Lub luag hauj lwm ntawm Diplomacy, kev loj hlob thiab kev tiv thaiv nyob rau hauv kom muaj kev kaj siab lug thiab kev ruaj ntseg nyob rau hauv ntau haiv neeg thiab kev cai dab qhuas lub xeev: Ib Case Study ntawm Nigeria

Abstract

Nws yog ib qho kev tshawb fawb zoo heev thiab muaj ntaub ntawv pov thawj tseeb tias lub hwj chim thiab txoj cai muaj lawv cov thawj tswj hwm hauv pej xeem thiab tsoomfwv. Cov pab pawg thiab cov neeg muaj hwj chim tau tawm tsam los tswj hwm pej xeem ib puag ncig kom nkag mus rau lub hwj chim thiab txoj cai. Kev nkag siab txog kev tswj hwm hauv Nigeria qhia tias kev sib tw rau lub hwj chim thiab txoj cai yog los xyuas kom meej tias kev tswj hwm ntawm tsoomfwv lub zog thiab cov peev txheej nyiaj txiag ntawm lub xeev rau kev ua haujlwm ntawm ntu, haiv neeg thiab tus kheej zoo. Cov txiaj ntsig tshwm sim yog tias tsuas yog ob peb tus neeg vam meej thaum kev nom kev tswv thiab kev lag luam ntawm lub xeev stagnate. Qhov no, txawm li cas los xij, tsis yog tshwj xeeb rau lub xeev Nigerian. Ib qho laj thawj tseem ceeb ntawm kev kub ntxhov hauv ntiaj teb yog qhov kev tshawb nrhiav los ntawm tib neeg thiab pab pawg kom tswj hwm lossis tawm tsam kev sim ntawm lwm tus los tswj hwm lawv. Qhov no ua kom pom tseeb dua hauv ntau haiv neeg thiab kev ntseeg hauv zej zog uas cov haiv neeg thiab kev ntseeg sib txawv sib tw rau kev nom kev tswv thiab kev lag luam. Cov pab pawg hauv lub hwj chim siv lub hwj chim los txhawb lawv txoj kev tswj hwm thaum cov pab pawg marginalized tseem siv kev nruj kev tsiv los lees paub lawv txoj kev ywj pheej thiab tseem nrhiav kev nkag tau zoo dua rau kev tswj hwm lub hwj chim thiab nyiaj txiag. Qhov kev tshawb nrhiav rau kev tswj hwm los ntawm pawg loj thiab me yog li ua rau lub voj voog ntawm kev ua phem los ntawm qhov zoo li tsis muaj kev khiav tawm. Cov kev sim ntau yam ntawm tsoomfwv los xyuas kom muaj kev thaj yeeb nyab xeeb thiab kev nyab xeeb siv cov "cane" (force) lossis "carrot" (diplomacy) txoj hauv kev feem ntau muab tab sis me ntsis so. Kev tawm tswv yim ntawm '3Ds' txoj hauv kev rau kev daws teeb meem tsis sib haum xeeb, nyob rau lub sijhawm tsis ntev los no, txawm li cas los xij, tau ua rau muaj kev txhawb siab tias cov kev tsis sib haum xeeb tuaj yeem daws tau yam tsis muaj qhov khov thiab qhov kev daws teeb meem tsis sib haum xeeb tuaj yeem ua rau muaj kev thaj yeeb nyab xeeb. Nrog rau cov piv txwv zoo los ntawm lub xeev Nigerian, qhov kev tshawb fawb no lees paub tias nws tsuas yog kev txiav txim siab ntawm kev sib raug zoo ntawm kev sib raug zoo, kev loj hlob, thiab kev tiv thaiv raws li ntim hauv '3Ds' txoj hauv kev uas tuaj yeem lav qhov muaj kev thaj yeeb nyab xeeb thiab kev nyab xeeb hauv ntau haiv neeg.

Introduction

Kev lig kev cai, kev ua tsov ua rog thiab kev tsis sib haum xeeb feem ntau raug txiav tawm thaum ib tog lossis qee lub tog hauv kev tsis sib haum xeeb tau nce thiab yuam kom lwm tus neeg lees txais cov ntsiab lus ntawm kev tawm tsam uas feem ntau tau ntim rau lawv kom txo hwj chim thiab ua rau lawv ua tub rog tsis muaj zog thiab kev lag luam nyob ntawm cov yeej. Txawm li cas los xij, ib qho kev mus los ntawm keeb kwm yuav nthuav tawm tias cov yeeb ncuab uas txaj muag feem ntau rov sib sau ua ke rau kev tawm tsam ntau dua thiab yog tias lawv yeej lossis poob, lub voj voog phem ntawm kev ua tsov ua rog thiab kev tsis sib haum xeeb txuas ntxiv mus. Yog li, kev yeej tsov rog los yog siv kev nruj kev tsiv los xaus kev tsis sib haum xeeb tsis yog ib qho xwm txheej txaus rau kev sib haum xeeb lossis kev daws teeb meem. Kev Tsov Rog Thoob Ntiaj Teb thib ib thaum xyoo 1914 thiab 1919 muab qhov piv txwv tseem ceeb. Lub teb chaws Yelemees tau yeej ib puag ncig hauv kev ua tsov ua rog, thiab lwm lub tebchaws nyob sab Europe tau ua rau nws cov xwm txheej tsim los ua kom nws txaj muag thiab ua rau nws tsis muaj hwj chim los ntawm kev ua phem rau kev ua phem. Txawm li cas los xij, nyob rau hauv ob xyoo caum, lub teb chaws Yelemees yog tus neeg ua phem tseem ceeb hauv lwm qhov kev ua tsov rog uas hnyav dua nyob rau hauv cov ntsiab lus thiab tib neeg thiab cov khoom poob ntau dua li ntawm Tsov Rog Thoob Ntiaj Teb thib ib.

Tom qab muaj kev ua phem rau Tebchaws Meskas thaum lub Cuaj Hlis 11, 2001, tsoomfwv Asmeskas tau tshaj tawm kev ua tsov rog thoob ntiaj teb rau kev ua phem thiab tom qab ntawd tau xa nws cov tub rog los koom nrog tsoomfwv Taliban ntawm Afghanistan, tus tswv tsev ntawm pawg Al Qaeda uas raug liam tias. ua lub luag haujlwm rau kev ua phem rau Asmeskas Cov Taliban thiab Al Qaeda tau swb thiab tom qab Osama bin Laden, tus thawj coj ntawm Al Qaeda, raug ntes thiab tua los ntawm US Cov Tub Rog Tshwj Xeeb hauv Pakistan, cov neeg nyob ze ntawm Afghanistan. Txawm hais tias cov yeej no txawm li cas los xij, kev ua phem ua phem txuas ntxiv mus ntxiv nrog qhov tshwm sim ntawm lwm pab pawg neeg ua phem tuag xws li Islamic State of Iraq thiab Syria (ISIS), pawg neeg Algerian Salafist tuag hu ua Al-Qaeda hauv Islamic Maghreb (AQIM) thiab Pab pawg Boko Haram nrog nws lub hauv paus tseem ceeb nyob rau sab qaum teb Nigeria. Nws yog qhov nthuav kom nco ntsoov tias pawg neeg ua phem feem ntau nyob hauv cov teb chaws tab sis lawv cov dej num cuam tshuam rau txhua qhov hauv ntiaj teb (Adenuga, 2003). Hauv cov cheeb tsam no, kev txom nyem, kev tsis txaus ntseeg ntawm tsoomfwv, kev ntseeg kev coj noj coj ua thiab kev ntseeg, qib siab ntawm kev nyeem tsis tau ntawv thiab lwm yam kev lag luam, kev sib raug zoo, thiab kev ntseeg pab txhawb kev ua phem, kev tawm tsam thiab lwm yam kev ua phem thiab tseem ua rau kev tsov rog kim dua thiab tedious, thiab feem ntau thim rov qab qhov txiaj ntsig ntawm kev ua tub rog yeej.

