Ọgbaghara Biafra
Ebumnuche Ọmụmụ
- Kedu: Chọpụta ọgbaghara Biafra.
- Ònye: Mara ndị isi na ọgụ a.
- ebe: Ghọta ọnọdụ mpaghara metụtara.
- mere: Chọpụta ihe ndị dị na esemokwu a.
- Mgbe ole: Ghọta ndabere akụkọ ihe mere eme nke esemokwu a.
- Kedu: Ghọta usoro esemokwu, mgbanwe, na ndị ọkwọ ụgbọala.
- Nke: Chọpụta echiche ndị dabara adaba maka idozi esemokwu Biafra.
Chọpụta ọgbaghara Biafra
Foto dị n'okpuru ebe a na-egosi akụkọ ọhụụ gbasara ọgụ Biafra na mkpasu iwe na-aga n'ihu maka nnwere onwe Biafra.
Mara ndị isi na esemokwu ahụ
- Ọchịchị Britain
- Federal Republic of Nigeria
- Indigenous People of Biafra (IPOB) na umu ha na-erighi na agha di n'etiti Nigeria na Biafra site na (1967-1970)
Ndi Indigenous People of Biafra (IPOB)
Ndị fọdụrụ n'ime ndị Indigenous People of Biafra (IPOB) na ụmụ ụmụ ha na-egbughị n'agha Nigeria na Biafra site na (1967-1970) nwere ọtụtụ akụkụ:
- Ndi Ohaneze Ndi Igbo
- Ndi ndu Igbo
- Biafra Zionist Federation (BZF)
- The Movement for the Actualization of the Sovereign State of Biafra (MASSOB)
- Radio Biafra
- Council of Elders of Indigenous People of Biafra (SCE)
Chọpụta ihe dị na esemokwu a
Arụmụka ndị Biafra
- Biafra bụ obodo kwụụrụ onwe ya tupu ndị Briten abata na Afrịka
- Njikọ 1914 nke jikọrọ North na South wee mepụta obodo ọhụrụ a na-akpọ Nigeria bụ nke iwu na-akwadoghị n'ihi na e kpebiri na-enweghị nkwenye ha (ọ bụ njikọ mmanye)
- Na usoro 100 afọ nke nnwale njikọta agwụla na 2014 nke gbasasịa Union ozugbo.
- Mbelata akụ na ụba na ndọrọ ndọrọ ọchịchị n'ime Naijiria
- Enweghị ọrụ mmepe na Biafraland
- Nsogbu nchekwa: ogbugbu ndị Biafra na North Nigeria
- Ụjọ nke ikpochapụ kpam kpam
Arụmụka gọọmentị Naijiria
- Mpaghara ndị ọzọ niile bụ akụkụ nke Naijiria dịrịkwara dị ka mba kwụụrụ onwe ya tupu ndị Britain abịarute
- A manyere mpaghara ndị ọzọ ịbanye n'otu, agbanyeghị, ndị nna tọrọ ntọala Nigeria kwekọrịtara n'otu n'otu ka ha gaa n'ihu na otu ahụ mgbe nnwere onwe na 1960.
- Na njedebe nke otu narị afọ nke njikọta, ndị ọchịchị gara aga kpọkọtara National Dialogue na agbụrụ niile dị na Nigeria kwurịtara okwu gbasara otu, gụnyere ichekwa otu.
- A na-ewere ebumnuche ọ bụla ma ọ bụ mbọ ọ bụla ịkwatu gọọmentị etiti ma ọ bụ steeti dị ka aghụghọ ma ọ bụ mpụ aghụghọ.
Arịrịọ ndị Biafra
- Ọtụtụ ndị Biafra gụnyere ihe fọdụrụ ha bụ ndị e ririghị n'agha nke 1967-1970 kwenyere na Biafra ga-enwere onwe ya. "Ma mgbe ụfọdụ ndị Biafra chọrọ nnwere onwe n'ime Nigeria dị ka nkwekọ dị ka a na-eme na UK ebe mba anọ nke England, Scotland, Ireland, na Wales bụ obodo na-achị onwe ha na United Kingdom, ma ọ bụ na Canada ebe mpaghara Quebec dịkwa. na-achị onwe ya, ndị ọzọ na-achọ nnwere onwe kpam kpam site na Naijiria” (Government of IPOB, 2014, p. 17).
