalen, 2013; Radon & Logan, 2014; de Vries & Schomerus, 2017).
I ka pane ʻana, ua hoʻoponopono ka Inter-Governmental Authority on Development (IGAD) i kahi kuʻikahi maluhia ma waena o nā ʻaoʻao kaua. Eia naʻe, ua hōʻike ʻia nā ʻāina lālā koʻikoʻi i ka nele o ka hoihoi i ka loaʻa ʻana o kahi hopena paʻa ma o ke kaʻina kūkākūkā maluhia o Inter-Governmental Authority on Development e hoʻopau i ka hakakā. I ka hoʻāʻo ʻana e ʻimi i kahi ʻōlelo hoʻoholo maluhia i ka hakakā ʻĀkau-South o Sudan, ua hoʻomohala ʻia kahi ala hoʻokaʻawale mana multidimensional i loko o ka 2005 Comprehensive Peace Agreement, ma kahi o ka ʻAukake 2015 Agreement on the Resolution of the Crisis in South Sudan (ARCSS), ka mea i hoʻoponopono i ka hoʻolōʻihi ʻia o ka hana ʻino intra-South (de Vries & Schomerus, 2017). Ua noʻonoʻo kekahi mau loea a me nā mea hana kulekele i ka hakakā ʻana ma South Sudan i kahi hakakā kūloko - akā ʻo ka hoʻokumu ʻana i ka hakakā ma nā laina lāhui ʻaʻole hiki ke hoʻoponopono i nā pilikia hohonu.
ʻO Sepatemaba 2018 Revitalized Agreement on the Resolution o ka Choʻopiʻi i loko Si waho SUa manaʻo ʻia ka ʻaelike udan (R-ARCSS) e hoʻolaʻa hou i ka ʻAukake 2015 Agreement on the Resolution of the Crisis in South Sudan, he nui nā hemahema a nele i nā pahuhopu i wehewehe maikaʻi ʻia, nā alakaʻi, a me nā papa hana no ke kūkulu maluhia a me ka hoʻopau ʻana i nā hui kipi. Eia naʻe, ʻo ka ʻaelike no ka hoʻoholo o ka pilikia ma South Sudan a me ka Revitalized Agreement on the Resolution o ka Choʻopiʻi i loko Si waho SUa koʻikoʻi ʻo udan i ka māhele ʻana o ka mana ma waena o nā elite politika a me ka pūʻali koa. ʻO kēia manaʻo hoʻohele haʻahaʻa e hoʻonui i ka hoʻokele politika, hoʻokele waiwai, a me ka pilikanaka e hoʻokau i ka hana ʻino ma South Sudan. ʻAʻole lawa ka kikoʻī o kēia mau kuʻikahi maluhia e hoʻoponopono i nā kumu hohonu o ka hakakā a i ʻole ke noi ʻana i kahi palapala alanui no ka hui ʻana o nā pūʻulu militia i loko o nā pūʻali palekana i ka wā e hoʻokele ana i nā hoʻololi waiwai a me ka hoʻomaikaʻi ʻana i nā ʻeha.
Ke hoʻohana nei kēia pepa i ka mana kaʻana like ʻana ma ke ʻano he hana hoʻoponopono maluhia a me ka hoʻonā hakakā i ka hoʻoponopono ʻana i ka hakakā waena a me ka hoʻopaʻa ʻana i nā mokuʻāina ʻoi loa i loko o nā hui i haehae ʻia. Eia nō naʻe, he mea nui e hoʻomaopopo i ka manaʻo o ka hoʻokaʻawale ʻana i ka mana e hoʻoikaika i ka mahele e alakaʻi ana i ka pōʻino o ka lokahi aupuni a me ke kūkulu maluhia. Ua loaʻa nā ʻikepili i hōʻiliʻili ʻia no kēia noiʻi ma o ka loiloi kumuhana piha o nā puke e pili ana i ka hakakā ma South Sudan a me nā hoʻonohonoho hoʻonohonoho mana ma hope o ka hakakā ma waena o ʻApelika. Ua hoʻohana ʻia ka ʻikepili e kuhikuhi i nā kumu paʻakikī a paʻakikī hoʻi o ka hana ʻino a nānā i ka ʻAukake 2015 Agreement on the Resolution of the Crisis in South Sudan a me Sepatemaba 2018. Revitalized Agreement on the Resolution o ka Choʻopiʻi i loko Si waho Sudan, i hoʻomaka i ka hopena ma Pepeluali 22nd, 2020. Ke ho'āʻo nei kēia pepa e pane i hoʻokahi nīnau: ʻO kahi hoʻonohonoho kaʻana like ʻana i ka mana ke ʻano kūpono loa no ke kūkulu maluhia a me ka hoʻonā hakakā ma South Sudan?
No ka pane ʻana i kēia nīnau, wehewehe au i ka moʻolelo o ka hakakā. ʻIke ʻia ka loiloi palapala i nā hiʻohiʻona o nā hoʻonohonoho kaʻana like mana ma ʻApelika ma ke ʻano he kumu alakaʻi. A laila wehewehe au i nā kumu e alakaʻi ai i ka holomua o ke aupuni lokahi, me ka hoʻopaʻapaʻa ʻana i ka hoʻokumu ʻana i ka maluhia a me ke kūpaʻa, ka hoʻohui ʻana i ka ʻāina, a me ka hoʻokumu ʻana i kahi aupuni kaʻana like e koi ai i nā alakaʻi e kūkulu hou i ka hilinaʻi, e kaʻana like i nā kumuwaiwai kūlohelohe a me nā manawa waiwai i waena o nā ʻano like ʻole. nā hui lāhui, hoʻoponopono i nā mākaʻi, hoʻopau i nā pūʻali koa, hoʻoikaika i kahi hui kīwila ikaika a ikaika, a hoʻokumu i kahi kuʻikahi e pili ana i ka wā i hala.
Nā Hana Hoʻoholo Maluhia
Ua manaʻo ʻia ʻo ʻAukake 2015 Agreement on the Resolution of the Crisis in South Sudan, i hoʻopaʻa ʻia e ka Inter-Governmental Authority on Development (IGAD), e hoʻoholo i ka hoʻopaʻapaʻa politika ma waena o Pelekikena Kiir a me kāna Hope Pelekikena mua, ʻo Machar. I nā manawa he nui i loko o ke kūkākūkā ʻana, ua uhaki ʻo Kiir lāua ʻo Machar i kahi kaula o nā kuʻikahi mua ma muli o nā manaʻo like ʻole. Ma lalo o ke kaomi ʻana mai ka United Nations Security Council (UNSC) a me nā hoʻopaʻi i kau ʻia e ʻAmelika Hui Pū ʻIa, a me kahi hoʻopaʻapaʻa lima e hoʻopau ai i ka hana ʻino, ua pūlima nā ʻaoʻao ʻelua i kahi kuʻikahi kaʻana like i hoʻopau i ka manawa pōkole.
