Nā Pōmaikaʻi o ka ʻIke Lahui a me ka Hoʻomana i ka Mediation Conflict and Peacebuilding

Aloha kakahiaka. He hanohano ke noho pū me ʻoukou i kēia kakahiaka. Aloha au iā ʻoe. He kamaaina au o Nu Ioka. No laila, no ka poʻe ma waho o ke kaona, hoʻokipa wau iā ʻoe i ko mākou kūlanakauhale ʻo New York, New York. ʻO ke kūlanakauhale maikaʻi loa ua kapa ʻia ʻelua manawa. Mahalo nui mākou iā Basil Ugorji a me kona ʻohana, nā lālā o ka papa, nā lālā o ke kino o ICERM, kēlā me kēia hui ʻaha kūkā e hele mai nei i kēia lā a me nā mea pūnaewele hoʻi, ke aloha aku nei au iā ʻoe me ka hauʻoli.

Hauʻoli nui wau, ʻā a hauʻoli hoʻi e lilo i mea haʻiʻōlelo kumu mua no ka ʻaha kūkā mua i ko mākou ʻimi ʻana i ke kumuhana, Nā Pōmaikaʻi o ka ʻIke Lahui a me ka Hoʻomana i ka ʻuwao Kūʻē a me ke kūkulu maluhia. He kumuhana i aloha nui ʻia e koʻu puʻuwai, a ke manaʻolana nei au iā ʻoe. E like me kā Basil i ʻōlelo ai, no nā makahiki ʻehā a me ka hapa i hala iho nei, ua loaʻa iaʻu ka pono, ka hanohano, a me ka hauʻoli o ka lawelawe ʻana iā Pelekikena Barack Obama, ka pelekikena mua ʻApelika-ʻAmelika o ʻAmelika Hui Pū ʻIa. Makemake au e hoʻomaikaʻi aku iā ia a me ke Kakauolelo ʻo Hillary Clinton no ke koho ʻana iaʻu, ke koho ʻana iaʻu, a no ke kōkua ʻana iaʻu e komo i ʻelua mau hālāwai hoʻopaʻa senate. Ua hauʻoli loa ka noho ʻana ma Wakinekona, a me ka hoʻomau ʻana ma ke ʻano he diplomat, e kamaʻilio ana ma ka honua holoʻokoʻa. Nui nā mea i loaʻa iaʻu. Ua loaʻa iaʻu nā ʻāina āpau he 199 ma ke ʻano o kaʻu waihona. Nui nā ʻelele o ka mea a mākou i ʻike ai ʻo nā Aliʻi o ka Misionari he ʻāina kūikawā, akā iaʻu ka honua holoʻokoʻa. No laila, he ʻike maikaʻi loa ia i ka nānā ʻana i nā kulekele ʻē aʻe a me ka palekana aupuni mai kahi hiʻohiʻona hilinaʻi. He mea koʻikoʻi loa ka loaʻa ʻana o ka manaʻoʻiʻo o ka Pelekikena Obama i kēia kuleana, kahi i noho ai ma ka papaʻaina, ua noho au ma mua o nā moʻomeheu he nui i alakaʻi ʻia e ka manaʻoʻiʻo. Hāʻawi maoli kēia i kahi ʻike, a ua hoʻololi hoʻi i ka paradigm, ke manaʻoʻiʻo nei au, e pili ana i ka pilina diplomatic a me ka diplomacy a puni ka honua. ʻEkolu o mākou he mau alakaʻi manaʻoʻiʻo i ka hoʻokele, ua neʻe mākou a pau i ka hopena o ka makahiki i hala. ʻO Ambassador Miguel Diaz ka ʻelele i The Holy See, ma The Vatican. ʻO Ambassador Michael Battle ka ʻelele no ka hui ʻApelika, a ʻo wau ka ʻelele no ka International Religious Freedom. Ua holomua loa ka noho ana o na kahuna pule ekolu ma ka papaaina diplomatic.

Ma ke ʻano he alakaʻi haipule wahine ʻApelika-ʻAmelika, aia wau ma ka laina mua o nā hale pule a me nā luakini a me nā hale pule, a ma ka 9/11, aia wau ma ka laina mua ma ke ʻano he kahunapule mākaʻi ma New York City. Akā i kēia manawa, ua hele au i ka pae kiʻekiʻe o ke aupuni ma ke ʻano he diplomat, ua ʻike au i ke ola a me ke alakaʻi ʻana mai nā ʻano like ʻole. Ua noho au me nā lunakahiko, ka Pope, nā ʻōpio, nā alakaʻi NGO, nā alakaʻi manaʻoʻiʻo, nā alakaʻi ʻoihana, nā alakaʻi aupuni, e hoʻāʻo nei e loaʻa kahi kikoʻī i ke kumuhana a mākou e kamaʻilio nei i kēia lā, kahi e ʻimi nei kēia ʻaha kūkā.