Txhawm rau daws cov teeb meem uas tau teev tseg saum toj no, feem ntau cov koom haum thoob ntiaj teb suav nrog United Nations thiab lwm lub koom haum supra-national thiab cov teb chaws suav nrog Tebchaws Meskas, United Kingdom, Netherlands thiab Canada tau txais "3Ds" raws li lawv txoj hauv kev daws teeb meem thoob plaws ntiaj teb. . Txoj hauv kev "3Ds" suav nrog kev siv diplomacy, kev tsim kho thiab kev tiv thaiv kom ntseeg tau tias kev tsis sib haum xeeb tsis yog raug txiav tawm nkaus xwb tab sis kuj tau daws qhov teeb meem uas yuav daws cov teeb meem hauv qab uas yuav ua rau muaj kev tsis sib haum xeeb rau lwm qhov. Yog li, kev sib tham ntawm kev sib tham thiab kev koom tes ntawm ob tog koom nrog kev tsis sib haum xeeb (kev lis kev cai), hais txog kev lag luam, kev sib raug zoo thiab txawm tias kev cai dab qhuas ua rau muaj kev tsis sib haum xeeb (kev loj hlob), thiab kev muab kev ruaj ntseg txaus (tiv thaiv) tau dhau los ua US modus. operandi rau kev daws teeb meem. Kev kawm txog keeb kwm tseem yuav lees paub "3Ds" mus kom ze rau kev daws teeb meem. Lub teb chaws Yelemees thiab Asmeskas yog cov piv txwv. Txawm hais tias lub teb chaws Yelemees raug yeej hauv Tsov Rog Ntiaj Teb Zaum Ob, lub teb chaws tsis muaj kev txaj muag, tab sis, Asmeskas, los ntawm Marshall Plan thiab lwm lub teb chaws tau pab muab lub teb chaws Yelemees nrog kev ua nom ua tswv thiab nyiaj txiag los ua tsis tau tsuas yog kev lag luam thiab kev lag luam loj hauv ntiaj teb tab sis kuj yog tus neeg tawm tswv yim loj ntawm kev thaj yeeb nyab xeeb thiab kev nyab xeeb thoob ntiaj teb. Sab qaum teb thiab sab qab teb ntawm Teb Chaws Asmeskas kuj tau tawm tsam kev tsov kev rog nyob nruab nrab ntawm xyoo 1861 thiab 1865 tab sis kev ua nom ua tswv ntawm cov nom tswv Asmeskas ua tiav, kev tsim kho thaj chaw cuam tshuam los ntawm kev ua tsov ua rog thiab kev siv lub zog txiav txim siab los soj ntsuam cov kev ua ub no ntawm pawg tub rog sib cais. Ua kom muaj kev sib koom siab thiab kev txhim kho tag nrho ntawm Teb Chaws Asmeskas Nws kuj tseem qhia kom nco ntsoov tias Teb Chaws Asmeskas kuj tau siv ib daim ntawv ntawm "3Ds" txoj hauv kev los txo qis kev hem thawj ntawm Soviet Union hauv Tebchaws Europe tom qab Tsov Rog Ntiaj Teb Zaum Ob los ntawm kev tsim. ntawm North Alliance Treaty Organization (NATO), uas sawv cev rau ob qho tib si kev nom kev tswv thiab tub rog lub tswv yim kom txo qis thiab thim rov qab rau thaj tsam ntawm kev coj noj coj ua, kev nom kev tswv thiab kev lag luam ntawm Soviet Union, thiab nthuav tawm Marshall Plan los xyuas kom meej qhov kev tsim kho tshiab. thaj chaw uas tau raug kev puas tsuaj los ntawm kev ua tsov ua rog tsis zoo (Kapstein, 2010).

Txoj kev tshawb no npaj siab muab kev siv tau ntau dua rau "3Ds" txoj hauv kev uas yog qhov kev xaiv zoo tshaj plaws rau kev daws teeb meem los ntawm kev muab lub xeev Nigerian nyob rau hauv kev tshawb fawb tshawb fawb. Nigeria yog ib lub xeev ntau haiv neeg thiab ntau txoj kev ntseeg thiab tau pom thiab ua rau muaj kev tsis sib haum xeeb uas yuav ua rau muaj ntau lub xeev zoo sib xws nrog ntau haiv neeg thiab kev ntseeg ntawm lawv lub hauv caug. Cov kev tsis sib haum xeeb no suav nrog kev tsov rog Nigerian xyoo 1967-70, kev ua tub rog hauv Niger Delta thiab Boko Haram kev tawm tsam. Txawm li cas los xij, kev sib xyaw ua ke ntawm diplomacy, kev loj hlob thiab kev tiv thaiv feem ntau tau muab txoj hauv kev los daws cov kev tsis sib haum xeeb no.

Theoretical Daim Qauv

Txoj kev tshawb no siv qhov kev xav tsis sib haum xeeb thiab qhov kev xav ntawm kev ntxhov siab-kev ua phem raws li nws qhov chaw theoretical. Txoj kev xav tsis sib haum xeeb pom tias kev sib tw los ntawm cov pab pawg los tswj cov kev nom kev tswv thiab nyiaj txiag hauv zej zog yuav ua rau muaj kev tsis sib haum xeeb (Myrdal, 1944; Oyeneye & Adenuga, 2014). Txoj kev xav ntxhov siab-kev ua phem sib cav hais tias thaum muaj qhov sib txawv ntawm qhov kev cia siab thiab kev paub dhau los, tib neeg, tib neeg thiab pab pawg tau ntxhov siab thiab lawv tso lawv txoj kev ntxhov siab los ntawm kev ua phem (Adenuga, 2003; Ilo & Adenuga, 2013). Cov kev xav no tau lees paub tias kev tsis sib haum xeeb muaj kev nom kev tswv, kev lag luam thiab kev sib raug zoo thiab kom txog rau thaum cov teeb meem no tau daws tau zoo, kev tsis sib haum xeeb tsis tuaj yeem daws tau zoo.

