Noho pū i ka Maluhia a me ke Kuʻikahi: ʻŌlelo Hoʻokipa ʻAha

Welina! Hauʻoli a hauʻoli wau i ka noho ʻana me ʻoe. Mahalo no kou hui pū ʻana mai iā mākou i kēia lā. Loaʻa iā mākou kahi papahana hoʻoulu a hoihoi i mua.

Akā ma mua o ka hoʻomaka ʻana, makemake wau e kaʻana like i kekahi mau manaʻo me ʻoe. ʻIke mākou nā kānaka iā mākou iho me ka ʻiʻo a me ke koko, nā iwi a me nā ʻiʻo, kahi ʻaʻahu ʻaʻahu, kahi lima lauoho, i hoʻopaʻa ʻia e nā kūlana i waho o ko mākou mana.

Manaʻo mākou he mau kiko maʻamau kekahi i kekahi i ka lehulehu; a laila hele mai kahi Gandhi a i ʻole Emerson, he Mandela, he Einstein a he Buddha paha ma ke kahua, a weliweli ko ke ao nei, me ka manaʻo ʻaʻole hiki ke hana ʻia i nā mea like me ʻoe a me aʻu.

He kuhihewa keia, no ka mea, he mea ole na olelo a me na hana a ka poe a kakou e mahalo nei a e mahalo nei, ke hoomaopopo ole kakou. A ʻaʻole hiki iā mākou ke hoʻomaopopo i ko lākou manaʻo ke ʻole mākou i mākaukau e ʻike i nā ʻoiaʻiʻo a lākou e aʻo ai a hoʻolilo iā lākou no mākou iho.

ʻOi aku mākou ma mua o ko mākou manaʻo - Facets o ka pōhaku aniani hoʻokahi. Akā, ʻaʻole maopopo kēia i nā manawa a pau.

ʻO ka hihia…I kēia Mei i hala iho nei, ua paʻi ka Wall Street Journal i kahi ʻāpana op-ed i kākau pū ʻia e US National Security Adviser Lt. Gen McMasters. Ua kū mai kekahi ʻōlelo:

Heluhelu ia: "ʻAʻole ka honua he kaiāulu honua, akā he kahua no nā lāhui, nā mea hana ʻole aupuni a me nā ʻoihana e komo a hoʻokūkū no ka pono."

ʻO ka mea pōmaikaʻi, no ka mea ʻaʻole ʻoiaʻiʻo kekahi mea i ke kūlana mana.

E nānā a puni ʻoe i ka poʻe o kēia lumi. He aha kāu e ʻike ai? ʻIke au i ka ikaika, ka nani, ke kūpaʻa, ka lokomaikaʻi. ʻIke au i ke kanaka.

He moʻolelo ko kēlā me kēia o kākou i hoʻomaka ai i ka huakaʻi i alakaʻi iā kākou i kēia lā.

Makemake au e kaʻana like i kaʻu me ʻoe. He kanakolu makahiki i hala aku nei, ua kono ʻia au e kōkua i ka poʻe ʻōiwi i loaʻa i nā ʻōpala pōʻino a me nā pū kahiko e hoʻohaumia i ko lākou ʻāina. Ua hoʻohaʻahaʻa wau i ka manaʻo. A i koʻu hoʻi ʻana i ka home, ʻike wau i kahi mea hoʻopaʻa paʻa e heluhelu ana "Inā alakaʻi ka poʻe hahai, hahai nā alakaʻi." No laila, ua hana wau i ka hana.

A ma hope ua hele i ka lawelawe ma ke kahua o ka hakakā a me ka hoʻokūpaʻa ʻana no nā mokuʻāina palupalu a puni ka honua me ka UN, nā aupuni, nā pūʻali koa, nā keʻena hāʻawi a me ka soup alphabet a pau o nā hui kanaka.

ʻO kahi hapakolu o koʻu manawa i hoʻopau ʻia i nā hālāwai me nā alakaʻi aupuni, nā mea kūʻai mea kaua, nā ʻelele, nā mea kālepa, nā pūʻali koa, nā alakaʻi hoʻomana, nā haku lāʻau / kaua, a me nā alakaʻi misionari.

Ua aʻo nui mākou mai kekahi i kekahi, a ke manaʻoʻiʻo nei au ua loaʻa iā mākou kekahi mea maikaʻi. Akā, ʻo ka mea i waiho i kahi hōʻailona hiki ʻole iaʻu, ʻo ia ka manawa aʻu i hoʻolilo ai ma waho o kēlā mau keʻena, ma kēlā ʻaoʻao o ke aniani pukaaniani.