Ke hōʻike mākou iā mākou iho, ʻaʻole hiki iā mākou ke hoʻokaʻawale a hōʻole iā mākou iho mai ko mākou ʻano, a he moʻomeheu hohonu ko kēlā me kēia - ke aʻa lāhui. He manaoio ko makou; he mau ano haipule ko kakou. ʻO nā mokuʻāina he nui aʻu i hōʻike aku ai iaʻu iho i mua o nā mokuʻāina i komo ka lāhui a me ka hoʻomana i kā lākou moʻomeheu. A no laila, he mea nui ka hiki ke hoʻomaopopo he nui nā papa. Ua hoʻi mai nei au mai Abuja ma mua o koʻu haʻalele ʻana iā Nigeria, ka ʻāina hānau o Basil. Ma ke kamaʻilio ʻana me nā mokuʻāina like ʻole, ʻaʻole hoʻokahi wale nō mea āu i komo ai e kamaʻilio e pili ana, pono ʻoe e nānā i ka paʻakikī o nā moʻomeheu a me nā lāhui a me nā ʻohana i hala mau haneli mau makahiki. Ma kahi kokoke i kēlā me kēia hoʻomana a kokoke i kēlā me kēia mokuʻāina he ʻano hoʻokipa, hoʻopōmaikaʻi, hoʻolaʻa, ka bapetizo ʻana, a i ʻole nā ​​​​lawelawe no ke ola hou i kona komo ʻana i ka honua. Aia nā loina ola like ʻole no nā pae like ʻole o ka ulu ʻana. Aia kekahi mau mea e like me bar mitzvahs a me bat mitzvahs a me rites of passage and confirmations. No laila, pili ka hoʻomana a me ka lāhui i ka ʻike kanaka.

He mea koʻikoʻi nā alakaʻi ʻano hoʻomana i ke kūkākūkā ʻana no ka mea ʻaʻole pono lākou e lilo i ʻāpana o ke kula kūlana. ʻO kaʻoiaʻiʻo, hiki i nā alakaʻi hoʻomana he nui, nā mea hana keaka a me nā kamaʻilio ke hoʻokaʻawale iā lākou iho mai kekahi o nā ʻoihana ʻoihana a mākou e hana ai. Hiki iaʻu ke haʻi aku iā ʻoe ma ke ʻano he kahunapule, e hele ana i ka ʻoihana mokuʻāina me nā papa o ka ʻoihana; Pono wau e hoʻololi i koʻu manaʻo. Pono wau e hoʻololi i koʻu manaʻo no ka mea ʻo ke kahunapule i loko o ka hale pule ʻApelika-ʻAmelika ʻo ia ka Queen Bee, a i ʻole ka King Bee, pēlā e ʻōlelo ai. Ma ka moku'āina, pono ʻoe e hoʻomaopopo ʻo wai nā poʻo kumu, a ʻo wau ka waha waha o ka Pelekikena o ʻAmelika Hui Pū ʻIa a me ke Kakauolelo o ka Moku'āina, a he nui nā papa ma waena. No laila, ma ke kākau ʻana i haʻiʻōlelo, e hoʻouna aku au a hoʻi mai ma hope o ka ʻike ʻana o nā maka like ʻole he 48. He ʻokoʻa loa ia ma mua o ka mea aʻu i hoʻouna mua ai, akā ʻo ia ka ʻoihana a me ka hoʻolālā āu e hana ai. Hiki i nā alakaʻi hoʻomana ʻaʻole i loko o kahi keʻena ke hoʻololi maoli no ka mea he nui nā manawa ʻaʻole lākou i nā kaulahao o ka mana. Akā, ma ka ʻaoʻao ʻē aʻe, i kekahi manawa ua paʻa nā poʻe alakaʻi hoʻomana i ko lākou honua liʻiliʻi, a ke noho nei lākou i loko o kā lākou ʻōpū hoʻomana. Aia lākou i loko o ka hihiʻo liʻiliʻi o ko lākou kaiāulu, a ke ʻike lākou i ka poʻe hele like ʻole, ʻōlelo like, hana like, noʻonoʻo e like me lākou iho, i kekahi manawa aia ka paio i loko o ko lākou myopia. No laila he mea nui e hiki ke nānā i ke kiʻi holoʻokoʻa, ʻo ia kā mākou e nānā nei i kēia lā. I ka wā i ʻike ʻia ai nā mea hoʻomana haipule i nā manaʻo honua like ʻole, hiki iā lākou ke lilo i ʻāpana o ka hui ʻana o ka ʻuwao a me ke kūkulu maluhia. Ua pōmaikaʻi au e noho ma ka papaʻaina i ka wā i haku ai ke Kakauolelo Clinton i ka mea i kapa ʻia ʻo The Strategic Dialogue with Civil Society. Nui nā alakaʻi manaʻoʻiʻo, nā alakaʻi lāhui, a me nā alakaʻi NGO i kono ʻia i ka papaʻaina me ke aupuni. He manawa kūpono ia no ke kamaʻilio ʻana ma waena o mākou i hāʻawi i ka manawa e ʻōlelo ai i kā mākou manaʻoʻiʻo maoli. Ke manaʻoʻiʻo nei au he nui nā kī i nā ʻano hoʻomana ethno-religious i ka hoʻoholo hakakā a me ke kūkulu maluhia.