Conceptual Overview ntawm "3Ds"

Raws li tau hais ua ntej, "3Ds" txoj hauv kev, uas yog kev sib koom ua ke ntawm diplomacy, kev tiv thaiv thiab kev txhim kho, tsis yog ib txoj hauv kev tshiab rau kev daws teeb meem. Raws li Grandia (2009) sau tseg, feem ntau kev sib koom ua ke rau kev ua kom muaj kev thaj yeeb nyab xeeb thiab tsim kev thaj yeeb nyab xeeb kom ruaj khov thiab rov tsim kho tom qab kev tsis sib haum xeeb los ntawm lwm lub xeev thiab cov koom haum ywj pheej yeej ib txwm ua haujlwm "3Ds" mus kom ze, txawm tias nyob rau hauv cov lus sib txawv. Van der Lljn (2011) kuj tau taw qhia tias kev hloov pauv los ntawm kev siv ib txwm siv ntawm tub rog mus rau kev coj ua ntawm ntau hom "3Ds" txoj hauv kev tau los ua qhov tseem ceeb nrog rau kev paub tias tsis muaj cov hauv paus ntsiab lus ntawm lub luag haujlwm rau kev tsis sib haum xeeb tau raug daws los ntawm kev ua nom ua tswv. thiab kev txhim kho, kev tsim kho kev thaj yeeb nyab xeeb feem ntau yuav dhau los ua kev ua haujlwm tsis muaj txiaj ntsig. Schnaubelt (2011) kuj tsis lees paub tias NATO (thiab los ntawm kev txuas ntxiv, txhua lwm lub koom haum thoob ntiaj teb) tau lees paub tias rau cov haujlwm niaj hnub no kom ua tiav, kev hloov pauv los ntawm kev ua tub rog ib txwm ua rau ntau qhov sib txawv nrog rau cov ntsiab lus ntawm diplomacy, kev loj hlob thiab kev tiv thaiv yuav tsum. raug cuam tshuam.

Tom qab muaj kev ua phem rau Asmeskas los ntawm pawg Al Qaeda thaum lub Cuaj Hlis 11, 2001 thiab qhov kev tshaj tawm ntawm kev ua tsov rog thoob ntiaj teb kev ua phem los ntawm Teb Chaws Asmeskas, tsoom fwv Asmeskas tau tsim lub teb chaws lub tswv yim rau kev tawm tsam kev ua phem nrog cov hom phiaj hauv qab no:

  • Tshem tawm cov neeg phem thiab lawv cov koom haum;
  • Tsis lees txais kev txhawb nqa, kev txhawb nqa thiab chaw dawb huv rau cov neeg phem;
  • Txo cov xwm txheej hauv qab uas cov neeg phem nrhiav kev siv; thiab
  • Tiv thaiv cov pej xeem Asmeskas thiab kev nyiam nyob hauv tsev thiab txawv teb chaws

(US Department of State, 2008)

Ib qho kev ntsuam xyuas tseem ceeb ntawm cov ntsiab lus saum toj no ntawm lub tswv yim yuav qhia tau tias nws yog qhov muab los ntawm "3Ds" mus kom ze. Thawj lub hom phiaj hais txog kev tawm tsam tawm ntawm kev ua phem thoob ntiaj teb siv tub rog (defense). Lub hom phiaj thib ob yog nyob ntawm kev siv diplomacy los xyuas kom meej tias cov neeg phem thiab lawv cov koom haum tsis muaj kev nyab xeeb nyob qhov twg hauv ntiaj teb. Nws koom nrog kev sib tham nrog lwm lub teb chaws thiab cov koom haum los tiv thaiv kev ua phem thoob ntiaj teb los ntawm kev txiav nyiaj txiag thiab kev coj ncaj ncees rau pab pawg neeg phem. Lub hom phiaj thib peb yog kev lees paub ntawm qhov tseeb tias tsis muaj kev hais lus txaus txog kev nom kev tswv thiab kev lag luam kev lag luam uas txhawb kev ua phem, kev ua tsov rog tawm tsam kev ua phem tsis tuaj yeem yeej (kev txhim kho). Lub hom phiaj thib plaub tsuas tuaj yeem ua tau thaum lwm lub hom phiaj peb tau ua tiav. Nws tseem ceeb heev uas txhua lub hom phiaj tsis yog ywj siab ntawm lwm tus. Lawv txhua tus sib koom ua ke rov ua raws li nws yuav siv qhov kev sib tham ntawm kev sib tham ntawm diplomacy, kev tiv thaiv thiab kev txhim kho kom ua tiav ib qho ntawm plaub lub hom phiaj. Yog li, American Academy of Diplomacy hauv nws daim ntawv tshaj tawm xyoo 2015 tau xaus lus tias tam sim no Asmeskas thiab Asmeskas muaj kev nyab xeeb dua vim muaj kev sib koom ua ke ntawm cov neeg sawv cev, cov tub rog, cov kws tshaj lij kev tsim kho thiab cov neeg hauv NGOs thiab lwm yam kev lag luam ntiag tug.

Grandia (2009) thiab Van der Lljn (2011) xav txog kev diplomacy, nyob rau hauv tus txheej txheem ntawm kev tsim kev thaj yeeb, raws li shoring ntawm kev ntseeg siab ntawm cov neeg nyob rau hauv lub peev xwm, muaj peev xwm thiab muaj peev xwm ntawm tsoom fwv hauv kev daws teeb meem amicably. Kev tiv thaiv cuam tshuam nrog kev txhawb nqa lub peev xwm ntawm tsoomfwv uas xav tau kom muaj kev ruaj ntseg txaus hauv nws thaj tsam ntawm kev txiav txim. Kev loj hlob entails muab kev pab nyiaj txiag los pab xws li tsoom fwv teb cov kev xav tau ntawm kev sib raug zoo, kev lag luam thiab kev nom kev tswv ntawm pej xeem uas feem ntau tsim cov hauv paus ntsiab lus ntawm kev tsis sib haum xeeb.

Raws li tau hais ua ntej lawm, diplomacy, kev tiv thaiv thiab kev loj hlob tsis yog ib qho kev ywj pheej ntawm kev ywj pheej, tab sis, lawv yog cov sib txawv sib txawv. Kev tswj hwm zoo, uas yog lub luag haujlwm ntawm kev ua nom ua tswv, tsuas yog tuaj yeem ua tiav thaum muaj kev ruaj ntseg ntawm pej xeem thiab qhov kev xav tau ntawm cov tib neeg tau ua tiav. Kev ruaj ntseg txaus kuj tseem muaj nyob rau hauv kev tswj hwm zoo thiab txhua txoj kev txhim kho yuav tsum tau npaj los ua kom muaj kev ruaj ntseg thiab kev noj qab nyob zoo ntawm tib neeg (Human Development Report, 1996).

Txoj Kev Kawm Nigerian

Nigeria yog ib lub tebchaws muaj ntau haiv neeg nyob hauv ntiaj teb. Otite (1990) thiab Salawu & Hassan (2011) lees paub tias muaj txog 374 haiv neeg hauv Nigeria. Lub pluralistic xwm ntawm lub xeev Nigerian kuj tau tshwm sim nyob rau hauv tus naj npawb ntawm cov kev ntseeg uas tuaj yeem pom nyob rau hauv nws thaj tsam. Muaj peb lub ntsiab kev ntseeg, Christianity, Islam thiab African Traditional Religion, uas nyob rau hauv nws tus kheej muaj ntau pua thiab pua pua deities pe hawm thoob plaws hauv lub tebchaws. Lwm yam kev ntseeg, suav nrog Hinduism, Bahia thiab Grail Message kuj muaj cov neeg nyob hauv lub xeev Nigerian (Kitause & Achunike, 2013).

Lub pluralistic xwm ntawm Nigeria tau feem ntau txhais ua kev sib tw haiv neeg thiab kev ntseeg kom tau txais kev nom kev tswv thiab tswj kev lag luam ntawm lub xeev thiab cov kev sib tw no feem ntau ua rau muaj kev sib cav sib ceg thiab kev tsis sib haum xeeb (Mustapha, 2004). Txoj hauj lwm no tseem ceeb ntxiv los ntawm Ilo & Adenuga (2013) uas pom tias feem ntau ntawm kev tsis sib haum xeeb hauv keeb kwm ntawm Nigerian muaj haiv neeg thiab kev ntseeg. Txawm li cas los xij, cov kev tsis sib haum xeeb no yog los yog raug daws los ntawm kev siv cov cai thiab cov tswv yim uas ua raws li kev xav ntawm "3Ds" mus kom ze. Txoj kev tshawb no yuav yog li tshuaj xyuas qee qhov kev tsis sib haum xeeb no thiab kev daws lawv los yog raug daws.