Ma laila, i kēlā me kēia lā ka poʻe, noho pinepine i ka pōʻino a me ka pōʻino loa o nā kaiapuni me ka ʻole o ke aupuni e hana ana, hiki wale ke komo i ka meaʻai, ka wai maʻemaʻe a i ʻole ka wahie, e hoʻomau mau ana ma lalo o ka hoʻoweliweli, hoʻonohonoho i kā lākou mau hale kūʻai, kanu i nā mea kanu, mālama i nā keiki. , hanai holoholona, ​​amo ka laau.

Me ka hana ʻana i nā hola lōʻihi i kēlā me kēia lā i nā kūlana pilikia, ua ʻike lākou i nā ala e hana like ai e kōkua iā lākou iho, i ko lākou mau hoalauna, a me ka mea kupaianaha, nā malihini.

Ma nā ʻano nui a me nā mea liʻiliʻi, hoʻopau lākou i kekahi o nā pilikia paʻakikī o ka honua. Kaʻana like lākou i ka mea a lākou i ʻike ai a me nā mea liʻiliʻi a lākou me nā poʻe ʻē aʻe, i hoʻoneʻe ʻia e ke kaua, e ka mana-brokers, e ka haunaele a me nā haole mai nā ʻāina ʻē e hoʻāʻo nei, pinepine ineptly, e kōkua.

ʻAʻole kūlike ko lākou kūpaʻa, ka lokomaikaʻi, ka noʻonoʻo a me ka hoʻokipa.

ʻO lākou a me ko lākou mau diaspora nā kumu waiwai nui. E like me ʻoe, hoʻomālamalama lākou i nā kukui o kekahi, e hoʻokuke ana i ka pōʻeleʻele, e hoʻopili ana i ka honua i ka mālamalama.

ʻO kēia ke ʻano o ke kaiāulu honuaHiki i ka WSJ ke haʻi mai iaʻu i kēlā.

Makemake au e hoʻopau ma ka unuhi ʻana iā Kauka Ernest Holmes mai ka makahiki 1931:

"E ʻimi i ka honua e maikaʻi. E ʻike i kēlā me kēia kāne a wahine paha ma ke ʻano he ʻuhane e ulu nei. E hoʻonāwaliwali ʻia ko ʻoukou manaʻo me ka naʻauao kanaka e hōʻole ana i nā wahaheʻe e hoʻokaʻawale iā mākou, a e hoʻolako ʻia me ka mana, ka maluhia, a me ka manaʻo e hiki ai ke hoʻohui iā mākou i ke ʻano holoʻokoʻa.

ʻO Dianna Wuagneux, Ph.D., Chair Emeritus o ICERM, e kamaʻilio ana ma ka 2017 Annual International Conference on Ethnic and Religious Conflict Resolution and Peacebuilding, New York City, ʻOkakopa 31, 2017.

Share

nā Articles

Nā hoʻomana ma Igboland: Diversification, Relevance and Belonging

ʻO ka hoʻomana kekahi o nā hanana socioeconomic me nā hopena hiki ʻole ke hōʻole ʻia i ke kanaka ma nā wahi āpau o ka honua. Ma ke ʻano he mea laʻa, ʻaʻole koʻikoʻi ka hoʻomana i ka hoʻomaopopo ʻana i ke ola ʻana o kekahi poʻe ʻōiwi akā loaʻa nō hoʻi i nā kulekele pili i nā ʻano o ka lāhui a me ka ulu ʻana. Nui nā hōʻike mōʻaukala a me ka lāhui e pili ana i nā hōʻike like ʻole a me nā nomenclatures o ke ʻano o ka hoʻomana. ʻO ka lāhui Igbo ma Southern Nigeria, ma nā ʻaoʻao ʻelua o ka muliwai ʻo Niger, ʻo ia kekahi o nā hui moʻomeheu ʻeleʻele nui loa ma ʻApelika, me ka manaʻo hoʻomana maopopo ʻole e pili ana i ka hoʻomohala hoʻomau a me ka launa pū ʻana ma waena o kona mau palena kuʻuna. Akā ke loli mau nei ka ʻāina hoʻomana o Igboland. A hiki i ka makahiki 1840, he ʻōiwi a kuʻuna paha ka hoʻomana nui o ka Igbo. Ma lalo o ʻelua mau makahiki ma hope mai, i ka wā i hoʻomaka ai ka hana mikionali Kalikiano ma ia wahi, ua hoʻokuʻu ʻia kahi pūʻali koa hou e hoʻoponopono hou i ka ʻāina hoʻomana ʻōiwi o ia wahi. Ua ulu aʻe ka hoʻomana Karistiano i ka mana o ka hope. Ma mua o ka makahiki haneli o ka hoʻomana Karistiano ma Igboland, ua kū mai ʻo Islam a me nā manaʻo hegemonic ʻē aʻe e hoʻokūkū kūʻē i nā hoʻomana Igbo a me ka hoʻomana Karistiano. Hoʻopili kēia pepa i ka ʻokoʻa hoʻomana a me kona pili pono i ka hoʻomohala ʻoluʻolu ma Igboland. Lawe ʻo ia i kāna ʻikepili mai nā hana i paʻi ʻia, nā nīnauele, a me nā mea waiwai. Ke hoʻopaʻapaʻa nei ʻo ia i ka puka ʻana mai o nā hoʻomana hou, e hoʻomau ka ʻano hoʻomana hoʻomana Igbo i ka hoʻololi a/a i ʻole ke hoʻololi ʻana, no ka hoʻohui ʻana a i ʻole ka hoʻokalakupua i waena o nā hoʻomana e kū nei a me nā hoʻomana e kū nei, no ke ola ʻana o ka Igbo.