E like me kaʻu i ʻōlelo ai ma mua, pono e ʻike ʻia nā alakaʻi hoʻomana a me nā alakaʻi lāhui i ke ola piha. ʻAʻole hiki iā lākou ke noho i ko lākou honua ponoʻī a i ko lākou mau wahi liʻiliʻi, akā pono e wehe i ka laulā o nā mea a ke kaiāulu e hāʻawi ai. Ma New York City, loaʻa iā mākou he 106 mau ʻōlelo like ʻole a me 108 mau lāhui like ʻole. No laila, pono ʻoe e ʻike i ka honua holoʻokoʻa. ʻAʻole au i manaʻo he pōʻino koʻu hānau ʻana ma New York, ke kūlanakauhale ʻokoʻa loa o ka honua. Ma koʻu hale noho kahi aʻu i noho ai ma ke kahua pāʻani Yankee, ka mea i kapa ʻia ʻo Morrisania wahi, he 17 mau hale noho a he 14 mau lāhui like ʻole ma koʻu papahele. No laila ua ulu mākou i ka hoʻomaopopo maoli ʻana i nā moʻomeheu o kekahi. Ua ulu mākou he mau hoaaloha; ʻaʻole ia "he Iudaio ʻoe a he ʻAmelika Karipiano ʻoe, a he ʻApelika ʻoe," akā ua ulu mākou ma ke ʻano he mau hoaaloha a me nā hoalauna. Ua hoʻomaka mākou e hui a hiki ke ʻike i ka ʻike honua. No kā lākou makana puka, e hele ana kaʻu mau keiki i Philippines a i Hong Kong no laila he poʻe kamaʻāina lākou no ka honua. Manaʻo wau he pono nā alakaʻi ʻohana hoʻomana e hōʻoia he kamaʻāina lākou o ka honua a ʻaʻole ko lākou honua wale nō. Inā he myopic maoli ʻoe a ʻaʻole ʻoe i ʻike ʻia, ʻo ia ka mea e alakaʻi ai i ka hoʻomana hoʻomana no ka mea ke manaʻo nei ʻoe ua like ka manaʻo o nā kānaka a pau iā ʻoe a inā ʻaʻole lākou, a laila ua pau lākou. Ke kū'ē nei, inā ʻaʻole ʻoe e noʻonoʻo e like me ke ao nei, ʻaʻole ʻoe i ka pilikia. No laila, manaʻo wau pono mākou e nānā i ke kiʻi holoʻokoʻa. ʻO kekahi pule aʻu i lawe pū me aʻu ma ke alanui i koʻu huakaʻi ʻana ma ka mokulele kokoke i kēlā me kēia pule mai ke Kauoha Kahiko, ʻo ia ka palapala hemolele Iudaio no ka mea he poʻe Judeo-Kristiano maoli ka poʻe Kristiano. No loko mai o ke Kauoha Kahiko i kapa ʻia ʻo "The Prayer of Iabeza." ʻIke ʻia ia ma 1 Chronicles 4:10 a ʻōlelo kekahi ʻōlelo, "E ka Haku, e hoʻonui i koʻu mau manawa i hiki ai iaʻu ke hoʻopā aku i nā ola hou aku no ʻoe, ʻaʻole i loaʻa iaʻu ka nani, akā i loaʻa iā ʻoe ka nani." E pili ana i ka hoʻonui ʻana i koʻu mau manawa kūpono, ka hoʻonui ʻana i koʻu ʻike, ka lawe ʻana iaʻu i nā wahi aʻu i hele ʻole ai, i hiki iaʻu ke hoʻomaopopo a hoʻomaopopo i ka poʻe i like ʻole me aʻu. Ua ʻike au he kōkua nui ia ma ka papaʻaina diplomatic a i koʻu ola.

ʻO ka lua o ka mea e pono ai, pono nā aupuni e hoʻoikaika e lawe i nā alakaʻi lāhui a me nā hoʻomana i ka papaʻaina. Aia ka Strategic Dialogue with Civil Society, akā aia kekahi mau hui aupuni-private i lawe ʻia i loko o ka ʻoihana mokuʻāina, no ka mea, hoʻokahi mea aʻu i aʻo ai, pono ʻoe e loaʻa kālā e hoʻolalelale i ka ʻike. Inā ʻaʻole mākou e loaʻa nā kumuwaiwai, a laila ʻaʻole mākou e loaʻa i kahi. I kēia lā, ua wiwo ʻole ʻo Basil e hoʻohui i kēia akā pono ke kālā e noho ma kahi o ka United Nations a hui pū i kēia mau ʻaha kūkā. No laila, he mea nui ka hoʻokumu ʻana i nā hui lehulehu-private, a ʻo ka lua, ʻo ka loaʻa ʻana o nā papa ʻaina alakaʻi alakaʻi. ʻAʻole i kaupalena ʻia nā alakaʻi o ka manaʻoʻiʻo i ka poʻe kahuna pule wale nō, akā ʻo ka poʻe i lālā o nā hui manaʻoʻiʻo, ʻo ka mea i ʻike he hui manaʻoʻiʻo. Hoʻopili ia i nā moʻomeheu ʻekolu o ʻAberahama, akā ʻo ka poʻe ʻepekema a me nā Bahaʻi a me nā manaʻoʻiʻo ʻē aʻe e hōʻike ana iā lākou iho he manaʻoʻiʻo. No laila pono mākou e hoʻolohe a kamaʻilio.

E Basil, mahalo nui au iā ʻoe no ka wiwo ʻole o ka hui ʻana mai iā mākou i kēia kakahiaka, he wiwo ʻole a he mea nui loa.