N'okpuru bụ nchịkọta nke ihe ha chọrọ:
- Nkwuwapụta ikike ha nwere ikpebiri onwe ha: nnwere onwe zuru oke na Naijiria; ma ọ bụ
- Mkpebi onwe onye n’ime Naijiria dị ka n’otu nkwekọrịta dịka e kwekọrịtara na nzụkọ Aburi na 1967; ma ọ bụ
- Nkwusa nke Naijiria n'okirikiri agbụrụ kama ikwe ka obodo ahụ tiwae n'ịkwafu ọbara. Nke a ga-agbanwe nchikota nke 1914 ka onye ọ bụla wee laghachi n'ala nna ha dịka ọ dị tupu mba Briten.
Mụta maka ndabere akụkọ ihe mere eme nke esemokwu a
- Mapụ ochie nke Africa, kpọmkwem map nke 1662, na-egosi alaeze atọ dị na West Africa ebe ndị ọchịchị colonial malitere obodo ọhụrụ a na-akpọ Nigeria. Ala-eze atọ ahụ bụ:
- Ala-eze Zamfara na Ugwu;
- Ala eze Biafra n'ọwụwa anyanwụ; na
- Ala eze Benin na West.
- Ala-eze atọ a dị na Map nke Africa ihe karịrị afọ 400 tupu e kee Nigeria na 1914.
- Ala eze nke anọ a maara dị ka Oyo Empire anọghị na Map nke Africa oge ochie na 1662 mana ọ bụkwa nnukwu alaeze na West Africa (Government of IPOB, 2014, p. 2).
- Map nke Afrịka nke ndị Portuguese mepụtara site na 1492 - 1729 na-egosi Biafra dị ka nnukwu mpaghara a na-asụpe dịka "Biafara", "Biafar" na "Biafares" nwere oke na alaeze ukwu dị ka Ethiopia, Sudan, Bini, Kamerun, Congo, Gabon, na ndị ọzọ.
- Ọ bụ na 1843 ka map nke Africa gosiri na obodo a spepere dị ka "Biafra" nwere akụkụ ụfọdụ nke oge a Cameroon n'ime oke ya gụnyere Bakassi Peninsula na-arụrịta ụka.
- Ọbụghị naanị mpaghara Ọwụwa Anyanwụ Naịjịrị dị ugbu a ka a malitere Biafra.
- Dị ka map ndị ahụ si kwuo, ndị njem Portuguese jiri okwu ahụ bụ "Biafara" kọwaa mpaghara dum nke Lower Niger River na n'ebe ọwụwa anyanwụ ruo ugwu Cameroon ma gbadaa ebo ndị dị n'ụsọ oké osimiri dị n'Ebe Ọwụwa Anyanwụ, si otú a gụnyere akụkụ nke Cameroon na Gabon (Gọọmenti IPOB). , 2014, p. 2).
Biafra – British Relations
- Ndị Briten na ndị Biafra na-akpakọrịta tupu e kee Naijiria. John Beecroft bụ onye nnọchi anya British Bight of Biafra site na June 30, 1849 ruo June 10, 1854 ya na isi ụlọ ọrụ ya dị na Fernando Po na Bight of Biafra.
- A na-akpọzi obodo Fernando Po Bioko na Equatorial Guinea.
- O sitere na Bight of Biafra ka John Beecroft, chọsiri ike ịchịkwa ahia na mpaghara ọdịda anyanwụ yana nkwado nke ndị ozi ala ọzọ nke Ndị Kraịst na Badagry, tụrụ bọmbụ Lagos bụ nke ghọrọ obodo Briten na 1851 wee nyefee Queen Victoria, Queen of England na 1861. XNUMX, onye aha ya bụ Victoria Island Lagos.
- Ya mere, ndị Briten eguzobela ọnụnọ ha na Biafra tupu ha achịkọta Lagos na 1861 (Government of IPOB, 2014).
Biafra bụ mba eze
- Biafra bụ obodo nwere oke ala nke ya gosipụtara nke ọma na Map nke Africa tupu ndị Europe abịa dịka mba ochie nke Etiopia, Egypt, Sudan, wdg.