ʻO nā mea i hoʻolako ʻia i ka ʻaha kuʻikahi maluhia ʻo ʻAukake 2015 i hoʻokumu i nā pou kuhina 30 i māhele ʻia ma waena o Kiir, Machar, a me nā ʻaoʻao kūʻē ʻē aʻe. Na Pelekikena Kiir ka mana o ka ʻaha Kuhina a me ka hapa nui o ka poʻe kūʻē i ka pāremata aupuni a ʻo ka Hope Pelekikena Machar ka mana o nā lālā kūʻē ʻelua i ka ʻaha Kuhina (Okiech, 2016). Ua hoʻomaikaʻi ʻia ka ʻaelike maluhia ʻo 2015 no ka hoʻoponopono ʻana i nā manaʻo like ʻole o nā mea kuleana āpau, akā ʻaʻole ia he hana mālama maluhia e pale ai i ka hana ʻino i nā wā hoʻololi. Eia kekahi, ua pōkole ke kuʻikahi ma muli o ke kaua hou ʻana i Iulai o 2016 ma waena o nā pūʻali aupuni a me ka Hope Pelekikena Machar kūpaʻa, nāna i koi iā Machar e holo i ka ʻāina. ʻO kekahi o nā hihia hoʻopaʻapaʻa ma waena o ka Pelekikena Kiir a me ka poʻe kū'ē, ʻo ia kāna hoʻolālā e hoʻokaʻawale i nā mokuʻāina he 10 o ka ʻāina i 28. Wahi a ka poʻe kūʻē, ʻo nā palena hou e hōʻoiaʻiʻo ai i ka ʻohana Dinka ʻo Pelekikena Kiir o nā poʻe nui pāremata ikaika a hoʻololi i ka equilibrium lāhui o ka ʻāina (Sperber, 2016). ). Ua hui pū ʻia kēia mau mea i ka hāʻule ʻana o ke Aupuni Transitional of National Unity (TGNU).
Ua kūkulu ʻia ka ʻaelike maluhia ʻo ʻAukake 2015 a me ka hoʻonohonoho kaʻana like ʻana o Kepakemapa 2018 ma luna o ka makemake no ka hoʻomohala hou ʻana i ka socio-political o nā ʻoihana ma mua o ka hoʻokumu ʻana i nā hale kālai'āina lōʻihi a me nā hana no ka maluhia. No ka laʻana, ka Revitalized Agreement on the Resolution o ka Choʻopiʻi i loko Si waho SUa hana ʻo udan i kahi papa hana no ke aupuni hoʻololi hou e komo pū ana nā koi no ke koho ʻana i nā kuhina. ʻO ka Revitalized Agreement on the Resolution o ka Choʻopiʻi i loko Si waho SUa hoʻokumu pū ʻo udan i ʻelima mau ʻaoʻao politika a ua hoʻokaʻawale i ʻehā mau hope pelekikena, a ʻo ka Hope Pelekikena mua, ʻo Riek Machar, e alakaʻi i ka ʻāpana aupuni. Ma waho aʻe o ka hope pelekikena mua, ʻaʻohe hierarchy ma waena o nā hope pelekikena. Ua kuhikuhi ʻia kēia hoʻonohonoho kaʻana like ʻana i ka mana o ka Transitional National Legislature (TNL), pehea e hoʻokumu ʻia ai ka Transitional National Legislative Assembly (TNLA) a me ka ʻAha Mokuʻāina, a pehea e hana ai ka ʻAha Kuhina a me nā Hope Kuhina ma waena o nā ʻaoʻao like ʻole. hana (Wuol, 2018). Ua nele nā ʻaelike kaʻana like mana e kākoʻo i nā ʻoihana mokuʻāina a e hōʻoiaʻiʻo e paʻa ka hoʻonohonoho hoʻololi. Eia kekahi, ma muli o ka hoʻopaʻa ʻia ʻana o nā ʻaelike i loko o ka pōʻaiapili o ke kaua kīwila e hoʻomau nei, ʻaʻohe mea i hoʻokomo i nā ʻaoʻao a pau i ka hakakā, i hoʻonāukiuki i ka puka ʻana o nā mea hao a hoʻolōʻihi i ke kūlana o ke kaua.
Eia nō naʻe, i ka lā 22 o Pepeluali, 2020, ua hoʻohiki ʻia ʻo Riek Machar a me nā alakaʻi kūʻē ʻē aʻe ma ke ʻano he Hope Pelekikena i kahi aupuni hui hou o South Sudan. Ua hāʻawi kēia kuʻikahi maluhia i ka kala ʻana i nā kipi i ke kaua kīwila o South Sudan, me ka Hope Pelekikena Machar. Eia kekahi, ua hōʻoia ʻo Pelekikena Kiir i nā mokuʻāina he ʻumi, he ʻae koʻikoʻi. ʻO kekahi kumu hoʻopaʻapaʻa ʻo ia ka palekana pilikino o Machar ma Juba; akā naʻe, ma ke ʻano o ka ʻae ʻana o ka mokuʻāina he 10 o Kiir, ua hoʻi ʻo Machar i Juba me ka ʻole o kāna mau pūʻali palekana. Me ka hao ʻana o kēlā mau pilikia hoʻopaʻapaʻa ʻelua, ua hoʻopaʻa nā ʻaoʻao i kahi kuʻikahi maluhia, ʻoiai ua haʻalele lākou i nā mea koʻikoʻi nui - me ka wikiwiki o ka hoʻohui ʻana o nā pūʻali palekana kūpaʻa iā Kiir a iā Machar i hoʻokahi pūʻali aupuni - e kamaʻilio ʻia ma hope o ka mea hou. Ua hoʻomaka ke aupuni e neʻe i ka hana (International Crisis Group, 2019; British Broadcasting Corporation, 2020; United Nations Security Council, 2020).