E hāʻawi lima iā ia.

(Paʻipaʻi)

A i kāu hui, nāna i kōkua i ka hui pū ʻana.

No laila ke manaʻoʻiʻo nei au hiki i nā alakaʻi hoʻomana a me nā lāhui āpau ke hōʻoia i ka ʻike ʻia. A ʻaʻole hiki i kēlā aupuni ke ʻike wale i ko lākou kuanaʻike ponoʻī, ʻaʻole hiki i nā kaiāulu hilinaʻi ke ʻike wale i ko lākou hiʻohiʻona, akā pono e hui pū kēlā mau alakaʻi āpau. I nā manawa he nui, hopohopo maoli nā alakaʻi hoʻomana a me nā lāhui i nā aupuni no ka mea ua manaʻo lākou ua hele pū lākou i ka laina pāʻina a no laila he mea nui e noho pū kekahi ma ka papaʻaina.

ʻO ke kolu o ka mea e pono ai, ʻo ia ka hoʻoikaika ʻana o nā alakaʻi hoʻomana a me nā lāhui e launa pū me nā lāhui a me nā hoʻomana ʻaʻole no lākou. Ma mua pono o 9/11, he kahunapule au ma Manhattan haʻahaʻa kahi aʻu e hele nei ma hope o kēia ʻaha kūkā i kēia lā. Ua kahu au i ka halepule Baptist kahiko loa ma New York City, ua kapa ʻia ʻo Mariners Temple. ʻO wau ke kahunapule wahine mua ma ka mōʻaukala 200 makahiki o nā hale pule Baptist ʻAmelika. A no laila ua lilo koke iaʻu i ʻāpana o ka mea a lākou i kapa ai ʻo "nā hale pule nui." Nui koʻu halepule, ulu wikiwiki mākou. Ua ʻae iaʻu e launa pū me nā kahu e like me ka Trinity Church ma Wall Street a me ka hale pule Marble Collegiate. ʻO Arthur Caliandro ke kahunapule hope loa o Marble Collegiate. A i kēlā manawa, nui nā keiki e nalowale ana a make paha ma New York. Ua hoʻākoakoa ʻo ia i nā kahu kiaʻi nui. He pūʻulu kahunapule mākou a me nā imams a me nā rabbi. Ua komo i loko o nā rabi o Temple Emmanuel, a me nā imams o nā hale pule ma New York City. A hui pū mākou a hoʻokumu i ka mea i kapa ʻia ʻo Partnership of Faith o New York City. No laila, i ka hiki ʻana mai o 9/11, ua hoa mua mākou, ʻaʻole pono mākou e hoʻāʻo e hoʻomaopopo i nā hoʻomana like ʻole, ua hoʻokahi mākou. ʻAʻole wale ka noho ʻana a puni ka papaʻaina a ʻai pū i ka ʻaina kakahiaka, ʻo ia kā mākou hana i kēlā me kēia mahina. Akā ʻo ka manaʻo no ka hoʻomaopopo ʻana i nā moʻomeheu o kēlā me kēia. Ua hui pū mākou i nā hanana kaiaulu, e hoʻololi mākou i nā pulpits. Aia paha ka moske i loko o ka luakini a i ʻole ka hale pule i loko o ka hale pule, a ʻo ia hoʻi. Hāʻawi mākou i nā kedera i ka wā mōliaola a me nā hanana a pau i hoʻomaopopo mākou i kekahi i kekahi ma ka nohona. ʻAʻole mākou e hoʻolālā i kahi ʻahaʻaina i ka wā ʻo Ramadan. Hoʻomaopopo mākou a mahalo a aʻo mai kekahi i kekahi. Ua mahalo mākou i ka manawa hoʻokē ʻai no kekahi hoʻomana, a i ʻole he mau lā hoʻāno no nā Iudaio, a i ʻole Kalikimaka, a i ʻole Easter, a i ʻole kekahi o nā kau koʻikoʻi iā mākou. Ua hoʻomaka mākou e hui maoli. Ke hoʻomau nei ka hui ʻana o ka manaʻoʻiʻo o New York City i ka ulu ʻana a me ke ola ʻana a no laila ke hele mai nei nā kahunapule hou a me nā imams hou a me nā rabi hou i ke kūlanakauhale, ua loaʻa iā lākou kahi hui interfaith hoʻokipa. He mea nui ia ʻaʻole mākou e noho ma waho o ko mākou honua ponoʻī, akā e launa pū me nā poʻe ʻē aʻe i hiki iā mākou ke aʻo.