Nigerian Civil War

Txhawm rau kom tau txais lub hauv paus ua rau kev ua tsov rog hauv pej xeem yuav xav tau kev taug kev mus rau hauv kev tsim lub xeev Nigerian nws tus kheej. Txawm li cas los xij, vim qhov no tsis yog qhov tseem ceeb ntawm txoj kev tshawb no, nws yog qhov txaus los hais tias cov xwm txheej uas ua rau kev cais tawm ntawm thaj av sab hnub tuaj los ntawm Nigerian lub xeev nrog kev tshaj tawm ntawm lub xeev Biafra los ntawm Colonel Odumegwu Ojukwu rau lub Tsib Hlis 30, 1967 thiab Qhov kawg tshaj tawm ntawm kev ua tsov ua rog los ntawm Tsoom Fwv Teb Chaws Tsoom Fwv Teb Chaws Nigeria txhawm rau khaws cia thaj chaw ntawm kev ncaj ncees ntawm Nigerian lub xeev suav nrog kev tsis sib haum xeeb ntawm tsoomfwv Nigerian, kev xaiv nom tswv tsis sib haum xeeb ntawm xyoo 1964, kev xaiv tsa sib npaug sib npaug hauv sab hnub poob Nigeria uas ua rau muaj kev sib cav sib ceg. Kev kub ntxhov loj hauv cheeb tsam, kev tawm tsam ntawm Lub Ib Hlis 15 thiab Lub Xya Hli 29, 1966, kev tsis kam lees ntawm Ojukwu kom lees paub Gowon ua tus thawj coj tshiab ntawm tsoomfwv tub rog, nrhiav pom cov roj hauv cov khoom xa tawm hauv Oloibiri hauv thaj tsam sab hnub tuaj, lub pogrom ntawm cov neeg ntawm Igbo extraction nyob rau sab qaum teb Nigeria thiab tsis kam los ntawm Tsoom Fwv Teb Chaws tsoom fwv los siv Aburi Accord (Kirk-Greene, 1975; Thomas, 2010; Falode, 2011).

Kev ua tsov ua rog, uas tau ncua ntev li 30 lub hlis, tau raug foob hnyav los ntawm ob tog thiab nws muaj kev cuam tshuam loj heev rau lub xeev Nigerian thiab nws cov neeg, tshwj xeeb tshaj yog nyob rau thaj tsam sab hnub tuaj, uas yog qhov ua yeeb yam ntawm kev tsis sib haum xeeb. Kev ua tsov ua rog, raws li kev ua tsov ua rog feem ntau yog, yog tus cwj pwm los ntawm kev iab liam uas feem ntau tau hais tawm hauv kev tua neeg ntawm cov neeg tsis muaj riam phom, kev tsim txom thiab tua cov tub rog raug ntes, kev tsim txom ntawm cov ntxhais thiab cov poj niam thiab lwm yam kev kho mob tsis zoo ntawm ob tus yeeb ncuab tub rog thiab cov tub rog. pej xeem pej xeem (Udenwa, 2011). Vim tias qhov kev iab liam uas ua rau muaj kev tsov kev rog hauv zej zog, lawv raug rub tawm thiab feem ntau xaus nrog kev cuam tshuam ntawm United Nations thiab / lossis lwm lub koom haum hauv cheeb tsam thiab thoob ntiaj teb.

Nyob rau ntawm qhov kev sib tshuam no, nws yog qhov tsim nyog los ua qhov sib txawv ntawm kev tsov kev rog thiab kev tawm tsam nrov. Kev tsov kev rog feem ntau yog sib ntaus sib tua ntawm cov cheeb tsam thiab cov pab pawg nyob rau hauv tib lub xeev thaum lub kiv puag ncig yog kev tsov kev rog sib ntaus sib tua ntawm kev sib raug zoo cov chav kawm ntawv nyob rau hauv tib lub zej zog nyob rau hauv thiaj li yuav tsim kom muaj ib tug tshiab kev sib raug zoo thiab economic kev txiav txim nyob rau hauv xws li cov zej zog. Yog li, Industrial Revolution, uas tsis yog kev sib cav sib ceg, suav tias yog kev hloov pauv vim nws hloov pauv kev sib raug zoo thiab kev lag luam niaj hnub. Feem ntau cov kiv puag ncig feem ntau xaus rau kev ua kom cov txheej txheem ntawm kev sib koom ua ke hauv teb chaws thiab kev sib koom ua ke hauv zej zog raws li tau pom nyob hauv Fab Kis tom qab Fabkis Revolution xyoo 1887 thiab kev paub txog Lavxias tom qab Tsov Rog Tsov Rog xyoo 1914. Txawm li cas los xij, kev tsov kev rog feem ntau yog kev sib cais thiab feem ntau xaus rau hauv kev tawg. ntawm lub xeev raws li tau pom nyob rau hauv yav tas los Yugoslavia, Ethiopia / Eritrea thiab Sudan. Qhov twg lub xeev tsis dismembered thaum kawg ntawm kev ua tsov ua rog, tej zaum yog vim muaj kev thaj yeeb nyab xeeb, kev tsim kev thaj yeeb thiab kev thaj yeeb nyab xeeb ntawm lwm lub xeev thiab cov koom haum ywj pheej, tsis xis nyob, uas feem ntau punctured los ntawm kev tsis sib haum xeeb, yeej. Lub koom pheej ntawm Congo muab kev kawm nthuav dav. Txawm li cas los xij, kev tsov rog hauv Nigerian yog qhov tsis tshua muaj kev zam rau txoj cai raws li nws tau coj mus rau qhov kawg yam tsis muaj kev cuam tshuam ncaj qha ntawm cov xeev thiab cov koom haum txawv teb chaws thiab tseem muaj kev xav tsis thoob ntawm kev sib koom ua ke hauv tebchaws thiab kev sib koom ua ke tau ua tiav tom qab tsov rog xaus rau 15 Lub Ib Hlis 1970. Thomas (2010) qhia txog qhov kev ua tiav no rau "tsis muaj yeej, tsis muaj kev yeej tab sis yeej rau kev nkag siab zoo thiab kev sib koom siab ntawm Nigeria" tshaj tawm ntawm Tsoom Fwv Teb Chaws Tsoom Fwv Teb Chaws Nigeria thaum kawg ntawm kev ua tsov ua rog thiab kuj tau txais txoj cai ntawm Kev Sib Koom Tes, Kev Kho Mob. , thiab Reconstruction kom ceev nrooj kev sib koom ua ke thiab kev sib koom ua ke. Txawm hais tias nws tsis txaus siab txog qhov xwm txheej hauv tebchaws Nigerian ua ntej, thaum lub sijhawm thiab tom qab kev tsov rog hauv zej zog, Effiong (2012) kuj tau lees paub tias kev sib haum xeeb thaum kawg ntawm kev ua tsov ua rog "ua tiav ib qho kev qhuas txog kev daws teeb meem thiab rov qab ntsuas qhov kev sib raug zoo. ” Tsis ntev los no, tus thawj coj ntawm tsoomfwv cov tub rog thaum lub sijhawm ua tsov rog pej xeem, Yakubu Gowon, averred tias nws yog kev nco qab thiab txhob txwm ua raws li txoj cai ntawm Kev Sib Raug Zoo, Kev Txhim Kho thiab Kev Txhim Kho uas tau pab txhawb kev rov ua dua tshiab ntawm thaj av sab hnub tuaj rau hauv lub xeev Nigerian. . Hauv nws cov lus, Gowon (2015) piav qhia:

es tsis yog bask nyob rau hauv euphoria ntawm perceived yeej, peb xaiv taug kev raws txoj kev uas tsis tau ua ntej mus los ntawm ib lub teb chaws nyob rau hauv keeb kwm ntawm tsov rog nyob rau hauv lub ntiaj teb no. Peb txiav txim siab tias tsis muaj kev nce qib hauv kev sib sau ua rog ntawm kev ua tsov ua rog. Hloov chaw, peb tau xaiv los ntsib peb txoj haujlwm nyuaj tshaj plaws ntawm kev ua tiav kev sib haum xeeb, kev sib koom ua ke hauv lub tebchaws nyob rau lub sijhawm luv tshaj plaws. Txoj kev xav hauv ntiaj teb no ua rau peb muaj peev xwm sai thiab txhob txwm muab tshuaj tua kab mob los kho mob thiab qhov txhab. Nws hais txog peb lub tswv yim ntawm Tsis muaj Victor, Tsis muaj Vanquished uas kuv tau tshaj tawm hauv kuv cov lus rau lub teb chaws tom qab peb ntsiag to rab phom thiab dov peb lub tes tsho thaum peb muab peb txhais tes rau ntawm lub plhaw los tsim kho Nigeria. Peb txoj kev tshawb nrhiav kev daws teeb meem tom qab kev ua tsov ua rog thiab kev puas tsuaj ua rau nws tseem ceeb uas peb tau tsim cov txheej txheem kev coj ua raws li kev thauj mus los rau peb txoj kev txiav txim siab mus tom ntej. Qhov no yog lub hauv paus ntawm peb qhov kev taw qhia txog 3Rs … Kev sib haum xeeb, (Reintegration) Rehabilitation thiab Reconstruction, uas, peb yuav tsum, nkag siab tsis yog sim kom ceev ceev cov teeb meem ntawm tam sim ntawd socio-economic thiab infrastructural kev txhawj xeeb tab sis vividly underpinned kuv lub zeem muag ntawm lub neej yav tom ntej. ; lub zeem muag ntawm ib tug ntau dua, koom siab Nigeria nyob rau hauv uas leej twg, los ntawm sab hnub tuaj, sab hnub poob, North, thiab sab qab teb tuaj yeem ua rau muaj kev vam meej hauv txhua qhov kev sim ntawm tib neeg.

Kev kawm txog txoj cai ntawm Kev Sib Koom Tes, Kev Txhim Kho thiab Kev Txhim Kho (3Rs) yuav qhia tau tias nws yog ib qho qauv ntawm "3Ds" mus kom ze. Kev sib haum xeeb uas yog hais txog kev tsim kom muaj kev sib raug zoo thiab muaj txiaj ntsig ntau dua ntawm cov yeeb ncuab feem ntau yog ua rau kev ua nom ua tswv. Rehabilitation uas hais txog cov txheej txheem ntawm kev kho dua tshiab yog lub luag haujlwm ntawm lub peev xwm ntawm tsoomfwv los txhawb kev ntseeg siab rau cov neeg kom rov kho dua ntawm nws lub peev xwm los xyuas kom lawv muaj kev ruaj ntseg thiab kev noj qab haus huv (kev tiv thaiv). Thiab kev tsim kho dua tshiab yog hais txog kev txhim kho cov kev pab cuam los daws cov teeb meem kev nom kev tswv, kev sib raug zoo thiab nyiaj txiag ntawm lub hauv paus ntawm kev tsis sib haum xeeb. Kev tsim ntawm National Youth Service Corps (NYSC), kev tsim cov Tsev Kawm Ntawv Sib Koom Tes thiab kev tsim kho sai, kev tsim cov txheej txheem thiab kev tsim vaj tsev nyob thoob plaws tebchaws Nigeria yog qee qhov ntawm cov haujlwm no tau pib los ntawm Gowon tsoomfwv.

Niger Delta Crisis

Raws li Okoli (2013), Niger Delta muaj peb lub xeev tseem ceeb suav nrog Bayelsa, Delta thiab Rivers xeev thiab rau lub xeev peripheral, xws li Abia, Akwa Ibom, Hla River, Edo, Imo thiab Ondo xeev. Cov neeg ntawm Niger Delta tau raug kev tsim txom los ntawm kev siv txoj cai los ntawm lub sijhawm colonial. Lub cheeb tsam yog ib lub chaw tsim khoom loj ntawm cov roj xibtes thiab tau koom nrog kev lag luam nrog cov tebchaws nyob sab Europe ua ntej lub sijhawm colonial. Nrog rau kev tshwm sim ntawm colonialism, Tebchaws Askiv tau nrhiav kev tswj hwm thiab siv kev lag luam hauv cheeb tsam thiab qhov no tau ntsib nrog kev tawm tsam nruj los ntawm cov neeg. Cov neeg Askiv yuav tsum tau yuam kom cov cheeb tsam los ntawm kev mus ua tub rog thiab kev khiav tawm ntawm qee cov thawj coj tseem ceeb uas tau nyob hauv kev tawm tsam ntawm kev tawm tsam suav nrog Thawj Tswj Hwm Jaja ntawm Opobo thiab Koko ntawm Nembe.

Tom qab Nigeria tau txais kev ywj pheej hauv xyoo 1960, kev tshawb pom ntawm cov roj hauv cov khoom xa tawm kuj tseem ua rau muaj kev siv zog ntawm thaj av tsis muaj kev txhim kho ntawm thaj av. Qhov kev pom kev tsis ncaj ncees no ua rau muaj kev tawm tsam qhib thaum nruab nrab-1960s spearheaded los ntawm Isaac Adaka Boro uas tau tshaj tawm thaj av ywj pheej. Cov kev tawm tsam tau quelled tom qab kaum ob hnub nrog kev ntes, kev foob thiab kev tua neeg ntawm Boro. Kev siv thiab marginalization ntawm cheeb tsam txawm li cas los xij txuas ntxiv mus tsis tu ncua. Txawm tias muaj tseeb hais tias lub cheeb tsam yog lub goose nteg lub golden qe rau lub Nigerian kev lag luam, nws yog lub feem ntau degraded thiab tsim txom cheeb tsam, tsis tsuas yog nyob rau hauv Nigeria tab sis kuj nyob rau hauv tag nrho cov teb chaws Africa (Okoli, 2013). Afinotan thiab Ojakorotu (2009) qhia tias thaj av ntawd suav txog ntau dua 80 feem pua ​​​​ntawm Nigeria cov khoom lag luam thoob ntiaj teb (GDP), tab sis cov neeg hauv cheeb tsam wallow hauv kev txom nyem tsis txaus ntseeg. Qhov xwm txheej tau sib xyaw nrog qhov tseeb tias cov nyiaj tau los ntawm thaj av tau siv los tsim lwm thaj chaw hauv lub tebchaws thaum muaj tub rog hnyav nyob hauv cheeb tsam txhawm rau kom ntseeg tau nws txoj kev siv txuas ntxiv (Aghalino, 2004).