Pūʻulu Moʻomanaʻo
Ua holomua kekahi mau mea hoʻonaʻauao i ke kumumanaʻo o ka democracy consociational, me Hans Daalder, Jorg Steiner, a me Gerhard Lehmbruch. ʻO ka manaʻo manaʻo o ka democracy consociational, ʻo ia ka hoʻonohonoho ʻana i ka mana kaʻana like i ka nui o nā dynamics. Ua hoʻokumu ka poʻe kākoʻo i ka hoʻonohonoho mana kaʻana like i kā lākou mau manaʻo e pili ana i nā kumu alakaʻi kumu o ka hoʻonā hakakā a i ʻole nā hana hoʻomalu maluhia i nā hui i hoʻokaʻawale ʻia i ka hana hoʻonaʻauao a Arend Lijphart, nona ka noiʻi ʻana i ka "consociational democracy and consensus democracy" i hoʻokumu i kahi holomua i ka hoʻomaopopo ʻana i nā hana. o ke aupuni democracy ma na ahahui mokuahana. Ua hoʻopaʻapaʻa ʻo Lijphart (2008) e hiki ke loaʻa ke aupuni democracy ma nā ʻāpana ʻokoʻa, ʻoiai ke hoʻokaʻawale ʻia nā kamaʻāina, inā hoʻokumu nā alakaʻi i kahi hui. I loko o ke aupuni demokrasi consociational, ua hoʻokumu ʻia kahi hui e nā mea kuleana e kū nei i nā hui kaiaulu nui o kēlā hui a ua hoʻokaʻawale like ʻia nā keʻena a me nā kumuwaiwai (Lijphart 1996 & 2008; O'Flynn & Russell, 2005; Spears, 2000).
Ua wehewehe ʻo Esman (2004) i ka hoʻokaʻawale mana ma ke ʻano he "ʻano kūpono o nā ʻano, nā kaʻina hana, a me nā ʻoihana, kahi e lilo ai ke ʻano o ka hoʻomalu ʻana i mea e pili ana i ke kūkākūkā, conciliating, a me ka hoʻopaʻapaʻa ʻana i nā manaʻo a me nā ʻōhumu o kona lāhui lāhui" (p. 178). No laila, ʻo ka democracy consociational he ʻano democracy me kahi hoʻonohonoho kūʻokoʻa o nā hoʻonohonoho kaʻana like mana, nā hana, a me nā kūlana. No ke kumu o kēia noiʻi ʻana, ʻo ka huaʻōlelo "kaʻana like mana" e pani i ka "democracy consociational" ʻoiai ʻo ka māhele mana ma ka puʻuwai o ka consociational theoretical framework.
Ma ka hoʻoholo hakakā a me ka noiʻi maluhia, ʻike ʻia ka mana kaʻana like he hoʻoholo hakakā a i ʻole ka hana hoʻomalu maluhia e hiki ke hoʻoponopono i nā paʻakikī, nā hakakā waena, nā hoʻopaʻapaʻa lehulehu, a ʻo ka mea nui loa, e hoʻēmi i ka hoʻolaha ʻana i nā hale noho maluhia a me ke aupuni democratic, inclusiveness, a me ke kūkulu ʻana i ka ʻaelike (Cheeseman, 2011; Aeby, 2018; Hartzell & Hoddie, 2019). I nā makahiki i hala iho nei, ʻo ka hoʻokō ʻana i nā hoʻonohonoho kaʻana like ʻana i ka mana he mea nui ia i ka hoʻoponopono ʻana i nā hakakā kūloko ma ʻApelika. No ka laʻana, ua hoʻolālā ʻia nā papa hana kaʻana like mana ma 1994 ma ʻApelika Hema; 1999 ma Sierra Leone; 1994, 2000, a me 2004 ma Burundi; 1993 ma Rwanda; 2008 ma Kenya; a me 2009 ma Zimbabwe. Ma South Sudan, he hoʻonohonoho kaʻana like ʻana i nā mana he mea koʻikoʻi i nā hana hoʻonā hakakā o ka 2005 Comprehensive Peace Agreement (CPA), ka 2015 Agreement on the Resolution of the Crisis in South Sudan (ARCSS), a me ka September 2018 Revitalized ʻO ka ʻaelike e pili ana i ka hoʻoholo ʻana o ka hakakā ma South Sudan (R-ARCSS) ʻaelike maluhia. Ma ke kumumanaʻo, ʻo ka manaʻo o ka hoʻoili mana e hoʻopili i kahi hoʻonohonoho piha o ka ʻōnaehana politika a i ʻole nā hui hui e hiki ai ke hoʻopaʻa i nā māhele ʻoi loa i nā hui i uhaʻi ʻia i ke kaua. No ka laʻana, ma Kenya, ua lilo nā hoʻonohonoho kaʻana mana ma waena o Mwai Kibaki a me Raila Odinga i mea hana e hoʻoponopono ai i ka hoʻomāinoino politika a ua kūleʻa ʻia, ma kekahi hapa, ma muli o ka hoʻokō ʻana i nā hale hoʻonohonoho i komo i nā hui kīwila a me ka hoʻohaʻahaʻa ʻana i ka hoʻopiʻi politika e kahi hui nui. hui pū (Cheeseman & Tendi, 2010; Kingsley, 2008). Ma ʻApelika Hema, ua hoʻohana ʻia ka māhele mana ma ke ʻano he hoʻonohonoho hoʻonohonoho hoʻololi e hoʻohui i nā ʻaoʻao like ʻole ma hope o ka pau ʻana o ka apartheid (Lijphart, 2004).
ʻO ka poʻe kū'ē i ka hoʻonohonoho hoʻonohonoho mana e like me Finkeldey (2011) ua hoʻopaʻapaʻa ʻo ka hāʻawi ʻana i ka mana he "ʻokoʻa nui ma waena o ke kumumanaʻo generalizing a me ka hana politika" (p. 12). ʻO Tull a me Mehler (2005), i kēia manawa, ua ʻōlelo ʻo ia e pili ana i ka "kumukūʻai huna o ka hāʻawi ʻana i ka mana," ʻo kekahi o ia ka hoʻokomo ʻana o nā hui kolohe hewa ʻole i ka ʻimi ʻana i nā kumuwaiwai a me ka mana politika. Eia kekahi, ua ʻōlelo ka poʻe hoʻohewa o ka hoʻokaʻawale mana "ma kahi e hoʻokaʻawale ʻia ai ka mana i nā elites i wehewehe ʻia, hiki i ka hoʻoili mana ke hoʻopaʻa i nā māhele lāhui i loko o ke kaiāulu" (Aeby, 2018, p. 857).