E haʻi aku au iā ʻoe i hea koʻu puʻuwai maoli – ʻaʻole ia he hana hoʻomana-lāhui wale nō, akā pono nō hoʻi ka hoʻomana hoʻomana-lāhui-kāne. Ua haʻalele nā ​​wāhine i ka hoʻoholo hoʻoholo a me nā papaʻaina diplomatic, akā aia lākou i ka hoʻoholo hakakā. ʻO kahi ʻike ikaika iaʻu e hele ana i Liberia, West Africa a noho pū me nā wahine i lawe maoli i ka maluhia i Liberia. Ua lilo ʻelua o lākou i poʻe lanakila no ka Nobel Peace Prize. Ua lawe mai lakou i ka maluhia i Liberia i ka wa i kaua nui ai ka poe Mahometa a me ka poe Kristiano, a ua pepehi kanaka kekahi i kekahi. Ua ʻaʻahu ʻia nā wahine i ke kapa keʻokeʻo a ʻōlelo lākou ʻaʻole lākou e hoʻi mai i ka home a ʻaʻole lākou e hana i kekahi mea a hiki i ka maluhia. Ua hoʻopaʻa ʻia lākou ma ke ʻano he wahine Muslim a me Kalikiano. Ua hana lakou i kaulahao kanaka a hiki i ka Hale Ahaolelo, a noho lakou mawaena o ke alanui. Ua ʻōlelo nā wahine i hui ma ka mākeke e kūʻai like mākou no laila pono mākou e lawe i ka maluhia. He kipi ia i Liberia.

No laila, pono nā wāhine i ke kūkākūkā no ka hoʻoholo hakakā a me ke kūkulu maluhia. ʻO nā wāhine e hana nei i ka maluhia a me ka hoʻoholo hakakā e loaʻa i ke kākoʻo mai nā hui hoʻomana a me nā lāhui ma ka honua holoʻokoʻa. Hiki i nā wāhine ke hana i ka pilina pili, a hiki iā lākou ke hele i nā laina o ka pilikia me ka maʻalahi. He mea koʻikoʻi loa ka loaʻa ʻana o nā wahine ma ka papaʻaina, no ka mea, ʻoiai ʻaʻole lākou i hele mai ka papa hoʻoholo, aia nā wahine o ka manaʻoʻiʻo ma nā laina mua o ke kūkulu maluhia ʻaʻole wale ma Liberia akā ma ka honua holoʻokoʻa. No laila, pono mākou e hoʻoneʻe i nā huaʻōlelo i hala i ka hana, a e ʻimi i kahi e komo ai nā wahine, e hoʻolohe ʻia, e hoʻoikaika ʻia e hana no ka maluhia i ko mākou kaiāulu. ʻOiai ua hoʻopilikia maikaʻi ʻia lākou e ka hakakā, ua lilo nā wahine i ka ʻuhane a me ka ʻuhane o nā kaiāulu i ka wā i hoʻouka ʻia. Ua hoʻoneʻe lākou i ko mākou mau kaiaulu no ka maluhia a me ka hoʻopaʻapaʻa hoʻopaʻapaʻa a loaʻa nā ala e kōkua ai i ke kaiāulu e haʻalele i ka hana ʻino. Ke nānā ʻoe iā ia, hōʻike nā wahine i ka 50% o ka heluna kanaka, no laila inā haʻalele ʻoe i nā wahine mai kēia mau kūkākūkā ʻana, ke hōʻole nei mākou i nā pono o ka hapalua o ka heluna kanaka holoʻokoʻa.

Makemake au e hoʻomaikaʻi aku iā ʻoe i kekahi kumu hoʻohālike. Kapa ʻia ʻo ia ʻo ka Sustained Dialogue approach. Laki wau i kekahi mau pule i hala aku nei i ka noho pū me ka mea nāna i hoʻokumu i kēlā kumu hoʻohālike, he kanaka i kapa ʻia ʻo Harold Saunders. Hoʻokumu ʻia lākou ma Wakinekona DC Ua hoʻohana ʻia kēia ʻano hoʻohālike no ka hoʻoholo ʻana i ka hakakā ʻano hoʻomana ma nā kahua kula he 45. Lawe pū lākou i nā alakaʻi e lawe mai i ka maluhia mai ke kula kiʻekiʻe a hiki i ke kulanui a hiki i nā mākua. ʻO nā mea e hana ʻia me kēia ʻano hana e pili ana i ka hoʻohuli ʻana i nā ʻenemi e kamaʻilio pū kekahi i kekahi a hāʻawi iā lākou i kahi manawa e hoʻokuʻu ai. Hāʻawi ia iā lākou i ka manawa e ʻuā a uē inā pono lākou no ka mea ma hope ua luhi lākou i ka ʻuā ʻana a me ka uē ʻana, a pono lākou e inoa i ka pilikia. Pono ka poʻe e haʻi inoa i ka mea a lākou e huhū ai. I kekahi manawa, he kuʻekuʻe mōʻaukala a ua mau ia no nā makahiki a me nā makahiki. I kekahi manawa e hoʻopau ʻia kēia, pono lākou e wehe a hoʻomaka e kaʻana like ʻaʻole wale i ka mea a lākou e huhū ai, akā he aha nā mea e hiki ai ke hala aku i kēia huhū. Pono lākou e ʻae i kekahi ʻōlelo. No laila, ʻo The Sustained Dialogue approach na Harold Saunders kahi mea aʻu e mahalo aku ai iā ʻoe.

Ua hoʻokumu pū wau i ka mea i kapa ʻia ʻo ka pro-voice movement no nā wahine. I koʻu honua, kahi aʻu i noho ai ʻo Ambassador, he neʻe conservative loa ia. Pono ʻoe e ʻike inā he pro-life a pro-choice paha ʻoe. ʻO kaʻu mea ʻo ia ka mea i kaupalena ʻia. ʻO ia nā koho palena ʻelua, a mai nā kāne maʻamau. He neʻe ʻo ProVoice ma New York e hui pū ana i nā wahine ʻeleʻele a me Latino no ka manawa mua i ka papaʻaina hoʻokahi.