Share

ʻO ka hoʻohuli ʻana i ka Islam a me ka Lahui Lahui ma Malaysia

He ʻāpana kēia pepa o kahi papahana noiʻi nui e kālele ana i ka piʻi ʻana o ka lāhui Malay a me ke kūlana kiʻekiʻe ma Malaysia. ʻOiai hiki ke hoʻohālikelike ʻia ka piʻi ʻana o ka lāhui Malay ma muli o nā kumu like ʻole, e pili pono ana kēia pepa i ke kānāwai hoʻohuli Islam ma Malaysia a inā paha ua hoʻoikaika ia i ka manaʻo o ka lāhui Malay. ʻO Malaysia kahi ʻāina lehulehu a lehulehu hoʻomana i loaʻa i kona kūʻokoʻa i ka makahiki 1957 mai ka Pelekane. ʻO ka poʻe Malay ka lāhui nui loa i manaʻo mau i ka hoʻomana Islam ma ke ʻano he ʻāpana o ko lākou ʻano e hoʻokaʻawale iā lākou mai nā lāhui ʻē aʻe i lawe ʻia mai i loko o ka ʻāina i ka wā o ka noho aliʻi ʻana o Pelekane. ʻOiai ʻo Islam ka hoʻomana kūhelu, ua ʻae ke Kumukānāwai i nā hoʻomana ʻē aʻe e hoʻomaʻamaʻa maluhia ʻia e ka poʻe Malaysian non-Malay, ʻo ia hoʻi ka lāhui Kina a me India. Eia nō naʻe, ʻo ke kānāwai Islam e hoʻoponopono ana i ka male Muslim ma Malaysia ua kauoha i ka poʻe non-Muslim e hoʻohuli i ka Islam inā makemake lākou e mare i ka Muslim. Ma kēia pepa, ke hoʻopaʻapaʻa nei au ua hoʻohana ʻia ke kānāwai hoʻohuli Islam i mea hana e hoʻoikaika ai i ka manaʻo o ka lāhui Malay ma Malaysia. Ua hōʻiliʻili ʻia nā ʻikepili mua ma muli o nā nīnauele me nā Mahometa Malay i mare ʻia me ka poʻe ʻole. Ua hōʻike nā hopena i ka manaʻo o ka hapa nui o ka poʻe nīnauele Malay i ka hoʻohuli ʻana i Islam ma ke ʻano he koi e like me ke koi ʻana e ka hoʻomana Islam a me ke kānāwai mokuʻāina. Eia kekahi, ʻaʻole lākou i ʻike i ke kumu e kūʻē ʻole ai ka poʻe ʻole i ka hoʻohuli ʻana i Islam, ʻoiai ma ka male ʻana, e manaʻo ʻia nā keiki he Malay e like me ke Kumukānāwai, e hele pū ana me ke kūlana a me nā pono. Ua hoʻokumu ʻia nā manaʻo o ka poʻe ʻaʻole i hoʻohuli i ka Islam ma luna o nā nīnauele lua i alakaʻi ʻia e nā haumāna ʻē aʻe. Ma muli o ka pili ʻana o ka Muslim me ka Malay, nui ka poʻe ʻaʻole i hoʻohuli ʻia e manaʻo i ka hao ʻia o ko lākou manaʻo hoʻomana a me ka lāhui, a ua manaʻo ʻia e ʻapo i ka moʻomeheu lāhui Malay. ʻOiai paʻakikī paha ka hoʻololi ʻana i ke kānāwai hoʻololi, ʻo ka wehe ʻana i nā kamaʻilio hui like ʻole ma nā kula a ma nā ʻāpana aupuni paha ka hana mua e hoʻoponopono ai i kēia pilikia.

Share