Ua hoʻopaʻapaʻa hou ka poʻe hoʻopaʻapaʻa e hoʻoikaika i ka ʻike lāhui moe a hāʻawi wale i ka maluhia pōkole a me ke kūpaʻa, no laila ʻaʻole hiki ke hoʻohui i ka democratic consolidation. I loko o ka pōʻaiapili o South Sudan, ua ʻōlelo ʻia ka hoʻokaʻawale mana consociational e like me ka hāʻawi ʻana i kahi architype no ka hoʻoponopono ʻana i ka hakakā, akā ʻaʻole i hāʻawi kēia ʻano luna-lalo o ka hoʻonohonoho kaʻana mana i ka maluhia mau. Ma waho aʻe, ʻo ke kiʻekiʻe e hiki ai i nā ʻaelike kaʻana like mana ke hoʻoikaika i ka maluhia a me ke kūpaʻa, ma kekahi hapa, ma ka ʻaoʻao o ka ʻaoʻao o ka hakakā, me ka hana kūpono o nā 'spoilers'. E like me kā Stedman (1997) i kuhikuhi ai, ʻo ka pilikia nui loa i ka hoʻokumu ʻana i ka maluhia i nā kūlana post-conflict mai nā "mea hao": kēlā mau alakaʻi a me nā ʻaoʻao me ka mana a me ka makemake e hana i ka hana ʻino e hoʻopau i nā kaʻina hana maluhia ma o ka hoʻohana ʻana i ka ikaika. Ma muli o ka hoʻonui ʻia ʻana o nā pūʻulu splinter he nui ma South Sudan, nā pūʻali koa i hui ʻole i ka ʻaelike maluhia ʻo ʻAukake 2015 i kōkua i ka hoʻopau ʻana i ka hoʻonohonoho hoʻonohonoho mana.
Akaka no ka holomua o ka hoʻonohonoho mana, pono e hoʻonui ʻia i nā lālā o nā hui ʻē aʻe ma waho o nā mea hōʻailona mua. Ma Sudan Hema, ʻo ka manaʻo nui i ka hoʻokūkū ʻana o Pelekikena Kiir a me Machar i uhi i nā ʻōhumu o nā kamaʻāina maʻamau, ka mea i hoʻomau i ka hakakā ʻana ma waena o nā pūʻali koa. ʻO ka mea nui, ʻo ka haʻawina mai ia mau ʻike ʻo ia ka hoʻonohonoho ʻana i ka mana kaʻana like me ka ʻoiaʻiʻo, akā ʻo ke ʻano unorthodox no ka hōʻoia ʻana i ke kaulike politika ma waena o nā hui inā makemake lākou e ulu. Ma ka hihia o South Sudan, aia ka mahele lāhui i ke kikowaena o ka hakakā a ʻo ia ka mea hoʻokele nui o ka hana ʻino, a ke hoʻomau nei ʻo ia i kahi kāleka hihiu i ka politika o South Sudan. ʻO ka politika o ka lāhui e pili ana i ka hoʻokūkū mōʻaukala a me nā pilina o waena o nā hanauna i hoʻonohonoho i ka hui ʻana o nā hui kaua ma South Sudan.
Ua hoʻopaʻapaʻa ʻo Roeder lāua ʻo Rothchild (2005) e loaʻa i nā hoʻonohonoho kaʻana mana i nā hopena maikaʻi i ka wā hoʻomaka o ka hoʻololi ʻana mai ke kaua i ka maluhia, akā ʻoi aku ka pilikia o ka hopena i ka wā hoʻohui. ʻO ka hoʻonohonoho kaʻana like o ka mana ma South Sudan, no ka laʻana, ua kālele ʻia i ke kaʻina hana no ka hoʻohui ʻana i ka mana like, akā ʻaʻole i nānā iki i nā mea pāʻani multifaceted ma South Sudan. Ma ka pae noʻonoʻo, ua hoʻopaʻapaʻa ka poʻe loea a me ka poʻe kālai'āina no ka nele o ke kamaʻilio ʻana ma waena o ka noiʻi a me nā agenda analytical ke kuleana no nā wahi makapō i loko o ka puke moʻokalaleo, kahi i mālama ʻole ai i nā mea hana a me nā dynamics.
ʻOiai ua hoʻopuka nā palapala e pili ana i ka māhele mana i nā manaʻo like ʻole e pili ana i ka pono, ua kālailai wale ʻia ka haʻiʻōlelo ma ka manaʻo ma o nā lens intra-elite, a he nui nā hakahaka ma waena o ke kumumanaʻo a me ka hana. Ma nā ʻāina i ʻōlelo ʻia ma mua kahi i hoʻokumu ʻia ai nā aupuni kaʻana like ʻana, ua kau pinepine ʻia ke koʻikoʻi i ka wā pōkole ma mua o ke kūpaʻa lōʻihi. Hiki ke hoʻopaʻapaʻa ʻia, ma ka hihia o South Sudan, ʻaʻole i hāʻule nā hoʻonohonoho kaʻana like ʻana no ka mea ua kuhikuhi wale lākou i kahi hopena ma ka pae elite, me ka ʻole o ka lawe ʻana i ka hoʻolauleʻa nui. ʻO kekahi mea nui, ʻoiai ʻo ka hoʻonohonoho ʻana i ka mana e pili ana i ka maluhia, ka hoʻoponopono ʻana i nā hoʻopaʻapaʻa a me ka pale ʻana i ka hoʻi hou ʻana o ke kaua, ʻaʻole ia e nānā i ka manaʻo o ke kūkulu mokuʻāina.