Ua noho pū mākou, ua ulu pū mākou, akā ʻaʻole mākou i noho pū ma ka papaʻaina. ʻO ka pro-voice, he mea nui kēlā me kēia leo. He leo ko kēlā wahine kēia wahine ma kēlā me kēia kahua o kona ola, ʻaʻole wale kā mākou ʻōnaehana hānau, akā he leo ko mākou i nā mea āpau a mākou e hana ai. Ma kāu mau ʻeke, ʻo ka hālāwai mua ka Pōʻakolu aʻe, ʻOkakopa 8th maanei ma Nu Ioka ma ka hale keena o Harlem State. No laila, e ʻoluʻolu e ka poʻe ma ʻaneʻi e hui pū me mākou. E kamaʻilio pū me mākou ka mea hanohano ʻo Gayle Brewer, ʻo ia ka pelekikena borough Manhattan. Ke kamaʻilio nei mākou no ka lanakila ʻana o nā wahine, ʻaʻole ma hope o ke kaʻa, a ma hope paha o ka lumi. No laila ke nānā nei ka ProVoice Movement a me Sustained Dialogue i nā pilikia ma hope o nā pilikia, ʻaʻole ia he ʻano hana wale nō, akā he mau kino noʻonoʻo a me ka hana. Pehea mākou e neʻe pū ai i mua? No laila, manaʻolana mākou e hoʻonui, hoʻohui, a hoʻonui i nā leo o nā wahine ma o ka neʻe ʻana o ProVoice. Aia ma ka pūnaewele kekahi. Loaʻa iā mākou kahi pūnaewele, provoicemovement.com.

Akā, pili lākou i ka pilina. Ke kūkulu nei mākou i nā pilina. He mea nui ka pilina no ke kamaʻilio ʻana a me ka uwao, a ʻo ka hopena ka maluhia. Ke lanakila ka maluhia, lanakila nā kānaka a pau.

No laila ka mea a mākou e nānā nei i kēia mau nīnau: Pehea mākou e hui pū ai? Pehea mākou e kamaʻilio ai? Pehea mākou e ʻike ai i ka ʻae ʻana? Pehea mākou e kūkulu ai i kahi hui? ʻO kekahi o nā mea aʻu i aʻo ai i ke aupuni, ʻaʻole hiki i kekahi hui ke hana hoʻokahi. ʻO ka mea mua, ʻaʻohe ou ikaika, ʻo ka lua, ʻaʻohe ou kālā, a ʻo ka hope, ʻoi aku ka ikaika ke hana pū ʻoe. Hiki iā ʻoe ke hele pū i hoʻokahi mile a ʻelua paha. ʻAʻole pono ka pilina pili wale nō, akā, ka hoʻolohe pū kekahi. Ke manaʻoʻiʻo nei au inā loaʻa kekahi akamai i ka wahine, ʻo ia ka hoʻolohe, he poʻe hoʻolohe nui mākou. ʻO kēia nā neʻe ʻike honua no ka 21st kenekulia. Ma New York e noʻonoʻo mākou i ka hui ʻana o ʻeleʻele a me Latinas. Ma Wakinekona, e nānā ana mākou i ka hui ʻana o nā liberal a me nā conservatives. ʻO kēia mau pūʻulu he wahine i hoʻolālā ʻia no ka loli. ʻAʻole hiki ke hoʻololi i ka wā e hoʻolohe ai kekahi i kekahi a loaʻa ka hoʻolohe pili pili / kamaʻilio.