Kev ntxhov siab ntawm cov neeg ntawm Niger Delta dhau qhov kev siv txuas ntxiv thiab kev tsis txaus ntseeg ntawm lawv thaj av feem ntau tau hais tawm hauv kev ua phem rau kev ncaj ncees tab sis cov kev ntxhov siab no feem ntau ntsib nrog kev ua tub rog los ntawm lub xeev. Nyob rau thaum ntxov 1990s, Lub Movement for the Survival of the Ogoni People (MOSSOB), uas tau ua nws tus thawj coj, Ken Saro-Wiwa, tus kws sau ntawv tau txais txiaj ntsig, tau hem tias yuav cuam tshuam kev tshawb nrhiav roj thiab kev siv hauv thaj av yog tias cov neeg xav tau. tsis tau ntsib. Feem ntau, tsoomfwv tau teb los ntawm kev ntes Ken Saro-Wiwa thiab lwm tus thawj coj tseem ceeb ntawm MOSSOB thiab lawv tau raug tua. Kev dai ntawm 'Ogoni 9' tau tshaj tawm txog qhov tsis tau pom dua los ntawm kev tawm tsam kev tawm tsam hauv thaj av uas tau hais tawm hauv kev ua phem thiab kev puas tsuaj ntawm cov chaw roj, tub sab roj, nyiag cov neeg ua haujlwm roj hauv cheeb tsam, tus nqi siab piracy hauv cov kwj dej thiab cov hiav txwv siab. Cov dej num no cuam tshuam rau lub peev xwm ntawm tsoomfwv los tshawb txog cov roj hauv cheeb tsam thiab kev lag luam kuj cuam tshuam loj heev. Tag nrho cov kev quab yuam siv los tua cov kev tawm tsam ua tsis tiav, thiab kev ua phem hauv Niger Delta txuas ntxiv mus txog rau lub Rau Hli 2009 thaum Thawj Tswj Hwm Umaru Yar'Adua tau tshaj tawm txoj kev zam txim uas yuav tso cai rau kev tiv thaiv los ntawm kev foob rau ib tus neeg tawm tsam Niger Delta uas txaus siab tso nws caj npab hauv ib qho 60-hnub lub sijhawm. Thawj Tswj Hwm kuj tau tsim ib txoj haujlwm haujlwm hauv Niger Delta txhawm rau taug qab kev txhim kho sai hauv cheeb tsam. Kev tsim cov sijhawm ua haujlwm rau cov tub ntxhais hluas hauv cheeb tsam thiab kev nce ntxiv hauv cov nyiaj tau los rau cov xeev hauv cheeb tsam kuj yog ib feem ntawm kev cog lus ntim los ntawm Yar'Adua tsoomfwv kom rov qab muaj kev thaj yeeb nyab xeeb rau thaj av thiab qhov tseeb ntawm kev siv cov no. cov phiaj xwm tau ua kom muaj kev thaj yeeb nyab xeeb hauv cheeb tsam (Okedele, Adenuga thiab Aborisade, 2014).

Rau qhov tseem ceeb, nws yuav tsum raug sau tseg tias cov kev cai ib txwm siv ntawm kev siv tub rog los tswj kev thaj yeeb nyab xeeb hauv Niger Delta kom txog rau thaum muaj kev sib koom ua ke ntawm kev ua nom ua tswv (kev zam txim), kev txhim kho thiab kev tiv thaiv tau cuam tshuam (txawm hais tias, Nigerian navy thiab tub rog txuas ntxiv mus. Mus rau kev saib xyuas tus niger delta mus rau stamp tawm qee qhov kev ua txhaum cai uas tsis tuaj yeem nkaum hauv qab daim ntawv qhia txog kev ncaj ncees hauv thaj av).

Boko Haram Crisis

Lub Boko Haram, uas txhais tau tias 'kev kawm sab hnub poob yog qhov phem' yog pab pawg neeg ua phem nyob rau sab qaum teb Nigeria uas tau los ua qhov tseem ceeb hauv xyoo 2002 nyob rau hauv kev coj noj coj ua ntawm Ustaz Muhammed Yusuf thiab uas muaj raws li nws lub hom phiaj tseem ceeb, tsim kom muaj lub xeev Islamic hauv lub tebchaws. . Cov pab pawg muaj peev xwm vam meej nyob rau sab qaum teb Nigeria vim tias muaj kev nyeem ntawv tsis zoo, kev txom nyem thoob plaws thiab tsis muaj kev lag luam hauv cheeb tsam (Abubakar, 2004; Okedele, Adenuga thiab Aborisade, 2014). Ikerionwu (2014) tshaj tawm tias cov pab pawg, dhau los ntawm nws cov kev ua phem ua phem, tau ua lub luag haujlwm rau kev tuag ntawm kaum tawm txhiab tus neeg Nigerians thiab kev puas tsuaj ntawm cov khoom muaj nqis txog billions naira.

Xyoo 2009, tsoomfwv Nigerian tau siv tub rog los txiav txim siab txog qib thiab cov ntaub ntawv ntawm pawg Boko Haram. Yusuf thiab lwm tus thawj coj ntawm pab pawg raug tua thiab ntau tus neeg raug kaw los yog yuav tsum tau khiav mus rau Chad, Niger thiab Cameroon txhawm rau zam kev raug ntes. Txawm li cas los xij, cov pab pawg tau rov qab los sib koom ua ke zoo dua thiab rov ua kom muaj zog dua li ntawm 2014 nws tau hla thaj chaw loj nyob rau sab qaum teb Nigeria thiab tau tshaj tawm lub xeev caliphate ywj pheej ntawm lub xeev Nigerian, qhov kev txav uas yuam tsoomfwv tshaj tawm lub xeev xwm txheej kub ntxhov. nyob rau peb lub xeev qaum teb ntawm Adamawa, Borno thiab Yobe (Olafioye, 2014).

Los ntawm nruab nrab xyoo 2015, thaj chaw nyob hauv kev tswj hwm ntawm pab pawg tau txwv ntau rau hauv hav zoov Sambisa thiab lwm cov hav zoov nyob rau sab qaum teb Nigeria. Yuav ua li cas tsoom fwv muaj peev xwm ua tau li no feat? Ua ntej, nws ua haujlwm diplomacy thiab kev tiv thaiv los ntawm kev tsim kom muaj kev tiv thaiv kev tiv thaiv nrog nws cov neeg nyob ze los ntawm txoj cai lij choj ntawm Multi-National Joint Taskforce suav nrog Nigerian, Chadian, Cameroonian thiab Nigerien cov tub rog kom tshem tawm pawg Boko Haram los ntawm lawv qhov chaw nkaum hauv tag nrho plaub lub tebchaws no. Qhov thib ob, nws tau ua kom muaj kev txhim kho nyob rau sab qaum teb Nigeria los ntawm kev tsim cov tsev kawm ntawv sai kom txo qis qib kev nyeem ntawv thiab tsim kom muaj ntau yam kev txhawb zog los txo cov neeg txom nyem.

xaus

Txoj hauv kev uas muaj kev tsis sib haum xeeb loj, muaj peev xwm ua txhaum ntau lub zej zog, thiab tseem tswj hwm hauv Nigeria qhia tau hais tias kev sib koom ua ke ntawm kev sib raug zoo, kev loj hlob thiab kev tiv thaiv (3Ds) tuaj yeem pab daws kev tsis sib haum xeeb.

tswv yim pom zoo

Txoj hauv kev "3Ds" yuav tsum tau ua ib txoj hauv kev zoo dua rau kev ua kom muaj kev thaj yeeb nyab xeeb thiab tsim kev thaj yeeb nyab xeeb, thiab tsoomfwv ntawm cov xeev uas muaj kev tsis sib haum xeeb, tshwj xeeb tshaj yog ntau haiv neeg thiab ntau lub xeev, yuav tsum tau txhawb kom siv txoj hauv kev raws li nws kuj ua rau muaj kev cuam tshuam. lub luag hauj lwm nyob rau hauv nipping tsis sib haum xeeb nyob rau hauv lub bud ua ntej lawv ua tag nrho-blown.