Nā mea e alakaʻi ai i ka holomua o ke aupuni Unity
ʻO kēlā me kēia hoʻonohonoho kaʻana like mana, ma ke ʻano nui, pono e hui pū i nā ʻāpana nui a pau o ke kaiāulu a hāʻawi iā lākou i ka mana. No laila, no kēlā me kēia hoʻonohonoho kaʻana like ʻana e paʻa ma South Sudan, pono ia e kūkulu hou i ka hilinaʻi ma waena o nā mea kuleana a pau i ka hakakā, mai ka wehe ʻana i ke kaua, demobilization, a me reintegration (DDR) o nā ʻāpana like ʻole i nā pūʻali palekana hoʻokūkū, a hoʻokō i ka hoʻopono a me ke kuleana. , ho'ōla hou i nā hui kīwila, a puunaue like i nā kumuwaiwai kūlohelohe i waena o nā hui āpau. He mea nui ke kūkulu ʻana i ka hilinaʻi i kēlā me kēia hana hoʻomalu maluhia. Me ka loaʻa ʻole o kahi pilina paʻa o ka hilinaʻi ma waena o Kiir a me Machar, akā pū kekahi, ma waena o nā pūʻulu splinter, e hāʻule ka hoʻonohonoho kaʻana like ʻana a hiki paha ke hoʻonui i ka palekana, e like me ka mea i hana ʻia ma ka ʻaelike kaʻana like ʻana o ʻAukake 2015. Ua haki ka ʻaelike no ka mea ua hoʻoneʻe ʻia ʻo Hope Pelekikena Machar ma hope o ka hoʻolaha ʻana o Pelekikena Kiir ua hoʻāʻo ʻo Machar i ka hoʻokahuli aupuni. Ua hoʻokūkū kēia i ka lāhui Dinka i hui pū me Kiir a me ka poʻe mai ka lāhui Nuer i kākoʻo iā Machar e kūʻē i kekahi i kekahi (Roach, 2016; Sperber, 2016). ʻO kekahi kumu e hiki ke alakaʻi i ka kūleʻa o kahi hoʻonohonoho kaʻana like mana ʻo ke kūkulu ʻana i ka hilinaʻi ma waena o nā lālā ʻoihana hou. I mea e hana pono ai ka hoʻonohonoho kaʻana like, pono ʻo Pelekikena Kiir a me Hope Pelekikena Machar e hoʻokumu i kahi lewa hilinaʻi ma nā ʻaoʻao ʻelua i ka wā hoʻololi. ʻO ka maluhia lōʻihi e pili ana i nā manaʻo a me nā hana a nā ʻaoʻao āpau i ka ʻaelike kaʻana like mana, a ʻo ka pahuhopu nui e neʻe mai nā huaʻōlelo i manaʻo maikaʻi ʻia i nā hana kūpono.
Eia kekahi, pili ka maluhia a me ka palekana i ka wehe ʻana i nā pūʻulu kipi i loko o ka ʻāina. No laila, pono e hoʻokō ʻia nā hoʻoponopono ʻoihana palekana ma ke ʻano he mea hana hoʻomalu maluhia e kōkua ai i ka hoʻohui ʻana o nā pūʻali koa like ʻole. Pono ka hoʻoponopono ʻana i ka ʻoihana palekana i ka hoʻonohonoho hou ʻana i nā mea hakakā kahiko i pūʻali koa aupuni, nā mākaʻi, a me nā pūʻali palekana ʻē aʻe. Pono nā hana kuleana maoli e pili ana i ka poʻe kipi a me kā lākou hoʻohana ʻana e hoʻoulu i nā paio hou i mea e pono ai nā ex-combatants, i hoʻohui hou ʻia, ʻaʻole e keakea hou i ka maluhia a me ke kūpaʻa o ka ʻāina. Inā hana maikaʻi ʻia, e hoʻoikaika ʻia ka hoʻoneʻe kaua, demobilization, and reintegration (DDR) i ka maluhia ma o ka hoʻoulu ʻana i ka hilinaʻi like ʻana ma waena o nā ʻenemi mua a me ka hoʻoikaika ʻana i ka hoʻoneʻe kaua ʻana me ka nui o ka hoʻololi ʻana o ka mea hakakā i ke ola kīwila. No laila, ʻo ka hoʻoponopono ʻana i ka ʻoihana palekana e hoʻokomo i ka depoliticizing i nā pūʻali palekana o South Sudan. ʻO kahi papahana hoʻopau maikaʻi, demobilization, a me reintegration (DDR) e hoʻomākaukau i ke ala no ke kūpaʻa a me ka hoʻomohala e hiki mai ana. Manaʻo ka naʻauao maʻamau e hiki ke hoʻohana ʻia ka hoʻohui ʻana i nā kipi kahiko a i ʻole nā mea hakakā i kahi ikaika hou e kūkulu ai i kahi ʻano lāhui i hui pū ʻia (Lamb & Stainer, 2018). ʻO ke aupuni hui, me ka hui pū ʻana me United Nations (UN), ka Hui ʻApelika (AU), Inter-Governmental Authority on Development (IGAD), a me nā ʻoihana ʻē aʻe, pono e hana i ka hana o ka wehe ʻana a me ka hoʻohui hou ʻana i nā ex-combatants i ke ola kīwila ʻoiai. e manaʻo ana i ka palekana e pili ana i ke kaiāulu a me kahi ala i luna.
Ua hōʻike ʻia nā noiʻi ʻē aʻe e pono e hoʻoponopono like ʻia ka ʻōnaehana hoʻokolokolo e hōʻoiaʻiʻo i ke kānāwai o ke kānāwai, e hoʻokumu hou i ka hilinaʻi i nā ʻoihana aupuni, a me ka hoʻoikaika ʻana i ka demokala. Ua hoʻopaʻapaʻa ʻia ʻo ka hoʻohana ʻana i nā hoʻoponopono hoʻoponopono hoʻololi i nā hui ma hope o ka hakakā, ʻo ia hoʻi ʻo Truth and Reconciliation Commission (TRC), hiki ke hoʻopau i nā kuʻikahi maluhia. ʻOiai paha kēia ka hihia, no ka poʻe i hōʻeha ʻia, hiki i nā papahana hoʻoponopono hoʻololi ma hope o ka hakakā ke ʻike i ka ʻoiaʻiʻo e pili ana i nā hewa i hala, e nānā i ko lākou kumu kumu, hoʻopaʻi i ka poʻe hana hewa, hoʻoponopono hou i nā ʻoihana, a kākoʻo i ka hoʻoponopono hou ʻana (Van Zyl, 2005). Ma ke kumu, ʻo ka ʻoiaʻiʻo a me ka hoʻolauleʻa e kōkua i ke kūkulu hou ʻana i ka hilinaʻi ma South Sudan a pale i ka hoʻi hou ʻana o ka hakakā. Ka hana ʻana i ʻaha hoʻokolokolo kumukānāwai hoʻololi, hoʻoponopono hoʻokolokolo, a me kahi hoʻolaha ma hoc ʻO ke Kōmike Hoʻoponopono Hoʻokolokolo (JRC) e hōʻike a hāʻawi i nā manaʻo i ka wā hoʻololi, e like me ka mea i hōʻike ʻia ma ka Revitalized Agreement on the Resolution of the Conflict in South Sudan (R-ARCSS) aelike, e hāʻawi i wahi no ka ho'ōla ʻana i nā ʻāpana pili a me ka trauma. . Ma muli o ke kuleana o kekahi o nā ʻaoʻao i ka hakakā, akā naʻe, e pilikia ana ka hoʻokō ʻana i kēia mau hana. Hiki i ka Truth and Reconciliation Commission (TRC) koʻikoʻi ke kōkua nui i ka hoʻolauleʻa ʻana a me ke kūpaʻa, akā pono ia e ʻike i ka hoʻokō ʻana i ka hoʻopono ma ke ʻano he mau makahiki a i ʻole nā hanauna. He mea koʻikoʻi ka hoʻokumu ʻana a me ka mālama ʻana i ke kānāwai o ke kānāwai a me ka hoʻokō ʻana i nā lula a me nā kaʻina hana e kāohi ai i nā mana o nā ʻaoʻao a pau a mālama iā lākou i kā lākou hana. Hiki i kēia ke kōkua i ka hoʻohaʻahaʻa ʻana i nā haʻalulu, hana i ka paʻa, a hoʻemi i ka hopena o ka hakakā hou. Eia naʻe, inā hoʻokumu ʻia kēlā komisina, pono e mālama ʻia me ka akahele e pale aku i ka hoʻopaʻi ʻana.