Makemake au e hoʻomaikaʻi aku i kekahi heluhelu a me kekahi mau papahana iā ʻoe. Ua kapa ʻia ka puke mua aʻu e hāʻawi aku nei iā ʻoe Kauoha Ekolu na Brian Arthur Brown. He puke mānoanoa nui. Ua like ia me ka mea a mākou i kapa ai he encyclopedia. Loaʻa iā ia ke Koran, aia ke Kauoha Hou, aia ke Kauoha Kahiko. ʻEkolu mau palapala hōʻoia e nānā pū ana i nā hoʻomana Aberahama nui ʻekolu, a me ka nānā ʻana i nā wahi e hiki ai iā mākou ke ʻike i kahi like a me ka like. Aia ma kāu ʻeke he kāleka no kaʻu puke hou i kapa ʻia Lilo i Wahine no ka hopena. E puka mai ana ka pepa pepa i ka la apopo. Hiki ke lilo i mea kūʻai maikaʻi loa inā hele ʻoe ma ka pūnaewele a loaʻa! Hoʻokumu ʻia ia ma ka Baibala Debora mai nā palapala hemolele Judeo-Christian ma ka puke o nā Lunakanawai. He wahine no ka hope. He lehulehu kona ano, he lunakanawai, he kaula wahine, a he wahine. ʻIke ʻia ke ʻano o kona mālama ʻana i kona ola e lawe mai i ka maluhia i kona kaiāulu. ʻO ke kolu o ka ʻōlelo aʻu e makemake ai e hāʻawi aku iā ʻoe, ua kapa ʻia Ka hoʻomana, ka paio a me ke kūkulu maluhia, a loaʻa iā ia ma o USAID. E kamaʻilio e pili ana i ka mea e nānā ai kēia lā i kēia lā. E hoomaikai aku au i keia ia oukou. No ka poe makemake i na wahine a me ka hoomana hoomana; aia he buke i kapaia Wahine i ka Hoomana Hoomana. Hana ʻia e ka Berkely Center me ka United States Institute of Peace. A ʻo ka mea hope he papahana kula kiʻekiʻe i kapa ʻia ʻo Operation Understanding. Hoʻohui ia i nā haumāna kula kiʻekiʻe Iudaio a me ʻAmelika-ʻAmelika. Noho pū lākou a puni ka pākaukau. Hele pū lāua. Hele lākou i ka Hema hohonu, hele lākou i ke komohana waena, a hele lākou i ka ʻĀkau. Hele lākou i nā ʻāina ʻē e hoʻomaopopo i ka moʻomeheu o kekahi. ʻO ka berena Iudaio kekahi mea a ʻo ka berena ʻEleʻele paha he palaoa kulina, akā pehea mākou e ʻike ai i nā wahi e hiki ai iā mākou ke noho a aʻo pū? A ke hoʻololi nei kēia mau haumāna kula kiʻekiʻe i ka mea a mākou e hoʻāʻo nei e hana ma ke ʻano o ka maluhia a me ka hoʻoholo hakakā. Noho lākou i kekahi manawa ma ka ʻIseraʻela. E hoʻomau lākou i kahi manawa ma kēia lāhui. No laila, mahalo wau i kēia mau polokalamu iā ʻoe.

Manaʻo wau he pono mākou e hoʻolohe i ka ʻōlelo a ka poʻe ma ka honua. He aha ka ʻōlelo a ka poʻe e noho nei i nā kūlana maoli? I koʻu huakaʻi ʻana i nā ʻāina ʻē, ʻimi ikaika au e lohe i ka ʻōlelo a ka poʻe ma ke kumu o ka ʻāina. He mea hoʻokahi ka loaʻa ʻana o nā alakaʻi hoʻomana a me nā lāhui, akā hiki i ka poʻe ma ke kumu o ka ʻāina ke hoʻomaka e kaʻana like i nā hana maikaʻi a lākou e lawe nei. I kekahi manawa, hana nā mea ma o kahi hale, akā hana pinepine lākou no ka mea ua hoʻonohonoho ʻia lākou ma o lākou iho. No laila, ua aʻo au ʻaʻole hiki iā mākou ke komo i loko me nā manaʻo i hoʻonohonoho mua ʻia i hoʻonohonoho ʻia i ka pōhaku e pili ana i ka mea e pono ai kahi hui e hoʻokō ma ke kahua o ka maluhia a i ʻole ka hoʻoholo hakakā. He kaʻina hana like ia i ka wā. ʻAʻole hiki iā mākou ke wikiwiki no ka mea ʻaʻole i hiki ke kūlana i kēlā pae koʻikoʻi i ka manawa pōkole. E like me kaʻu i ʻōlelo ai, i kekahi manawa he mau papa a me nā ʻano paʻakikī i hana ʻia i nā makahiki, a i kekahi manawa, mau haneli mau makahiki. No laila pono mākou e mākaukau e huki hou i nā papa, e like me nā papa o kahi aniani. ʻO ka mea a mākou e hoʻomaopopo ai, ʻaʻole hiki koke ka loli lōʻihi. ʻAʻole hiki i nā aupuni wale nō ke hana. Akā ʻo mākou i loko o kēia lumi, hiki i nā alakaʻi hoʻomana a me nā lāhui i kūpaʻa i ke kaʻina hana. Manaʻo wau e lanakila kākou a pau ke lanakila ka maluhia. Manaʻo wau makemake mākou e hoʻomau i ka hana maikaʻi no ka mea e loaʻa i ka hana maikaʻi nā hopena maikaʻi i kahi manawa. ʻAʻole anei he mea maikaʻi inā hoʻopuka ka poʻe paʻi i nā hanana e like me kēia, ma ke ʻano o ka uhi ʻana i nā hanana kahi e hoʻāʻo maoli ai nā kānaka e hāʻawi i ka maluhia? Aia kekahi mele e ʻōlelo ana "E malu ma ka honua a e hoʻomaka me aʻu." Manaʻo wau i kēia lā ua hoʻomaka mākou i kēlā kaʻina hana, a ma kou alo, a ma kāu alakaʻi, i ka hoʻohui ʻana iā mākou a pau. Ke manaʻoʻiʻo nei au ua kau maoli mākou i kahi kāʻei ma ke ʻano o ka hoʻokokoke ʻana i ka maluhia. ʻO koʻu hauʻoli i ka noho pū ʻana me ʻoe, e kaʻana like me ʻoe, hauʻoli wau e pane i nā nīnau.

Mahalo nui iā ʻoe no kēia manawa e lilo i kāu kī kī mua no kāu ʻaha kūkā mua.

Mahalo nui loa iā ʻoe.

He ʻōlelo koʻikoʻi na Ambassador Suzan Johnson Cook ma ka First Annual International Conference on Ethnic and Religious Conflict Resolution and Peacebuilding i mālama ʻia ma ʻOkakopa 1, 2014 ma New York City, USA.