References

Abubakar, A. (2004). Cov kev sib tw ntawm kev ruaj ntseg hauv Nigeria. Ib daim ntawv nthuav tawm ntawm NIPPSS, Kuru.

Adenuga, GA (2003). Kev sib raug zoo thoob ntiaj teb nyob rau hauv lub ntiaj teb tshiab kev txiav txim: Qhov cuam tshuam rau kev ruaj ntseg thoob ntiaj teb. Ib daim ntawv pov thawj xa mus rau lub tuam tsev ntawm kev tshawb fawb txog kev nom kev tswv hauv kev ua tiav ib feem ntawm qhov yuav tsum tau ua rau qhov khoom plig ntawm Master of Science degree hauv cov kws qhia ntawv ntawm social sciences ntawm University of Ibadan.

Afinotan, LA and Ojakorotu, V. (2009). Niger Delta ntsoog: Cov teeb meem, cov teeb meem thiab kev cia siab. African Journal of Political Science thiab International Relations, 3 (5). ib., 191-198.

Aghalino, SO (2004). Sib ntaus sib tua Niger-Delta ntsoog: Kev ntsuam xyuas ntawm tsoomfwv cov lus teb rau kev tawm tsam roj hauv Niger-Delta, 1958-2002. Maiduguri Journal of Historical Studies, 2 (1). ib., 111-127.

Effiong, PE (2012). 40+ xyoo tom qab…kev tsov rog tseem tsis tau tas. Hauv Korieh, CJ (ed.). Nigeria-Biafra kev tsov rog. New York: Cambra Xovxwm.

Falode, AJ (2011). Lub Nigerian kev tsov kev rog, 1967-1970: Ib kiv puag ncig? African Journal of Political Science thiab International Relations, 5 (3). ib., 120-124.

Gowon, Y. (2015). Tsis muaj yeej, tsis muaj kev vam meej: Kho lub tebchaws Nigerian. Kev qhuab qhia kev sib tham tau xa tawm ntawm Chukuemeka Odumegwu Ojukwu University (yav tas los Anambra State University), Igbariam tsev kawm ntawv.

Grandia, M. (2009). 3D txoj hauv kev thiab kev tawm tsam; Kev sib xyaw ntawm kev tiv thaiv, diplomacy thiab kev loj hlob: kev kawm ntawm Uruzgan. Master Thesis, University of Leiden.

Ilo, MIO and Adenuga, GA (2013). Kev tswj hwm thiab kev ruaj ntseg cov teeb meem hauv Nigeria: Kev kawm ntawm plaub lub koom pheej. Phau ntawv Journal of the National Association for Science, Humanities and Education Research, 11 (2). ib., 31-35.

Kapstein, IB (2010). Peb puas ua tus F? Cov kev txwv ntawm kev tiv thaiv, diplomacy, thiab kev loj hlob. Prism, 1 (3). ib., 21-26.

Kirk-Greene, AHM (1975). Lub hauv paus chiv keeb ntawm Nigerian kev tsov kev rog thiab kev xav ntawm kev ntshai. Uppsala: Lub koom haum Scandinavian ntawm African Studies.

Kitause, RH thiab Achunike HC (2013). Kev ntseeg hauv Nigeria los ntawm 1900-2013. Kev tshawb fawb txog Humanities thiab Social Sciences3 (18). ib., 45-56.

Myrdal, G. (1944). Ib qho teeb meem Asmeskas: Qhov teeb meem Negro thiab kev ywj pheej niaj hnub no. New York: Harper & Bros.

Mustapha, AR (2004). Cov qauv haiv neeg, kev tsis sib xws thiab kev tswj hwm ntawm pej xeem sector hauv Nigeria. United Nations Research Institute for Social Development.

Okedele, AO, Adenuga, GA and Aborisade, DA (2014). Lub xeev Nigerian nyob rau hauv lub siege ntawm kev ua phem: qhov cuam tshuam rau lub teb chaws txoj kev loj hlob. Cov Neeg Kawm Ntawv Txuas2 (1). ib., 125-134.

Okoli, AC (2013). Kev nom kev tswv ecology ntawm Niger Delta ntsoog thiab kev cia siab ntawm kev thaj yeeb nyab xeeb nyob rau lub sijhawm tom qab kev zam txim. Ntiaj teb no Journal of Human Social Science13 (3). ib., 37-46.

Olafioye, O. (2014). Zoo li ISIS, zoo li Boko Haram. Hnub Sunday. Lub yim hli ntuj 31.

Otite, O. (1990). Haiv neeg pluralism hauv Nigeria. Ibadan: Shareson.

Oyeneye, IO and Adenuga GA (2014). Kev cia siab rau kev thaj yeeb nyab xeeb thiab kev nyab xeeb hauv ntau haiv neeg thiab kev ntseeg hauv zej zog: Cov ntaub ntawv kawm ntawm Oyo Empire qub. Ib daim ntawv nthuav tawm ntawm thawj lub rooj sib tham thoob ntiaj teb txhua xyoo txog kev daws teeb meem ntawm haiv neeg thiab kev ntseeg thiab kev tsim kev thaj yeeb. New York: International Center for Ethno-Religious Mediation.

Salawu, B. and Hassan, AO (2011). Kev nom kev tswv haiv neeg thiab nws qhov cuam tshuam rau kev ciaj sia ntawm kev ywj pheej hauv Nigeria. Phau ntawv Journal of Public Administration thiab Policy Research3 (2). ib., 28-33.

Schnaubelt, CM (2011). Integrating pej xeem thiab tub rog mus kom ze rau lub tswv yim. Hauv Schnaubelt, CM (ed.). Mus rau txoj kev qhia dav: Kev sib koom ua ke ntawm pej xeem thiab tub rog lub tswv yim ntawm lub tswv yim. Rome: NATO Defense College.

Lub American Academy of Diplomacy. (2015). American diplomacy muaj kev pheej hmoo. Tau txais los ntawm www.academyofdiplomacy.org.

US Department of State. (2008). Diplomacy: US Department of State ntawm kev ua haujlwm. Tau txais los ntawm www.state.gov.

Thomas, IB (2010). Tshaj li qhov platitude ntawm rehabilitation, reconstruction, thiab reconciliation nyob rau hauv Nigeria: Revolutionary pressures nyob rau hauv lub Niger Delta. Phau ntawv Journal of Sustainable Development hauv Africa20 (1). ib., 54-71.

Udenwa, A. (2011). Nigeria / Biafra kev tsov kev rog: Kuv qhov kev paub. Spectrum Books Ltd., Ibadan.

Van Der Ljn, J. (2011). 3D 'Lub tiam tom ntej': Cov tshooj kawm tau los ntawm Uruzgan rau kev ua haujlwm yav tom ntej. Lub Hague: Lub koom haum Netherlands ntawm International Relations.