No ka mea, ua hoʻopili nā hana hoʻomalu maluhia i nā ʻano he nui o nā mea hana a hoʻopaʻa i nā ʻano āpau o ka hoʻolālā mokuʻāina, pono lākou i kahi hana holoʻokoʻa ma hope o kā lākou hoʻokō kūleʻa. Pono ke aupuni hoʻololi e hoʻokomo i kekahi mau pūʻulu mai nā kumu aʻe a me nā pae elite i kāna hana hou ʻana ma hope o ka hakakā a me ka hoʻoikaika ʻana i ka maluhia ma South Sudan. ʻO ka hui pū ʻana, ʻo ka hapa nui o nā hui kīwila, he mea nui ia e hoʻoikaika i nā kaʻina hana maluhia aupuni. ʻO kahi hui kīwila ikaika a ikaika - e like me nā alakaʻi o ka manaʻoʻiʻo, nā alakaʻi wahine, nā alakaʻi ʻōpio, nā alakaʻi ʻoihana, nā ʻoihana hoʻonaʻauao, a me nā ʻoihana kānāwai - hiki ke hana koʻikoʻi i nā hana hoʻomalu maluhia ʻoiai e hāpai ana i ka puka ʻana mai o kahi hui kīwila komo a me ka ʻōnaehana politika democratic (Quinn, 2009). No ka pale ʻana i ka hoʻoikaika nui ʻana o ka hakakā, pono nā hana a kēia mau mea hana like ʻole e hoʻoponopono i nā ʻano hana a me nā manaʻo o nā ʻāʻī o kēia manawa, a pono nā ʻaoʻao ʻelua e hoʻokō i kahi kulekele e hoʻoponopono i nā nīnau o ke komo ʻana i ka wā o ke kaʻina maluhia ma ka hōʻoia ʻana i ke koho ʻana o nā ʻelele. akaka.
ʻO ka mea hope loa, ʻo kekahi o nā mea hoʻokele o ka hakakā mau ma South Sudan ʻo ia ka hoʻokūkū lōʻihi ma waena o nā elites Dinka a me Nuer no ka hoʻomalu ʻana i ka mana politika a me nā waiwai aila nui o ka ʻāina. ʻO nā ʻōhumu e pili ana i ka like ʻole, marginalization, corruption, nepotism, and tribal politics kekahi o nā kumu he nui e hōʻike ana i ka hakakā o kēia manawa. ʻO ka palaho a me ka hoʻokūkū no ka mana kālai'āina he like ia, a ʻo nā pūnaewele o ka hoʻohana kleptocratic e hoʻomaʻamaʻa i ka hoʻohana ʻana i nā kumuwaiwai lehulehu no ka pono pilikino. ʻO ka loaʻa kālā mai ka hana ʻaila, pono e kuhikuhi ʻia, akā, i ka hoʻokele waiwai hoʻomau, e like me ka hoʻopukapuka kālā ʻana i ka pilikanaka, kanaka, a me nā ʻoihana. Hiki ke hoʻokō ʻia kēia ma ka hoʻokumu ʻana i kahi ʻano mākaʻikaʻi kūpono e hoʻomalu i ka palaho, ka hōʻiliʻili kālā, ka hoʻolilo kālā, ka hoʻokaʻawale kālā, a me nā lilo. Eia kekahi, ʻaʻole pono nā mea hāʻawi e kōkua wale i ke aupuni hui e kūkulu hou i ka hoʻokele waiwai a me nā ʻoihana o ka ʻāina, akā e hoʻonohonoho pū i kahi hōʻailona e pale ai i ka palaho nui. No laila, ʻo ka hāʻawi pololei ʻana i ka waiwai, e like me ke koi ʻia e kekahi mau hui kipi, ʻaʻole ia e kōkua iā South Sudan e hoʻopaʻa mau i kona ʻilihune. ʻO ke kūkulu ʻia ʻana o ka maluhia lōʻihi ma South Sudan, pono e hoʻoponopono i nā ʻōhumu maoli, e like me ka hoʻohālikelike like ʻana ma nā wahi politika, pilikanaka, a me ka hoʻokele waiwai. ʻOiai hiki i nā mea hoʻolaha waho a me nā mea hāʻawi ke kōkua a kākoʻo i ke kūkulu maluhia, pono e alakaʻi ʻia ka hoʻololi demokalaka e nā pūʻali kūloko.