- Mba Biafra na-eme ọchịchị onye kwuo uche ya kwụ ọtọ n'etiti ebo ya dịka e si eme n'etiti ndị Igbo taa.
- N’ezie, Republic of Biafra nke Ọchịagha Odumegwu Ojukwu kpọpụtara n’afọ 1967 abụghị obodo ọhụrụ kama ọ bụ mbọ iji weghachi mba Biafra oge ochie nke dị tupu Naijiria ekee ndị Britain” (Emekesri, 2012, p. 18-19). .
Ghọta usoro esemokwu, mgbanwe na ndị ọkwọ ụgbọ ala
- Otu ihe dị mkpa na esemokwu a bụ iwu. Ikike nke ikpebiri onwe ya bụ ihe iwu kwadoro ka ọ bụ iwu na-akwadoghị dabere n'usoro iwu?
- Iwu ahụ nyere ụmụ amaala obodo ahụ ohere ka ha nọgide na-abụ ụmụ amaala ha n'agbanyeghị na enyerela ha ikike ịbụ nwa amaala nke obodo ọhụrụ ha site na njikọta 1914.
- Ma iwu ahụ ọ̀ nyere ụmụ amaala obodo ahụ ikike ikpebiri onwe ha ihe?
- Dịka ọmụmaatụ, ndị Scots na-achọ iji ikike ha nwere ikpebiri onwe ha ma guzobe Scotland dịka mba nweere onwe ya na Great Britain; na ndị Catalan na-akwado ikewapụ na Spen iji guzobe Catalonia nwere onwe ya dị ka mba nweere onwe ya. N'otu aka ahụ, ndị Indigenous Biafra na-achọ iji ikike ha nwere ikpebiri onwe ha na iweghachite, weghachite obodo oge ochie, nke nna nna ha bụ Biafra dị ka mba nweere onwe ya na Naijiria (Government of IPOB, 2014).
Mkpesa maka ikpebiri onwe ya na nnwere onwe ọ bụ iwu ma ọ bụ iwu na-akwadoghị?
- Mana ajụjụ dị mkpa ekwesịrị ịza bụ: Mkpesa maka ikpebiri onwe ya na nnwere onwe bụ iwu ma ọ bụ iwu na-akwadoghị n'ime usoro iwu nke Federal Republic of Nigeria ugbu a?
- Enwere ike were omume ndị na-akwado Biafra dị ka aghụghọ ma ọ bụ mpụ aghụghọ?
Aghụghọ na mpụ aghụghọ
- Nkeji 37, 38 na 41 nke Criminal Code, Laws of the Federation of Nigeria, kọwapụtara aghụghọ na mpụ aghụghọ.
- Aghụghọ: Onye ọ bụla nke na-ebu agha megide Gọọmenti Naijiria ma ọ bụ ọchịchị mpaghara (ma ọ bụ steeti) n'ebumnobi ịmaja, ịkwatu ma ọ bụ ịkwatu President ma ọ bụ Gọvanọ, ma ọ bụ soro onye ọ bụla na-akpakọrịta ma n'ime ma ọ bụ na-enweghị Nigeria iji buso Nigeria agha ma ọ bụ megide Mpaghara, ma ọ bụ kpalie onye mba ọzọ ka ọ wakpo Naijiria ma ọ bụ mpaghara nwere ndị agha bụ ndị ikpe aghụghọ ma bụrụ ntaramahụhụ nke ọnwụ mgbe a mara ya ikpe.
- Mpụ ndị a na-akpagbu: N'aka nke ọzọ, onye ọ bụla nke na-eme atụmatụ ịkwatu President ma ọ bụ Gọvanọ, ma ọ bụ ibu agha megide Nigeria ma ọ bụ Steeti, ma ọ bụ kpalie onye mba ọzọ ka ọ buso agha agha megide Nigeria ma ọ bụ Steeti, ma gosipụta ebumnobi dị otú ahụ. site n'omume pụtara ìhè bụ onye ikpe mpụ nke aghụghọ ma bụrụ onye a ga-anọ n'ụlọ mkpọrọ ndụ mgbe a mara ya ikpe.