Cov ntaub ntawv kawm tau nthuav tawm ntawm 2015 Lub Rooj Sib Tham Thoob Ntiaj Teb Txhua Xyoo ntawm Kev Sib Tham Sib Tham ntawm Cov Neeg thiab Kev Ntseeg Kev Ntseeg thiab Kev Ncaj Ncees muaj nyob hauv New York thaum Lub Kaum Hli 10, 2015 los ntawm International Center for Ethno-Religious Mediation.

Tus neeg hais lus:

Ven. (Dr.) Isaac Olukayode Oyeneye, & Mr. Gbeke Adebowale Adenuga, Tsev Kawm Ntawv ntawm Arts thiab Social Sciences, Tai Solarin College of Education, Omu-Ijebu, Ogun State, Nigeria

Qhia

lwm yam khoom

Kev ntseeg hauv Igboland: Diversification, Relevance and Belonging

Kev ntseeg yog ib qho ntawm cov xwm txheej kev noj qab haus huv uas tsis muaj kev cuam tshuam rau tib neeg nyob txhua qhov chaw hauv ntiaj teb. Raws li sacrosanct zoo nkaus li, kev ntseeg tsis yog tsuas yog ib qho tseem ceeb rau kev nkag siab txog kev muaj nyob ntawm txhua haiv neeg hauv paus txawm tab sis kuj tseem muaj txoj cai cuam tshuam txog kev sib haum xeeb thiab kev loj hlob. Keeb kwm thiab ethnographic pov thawj ntawm txawv manifestations thiab nomenclatures ntawm phenomenon ntawm kev ntseeg muaj ntau. Lub tebchaws Igbo nyob rau yav qab teb Nigeria, ntawm ob sab ntawm Niger River, yog ib pawg neeg ua lag luam dub loj tshaj plaws hauv tebchaws Africa, nrog rau kev ntseeg tsis txaus ntseeg uas cuam tshuam txog kev txhim kho kom ruaj khov thiab kev sib raug zoo ntawm cov neeg nyob hauv nws cov ciam teb ib txwm muaj. Tab sis kev cai dab qhuas toj roob hauv pes ntawm Igboland hloov tas li. Txog xyoo 1840, cov kev ntseeg tseem ceeb ntawm Igbo yog haiv neeg los yog ib txwm muaj. Tsawg tshaj li ob xyoo caum tom qab, thaum cov ntseeg Vajtswv txoj hauj lwm pib nyob rau hauv lub cheeb tsam, ib tug tshiab quab yuam unleashed uas nws thiaj li reconfigure lub hauv paus txawm kev cai dab qhuas toj roob hauv pes ntawm cheeb tsam. Christianity loj hlob mus rau dwarf lub dominance ntawm tom kawg. Ua ntej lub centenary ntawm Christianity nyob rau hauv Igboland, Islam thiab lwm yam tsawg hegemonic kev ntseeg tau sawv los sib tw tawm tsam haiv neeg Igbo kev ntseeg thiab cov ntseeg Vajtswv. Daim ntawv no taug qab kev sib txawv ntawm kev ntseeg thiab nws txoj haujlwm tseem ceeb rau kev sib haum xeeb hauv Igboland. Nws rub tawm nws cov ntaub ntawv los ntawm kev tshaj tawm cov haujlwm, kev xam phaj, thiab cov khoom pov thawj. Nws sib cav hais tias raws li kev ntseeg tshiab tshwm sim, Igbo kev cai dab qhuas toj roob hauv pes yuav txuas ntxiv mus rau ntau haiv neeg thiab / lossis hloov kho, xws li kev sib koom ua ke lossis kev cais tawm ntawm cov kev ntseeg uas twb muaj lawm thiab tshwm sim, rau kev ciaj sia ntawm Igbo.

Qhia

Hloov mus rau Islam thiab haiv neeg haiv neeg hauv Malaysia

Daim ntawv no yog ib ntu ntawm kev tshawb fawb loj dua uas tsom mus rau kev nce ntawm haiv neeg Malay haiv neeg thiab kev ua siab loj hauv Malaysia. Txawm hais tias qhov kev nce ntawm haiv neeg Malay tuaj yeem raug ntaus nqi los ntawm ntau yam, daim ntawv no tshwj xeeb tshwj xeeb rau txoj cai hloov dua siab tshiab Islamic hauv Malaysia thiab seb nws puas tau txhawb nqa txoj kev xav ntawm haiv neeg Malay supremacy. Malaysia yog ntau haiv neeg thiab ntau lub tebchaws uas tau txais kev ywj pheej hauv xyoo 1957 los ntawm Askiv. Cov neeg Malays yog pawg neeg loj tshaj plaws ib txwm suav txog kev ntseeg ntawm Islam ua ib feem thiab cov khoom ntawm lawv tus kheej uas cais lawv los ntawm lwm haiv neeg uas tau coj los rau hauv lub tebchaws thaum lub sijhawm British colonial. Thaum Islam yog txoj kev cai dab qhuas, Txoj Cai Lij Choj tso cai rau lwm cov kev ntseeg kom muaj kev thaj yeeb nyab xeeb los ntawm cov neeg tsis yog Malay, uas yog haiv neeg Suav thiab Khab. Txawm li cas los xij, txoj cai Islamic uas tswj hwm kev sib yuav Muslim hauv Malaysia tau yuam kom cov neeg tsis yog Muslim yuav tsum hloov mus rau Islam yog tias lawv xav yuav cov neeg Muslim. Hauv daim ntawv no, kuv hais tias txoj cai hloov dua siab tshiab Islamic tau siv los ua ib qho cuab yeej los txhawb kev xav ntawm haiv neeg Malay hauv tebchaws Malaysia. Cov ntaub ntawv ua ntej tau sau los ntawm kev xam phaj nrog cov neeg Malay Muslims uas tau sib yuav rau cov tsis yog Malay. Cov txiaj ntsig tau pom tias feem ntau ntawm cov neeg xam phaj Malay xav hloov dua siab tshiab rau Islam raws li qhov yuav tsum tau ua los ntawm Islamic kev ntseeg thiab lub xeev txoj cai. Tsis tas li ntawd, lawv kuj pom tias tsis muaj laj thawj vim li cas cov neeg tsis yog neeg Malay yuav tawm tsam kom hloov mus rau Islam, raws li kev sib yuav, cov menyuam yaus yuav raug suav hais tias yog Malays raws li Txoj Cai Lij Choj, uas kuj los nrog cov xwm txheej thiab cov cai. Kev pom ntawm cov neeg tsis yog neeg Malay uas tau hloov dua siab tshiab rau Islam yog raws li kev sib tham thib ob uas tau ua los ntawm lwm cov kws tshawb fawb. Raws li kev ua neeg Muslim yog txuam nrog kev ua neeg Malay, ntau tus neeg tsis yog Malay uas hloov siab lees txim xav tias lawv raug nyiag ntawm lawv txoj kev ntseeg thiab haiv neeg tus kheej, thiab xav tias raug quab yuam los tuav cov haiv neeg Malay. Thaum hloov txoj cai hloov dua siab tshiab tej zaum yuav nyuaj, qhib kev sib tham sib tham hauv tsev kawm ntawv thiab hauv pej xeem cov haujlwm yuav yog thawj kauj ruam los daws qhov teeb meem no.

Qhia