Aia nā pane i nā nīnau noiʻi i ke ʻano o ka hana ʻana o ke aupuni kaʻana mana i nā ʻōhumu kūloko, kūkulu hou i ka hilinaʻi ma waena o nā ʻaoʻao o ka hakakā, hana i nā polokalamu hoʻokuʻu pono, demobilization, a me reintegration (DDR), hāʻawi i ka hoʻopono, hoʻopaʻa i ka poʻe hewa, paipai i kahi ʻo ka hui kīwila ikaika e mālama i ke aupuni kaʻana like mana, a e hōʻoia i ka hāʻawi like ʻana o nā kumuwaiwai kūlohelohe i waena o nā hui āpau. I mea e pale aku ai i ka hoʻi hou ʻana, pono e hoʻopau ʻia ke aupuni hui hou, hoʻoponopono i nā ʻāpana palekana a hoʻoponopono i nā māhele ma waena o Kiir a me Machar. He mea koʻikoʻi kēia mau hana āpau i ka kūleʻa o ka kaʻana like ʻana a me ke kūkulu maluhia ma South Sudan. Eia nō naʻe, ʻo ka holomua o ke aupuni hui hou e pili ana i ka mana politika, ka hoʻokō politika, a me ka hui pū ʻana o nā ʻaoʻao āpau i komo i ka hakakā.
Panina
I kēia manawa, ua hōʻike kēia noiʻi i nā mea hoʻokele o ka hakakā ma South Sudan he paʻakikī a multidimensional. ʻO ke kumu o ka hakakā ma waena o Kiir lāua ʻo Machar he mau kumu koʻikoʻi hoʻi, e like me ka hoʻokele maikaʻi ʻole, ka hakakā mana, ka palaho, ka nepotism, a me nā māhele lāhui. Pono ke aupuni hui hou e hoʻoponopono pono i ke ʻano o ka mokuʻāina ma waena o Kiir a me Machar. Ma o ka hoʻohana ʻana i ka hoʻokaʻawale lāhui a me ka hoʻohana ʻana i kahi lewa makaʻu, ua hoʻoikaika maikaʻi nā ʻaoʻao ʻelua i nā mea kākoʻo ma South Sudan. ʻO ka hana e hiki mai ana, ʻo ia ka hoʻonohonoho ʻana o ke aupuni hui hoʻololi i ka ʻōnaehana no ka hoʻololi ʻana i nā mea hana a me nā kaʻina hana o kahi kūkā kamaʻilio ʻāina, hoʻoponopono i nā ʻāpana lāhui, hoʻopilikia i ka hoʻoponopono ʻoihana palekana, hakakā i ka palaho, hoʻopuka i ka hoʻoponopono hoʻololi, a kōkua i ka hoʻonoho hou ʻana o poʻe i hoʻoneʻe ʻia. Pono ke aupuni hui e hoʻokō i nā pahuhopu no ka wā lōʻihi a me ka wā pōkole e hoʻoponopono i kēia mau mea hoʻohaumia, i hoʻohana pinepine ʻia no ka holomua politika a me ka hoʻoikaika ʻana e nā ʻaoʻao ʻelua.
Ua kau nui ke aupuni o South Sudanese a me kāna mau hoa hoʻomohala i ke kūkulu ʻana i ka mokuʻāina a ʻaʻole i kālele nui i ka maluhia. ʻAʻole hiki i kahi hoʻonohonoho hoʻokaʻawale mana wale nō ke lawe mai i ka maluhia a me ka palekana. Pono paha ka maluhia a me ke kūpaʻa i ka hana hou o ka wehe ʻana i ka politika mai ka lāhui. ʻO ka mea e kōkua ai i ka maluhia ʻo South Sudan e pili ana i nā hakakā kūloko a me ka ʻae ʻana i ka hōʻike ʻana i nā ʻōhumu multilayered i mālama ʻia e nā hui like ʻole a me nā kānaka. ʻO ka mōʻaukala, ua hōʻoia ka poʻe elite ʻaʻole ʻo ka maluhia ka mea a lākou e hoʻoikaika ai, no laila pono e uku ʻia ka poʻe i makemake i ka maluhia a me ka South Sudan. ʻO kahi kaʻina hana maluhia wale nō e noʻonoʻo ana i nā hui like ʻole, ko lākou mau ʻike ola, a me kā lākou mau ʻeha like e hiki ai ke hoʻopakele i ka maluhia i makemake nui ʻia e South Sudan. ʻO ka mea hope loa, no ka hoʻonohonoho ʻana i ka mana kaʻana like ʻana e kūleʻa i South Sudan, pono e nānā pono nā mea uʻi i nā kumu kumu a me nā ʻeha o ke kaua kīwila. Inā ʻaʻole i hoʻoponopono pono ʻia kēia mau pilikia, e hāʻule paha ke aupuni hui hou, a e noho mau ʻo South Sudan i ʻāina i ke kaua me ia iho.
E hoʻomaopopo '
Aalen, L. (2013). ʻAʻole maikaʻi ka hui ʻana: ʻO nā pahuhopu hakakā o ka ʻaelike maluhia holoʻokoʻa o Sudan. Nā Kaua Aupuni, 15(2), 173-191.
Aeby, M. (2018). I loko o ke aupuni inclusive: Interparty dynamics in Zimbabwe's power-share executive. Nūpepa o ka Haʻawina ʻApelika Hema, 44(5), 855-877. https://doi.org/10.1080/03057070.2018.1497122
Hui Hoolaha Pelekania. (2020, Pepeluali 22). Ua hoʻokūkū ʻo South Sudan iā Salva Kiir lāua ʻo Riek Machar i kahi kuʻikahi hui. Ua kiʻi ʻia mai: https://www.bbc.com/news/world-africa-51562367
Burton, JW (Ed.). (1990). Kū'ē: Manaʻo pono kanaka. Lādana: Macmillan a me New York: St. Martin's Press.
Cheeseman, N., & Tendi, B. (2010). Kaʻana like ʻana i ka mana ma ke kuanaʻike hoʻohālikelike: ʻO ka dynamics o ke aupuni hui ʻana ma Kenya a me Zimbabwe. ʻO ka Journal of Modern African Studies, 48(2), 203-229.
Cheeseman, N. (2011). ʻO nā Dynamics Kuloko o ka māhele mana ma ʻApelika. Demokalaka, 18(2), 336-365.
de Vries, L., & Schomerus, M. (2017). ʻAʻole e pau ke kaua kīwila o South Sudan me kahi kuʻikahi maluhia. Manao Maluhia, 29(3), 333-340.
Esman, M. (2004). He hoʻolauna i ka hakakā lāhui. Cambridge: Polity Press.
Finkeldey, J. (2011). Zimbabwe: ʻO ke kaʻana like ʻana o ka mana ma ke ʻano he 'ākeʻakeʻa' no ka hoʻololi ʻana a i ʻole ke ala i ka demokala? Ke nānā nei i ke aupuni hui nui o Zanu-PF - MDC ma hope o ka ʻaelike politika honua 2009. GRIN Verlag (1st Hoʻopuka).