ʻO Ambassador Suzan Johnson Cook ka 3rd Ambassador at Large for International Religious Freedom for the United States of America.

Share

nā Articles

Nā hoʻomana ma Igboland: Diversification, Relevance and Belonging

ʻO ka hoʻomana kekahi o nā hanana socioeconomic me nā hopena hiki ʻole ke hōʻole ʻia i ke kanaka ma nā wahi āpau o ka honua. Ma ke ʻano he mea laʻa, ʻaʻole koʻikoʻi ka hoʻomana i ka hoʻomaopopo ʻana i ke ola ʻana o kekahi poʻe ʻōiwi akā loaʻa nō hoʻi i nā kulekele pili i nā ʻano o ka lāhui a me ka ulu ʻana. Nui nā hōʻike mōʻaukala a me ka lāhui e pili ana i nā hōʻike like ʻole a me nā nomenclatures o ke ʻano o ka hoʻomana. ʻO ka lāhui Igbo ma Southern Nigeria, ma nā ʻaoʻao ʻelua o ka muliwai ʻo Niger, ʻo ia kekahi o nā hui moʻomeheu ʻeleʻele nui loa ma ʻApelika, me ka manaʻo hoʻomana maopopo ʻole e pili ana i ka hoʻomohala hoʻomau a me ka launa pū ʻana ma waena o kona mau palena kuʻuna. Akā ke loli mau nei ka ʻāina hoʻomana o Igboland. A hiki i ka makahiki 1840, he ʻōiwi a kuʻuna paha ka hoʻomana nui o ka Igbo. Ma lalo o ʻelua mau makahiki ma hope mai, i ka wā i hoʻomaka ai ka hana mikionali Kalikiano ma ia wahi, ua hoʻokuʻu ʻia kahi pūʻali koa hou e hoʻoponopono hou i ka ʻāina hoʻomana ʻōiwi o ia wahi. Ua ulu aʻe ka hoʻomana Karistiano i ka mana o ka hope. Ma mua o ka makahiki haneli o ka hoʻomana Karistiano ma Igboland, ua kū mai ʻo Islam a me nā manaʻo hegemonic ʻē aʻe e hoʻokūkū kūʻē i nā hoʻomana Igbo a me ka hoʻomana Karistiano. Hoʻopili kēia pepa i ka ʻokoʻa hoʻomana a me kona pili pono i ka hoʻomohala ʻoluʻolu ma Igboland. Lawe ʻo ia i kāna ʻikepili mai nā hana i paʻi ʻia, nā nīnauele, a me nā mea waiwai. Ke hoʻopaʻapaʻa nei ʻo ia i ka puka ʻana mai o nā hoʻomana hou, e hoʻomau ka ʻano hoʻomana hoʻomana Igbo i ka hoʻololi a/a i ʻole ke hoʻololi ʻana, no ka hoʻohui ʻana a i ʻole ka hoʻokalakupua i waena o nā hoʻomana e kū nei a me nā hoʻomana e kū nei, no ke ola ʻana o ka Igbo.

Share

ʻO ke kuleana hoʻohaʻahaʻa o ka hoʻomana ma Pyongyang-Washington Relations

Ua hana ʻo Kim Il-sung i kahi pāʻani helu i kona mau makahiki hope ma ke ʻano he Pelekikena o ka Democratic People's Republic of Korea (DPRK) ma ke koho ʻana e hoʻokipa i ʻelua mau alakaʻi hoʻomana ma Pyongyang nona ka manaʻo honua i hoʻohālikelike ʻia me kāna iho a me kekahi. Ua hoʻokipa mua ʻo Kim i ka Unification Church Founder Sun Myung Moon a me kāna wahine ʻo Dr. Hak Ja Han Moon i Pyongyang i Nowemapa 1991, a ma ʻApelila 1992 ua hoʻokipa ʻo ia i ka mea hoʻolauleʻa ʻAmelika ʻAmelika ʻo Billy Graham a me kāna keiki ʻo Ned. Ua pili mua nā Moons a me nā Grahams iā Pyongyang. ʻO Moon a me kāna wahine he kamaʻāina lāua ma ka ʻĀkau. ʻO Ruth ka wahine a Graham, ke kaikamahine a nā mikionali ʻAmelika i Kina, ua noho ʻekolu makahiki ma Pyongyang ma ke ʻano he haumāna kula waena. ʻO ka hui ʻana o nā Moons a me nā Grahams me Kim i loaʻa i nā hana a me nā laulima e pono ai ka ʻĀkau. Ua hoʻomau ʻia kēia ma lalo o ke keiki a Pelekikena Kim ʻo Kim Jong-il (1942-2011) a ma lalo o ke alakaʻi kiʻekiʻe o DPRK i kēia manawa ʻo Kim Jong-un, ke moʻopuna a Kim Il-sung. ʻAʻohe moʻolelo o ka hui pū ʻana ma waena o ka Moon a me nā hui Graham i ka hana ʻana me ka DPRK; akā naʻe, ua komo kēlā me kēia i nā hana Track II i lawelawe e hoʻomaopopo a i kekahi manawa e hoʻohaʻahaʻa i ke kulekele US e pili ana i ka DPRK.

Share