Galtung, J. (1996). Maluhia ma ka maluhia (1st Ed.). Nā Hoʻolaha SAGE. Ua kiʻi ʻia mai https://www.perlego.com/book/861961/peace-by-peaceful-means-pdf
Hartzell, CA, & Hoddie, M. (2019). Kaʻana like mana a me ke kānāwai ma hope o ke kaua kīwila. Kuʻuna Kūʻai Kūʻē Kānāwai, 63(3), 641-653.
Pūʻulu Kūʻē Kūʻē. (2019, Malaki 13). ʻO ka hoʻopakele ʻana i ka ʻaelike maluhia palupalu o South Sudan. Aferika Hoike N°270. Ua kiʻi ʻia mai https://www.crisisgroup.org/africa/horn-africa/southsudan/270-salvaging-south-sudans-fragile-peace-deal
Lamb, G., & Stainer, T. (2018). ʻO ka conundrum o DDR coordination: ʻO ka hihia o South Sudan. Kūpaʻa: International Journal of Security and Development, 7(1), 9. http://doi.org/10.5334/sta.628
Lederach, JP (1995). Hoʻomākaukau no ka maluhia: Hoʻololi kū'ē ma waena o nā moʻomeheu. Syracuse, NY: Ke Kula Nui ʻo Syracuse University.
Lijphart, A. (1996). ʻO ka puʻupuʻu o ka democracy India: kahi wehewehe consociational. ka ʻO ka loiloi ʻepekema politika ʻAmelika, 90(2), 258-268.
Lijphart, A. (2008). Nā hoʻomohala ʻana i ka manaʻo kaʻana like a me ka hana. Ma A. Lijphart, Manaʻo e pili ana i ke aupuni democracy: Kaʻana like ʻana i ka mana a me ka mana o ka hapa nui ma ke kumumanaʻo a me ka hana (pp. 3-22). Nu Ioka: Routledge.
Lijphart, A. (2004). Hoʻolālā kumukānāwai no nā hui mokuʻāina. Nupepa o ka Demokalaka, 15(2), 96-109. doi:10.1353/jod.2004.0029.
Moghalu, K. (2008). ʻO nā paio koho ma ʻApelika: Ke kaʻana like nei ka mana i ka demokala hou? Nā Kūlana Kūʻē, 2008(4), 32-37. https://hdl.handle.net/10520/EJC16028
O'Flynn, I., & Russell, D. (Eds.). (2005). Kaʻana like mana: Nā luʻi hou no nā hui mokuʻāina. Lākana: Pluto Press.
Okiech, PA (2016). ʻO nā kaua kīwila ma South Sudan: He moʻolelo moʻolelo a me ka politika. Hoʻohana ʻia ka Anthropologist, 36(1/2), 7-11.
Quinn, JR (2009). Hoʻolauna. Ma JR Quinn, Reconciliation(s): Hoʻoponopono hoʻololi ma nā ahahui postconflict (pp. 3-14). McGill-Queen's University Press. Ua kiʻi ʻia mai https://www.jstor.org/stable/j.ctt80jzv
Radon, J., & Logan, S. (2014). South Sudan: Nā hoʻonohonoho aupuni, kaua, a me ka maluhia. Pai o na Hana Aupuni, 68(1), 149-167.
Roach, SC (2016). South Sudan: He hoʻoikaika ikaika o ka kuleana a me ka maluhia. Kona Keahole Nā hana, 92(6), 1343-1359.
Roeder, PG, & Rothchild, DS (Eds.). (2005). Ka maluhia hoʻomau: Mana a me ke aupuni democracy ma hope nā kaua kīmila. ^ E Ha yM. Ithaca: ʻO Kēlā Hōʻikeʻike ʻO Cornell.
Stedman, SJ (1997). Nā pilikia spoiler i nā kaʻina hana maluhia. Palekana honua, 22(2): 5-53. https://doi.org/10.2307/2539366
Spears, IS (2000). Ka hoʻomaopopo ʻana i nā ʻaelike maluhia inclusive ma ʻApelika: Nā pilikia o ka hāʻawi ʻana i ka mana. ʻEkolu o ka makahiki ʻekolu, 21(1), 105-118.
Sperber, A. (2016, Ianuali 22). Ke hoʻomaka nei ke kaua kīwila hou o South Sudan. Kulekele haole. Ua kiʻi ʻia mai https://foreignpolicy.com/2016/01/22/south-sudan-next-civil-war-is-starting-shilluk-army/
Tajfel, H., & Turner, JC (1979). He manaʻo hoʻohui o ka hakakā ma waena. Ma WG Austin, & S. Worchel (Eds.), ʻO ke kūpili psychology of intergroup relations (pp. 33-48). Monterey, CA: Brooks/Cole.
Tull, D., & Mehler, A. (2005). ʻO nā kumukūʻai huna o ka hāʻawi ʻana i ka mana: Reproducing insurgent violence in Africa. ʻApelika, 104(416), 375-398.
ʻAha Kūkākūkā o nā Aupuni Hui Pū ʻIa. (2020, Malaki 4). Hoʻokipa ʻo Security Council i ka ʻaelike kaʻana like mana hou o South Sudan, e like me ka ʻōlelo a ka Lunamakaʻāinana Kūikawā i nā hanana hou. Lawe ʻia mai: https://www.un.org/press/en/2020/sc14135.doc.htm
Uvin, P. (1999). Ka lāhui a me ka mana ma Burundi a me Rwanda: ʻO nā ala like ʻole i ka hana ʻino nui. Hoʻohālikelike Politics, 31(3), 253-271.
Van Zyl, P. (2005). Hoʻoikaika i ka hoʻoponopono hoʻololi i nā hui ma hope o ka hakakā. Ma A. Bryden, & H. Hänggi (Eds.). Ka hoʻomalu ʻana i ka maluhia ma hope o ka hakakā ʻana (pp. 209-231). Geneva: Geneva Center for the Democratic Control of Armed Forces (DCAF).
Wuol, JM (2019). Nā manaʻo a me nā pilikia o ka maluhia: ʻO ka hihia o ka ʻaelike i hoʻōla hou ʻia e pili ana i ka hoʻonā ʻana o ka hakakā ma ka Repubalika o South Sudan. ka ʻŌlelo aʻoaʻo Zambakari, Puka Kūikawā, 31-35. Kiʻi ʻia mai http://www.zambakari.org/special-issue-2019.html