Udo na-adịghị mma na udo dị mma
Udo Na-adịghị mma - Ndị okenye na Biafraland:
- Iji duzie ma kwado usoro nke inweta nnwere onwe site n'ụzọ na-adịghị eme ihe ike, n'ụzọ iwu kwadoro, ndị okenye nọ na Biafraland bụ ndị hụrụ agha obodo nke 1967-1970 kere iwu omenala omenala nke ụmụ amaala Biafra nke ndị isi oche nke Council of Elders (SCE) na-edu.
- Iji gosi na ha anabataghị ime ihe ike na agha megide Gọọmenti Naijiria, na mkpebi siri ike na ebumnuche ha ịrụ ọrụ n'ime iwu nke Naijiria, otu ndị okenye na-achụpụ Maazị kanu na ndị na-eso ụzọ ya site na Disclaimer ụbọchị iri na abụọ.th Mee 2014 n'okpuru iwu omenala.
- Site n’iwu nke omenala, mgbe ndị okenye na-achụpụ mmadụ, a pụghị ịnabata ya ọzọ n’obodo ọ gwụla ma o chegharịrị ma mee ụfọdụ omenala iji mee ka obi dị ndị okenye na ala ahụ obi.
- Ọ bụrụ na o chegharịghị ma mee ka obi dị ndị okenye ala ahụ obi wee nwụọ, nchụpụ a na-aga n'ihu megide ụmụ ya (Government of IPOB, 2014, p. 5).
Ezi Udo - Biafra Ndị ntorobịa
- N'ụzọ megidere nke ahụ, ụfọdụ ndị ntorobịa Biafra nke onye isi ụlọ ọrụ redio Biafra bụ Nnamdi Kanu na-achị na-ekwu na ha na-alụ ọgụ maka ikpe ziri ezi na-eji ụzọ ọ bụla na ha agaghị eche ma ọ bụrụ na ọ ga-ebute ime ihe ike na agha. Nye ha, udo na ikpe ziri ezi abụghị nanị enweghị ime ihe ike ma ọ bụ agha. Ọ na-abụkarị omume nke na-agbanwe ọnọdụ dị ugbu a ruo mgbe a ga-akwatu usoro na atumatu nke mmegbu, na nnwere onwe nyeghachi ndị a na-emegbu emegbu. Nke a ha kpebisiri ike imezu n'ụzọ ọ bụla ọ bụrụgodị na ọ pụtara site n'iji ike, ime ihe ike na agha.
- Iji mee ka mbọ ha sie ike, otu a achịkọtala onwe ha na nde mmadụ, n'ụlọ na mba ofesi site na iji mgbasa ozi ọha;
- guzobe redio na telivishọn n'ịntanetị; Ụlọ ndị Biafra guzobere, ụlọ ọrụ Embassies Biafra na mba ofesi, ọchịchị Biafra ma n'ime Nigeria ma na mba ọzọ, mepụta paspọtụ Biafra, ọkọlọtọ, akara, na ọtụtụ akwụkwọ; egwu na-enyefe mmanụ na Biafraland n'aka ụlọ ọrụ mba ọzọ; guzobe otu egwuregwu bọọlụ mba Biafra, na otu egwuregwu ndị ọzọ gụnyere asọmpi Biafra Pageants; mebere ma mepụta ukwe mba Biafra, egwu na ihe ndị ọzọ;
- jiri okwu nduhie na okwu ịkpọasị; ngagharị iwe a haziri ahazi nke na-agbanwe mgbe ụfọdụ na-eme ihe ike - karịsịa ngagharị iwe na-aga n'ihu malitere n'ọnwa Ọktoba 2015 ozugbo e jidere onye isi ụlọ ọrụ Radio Biafra na onye kpọpụtara onwe ya onye ndu na onye ọchịagha nke Indigenous People of Biafra (IPOB) bụ onye. Ọtụtụ nde ndị Biafra na-akwado nkwado zuru oke.
Chọpụta echiche ndị dabara adaba maka idozi esemokwu Biafra
- Enweghị ikike
- Udo udo
- Ime udo
- Ụlọ udo
Enweghị ikike
- Kedu ihe bụ irredentism?
Mweghachi, iweghachi, ma ọ bụ iweghachi obodo, ókèala ma ọ bụ ala nna nke ndị mmadụ nweburu. Ọtụtụ mgbe ndị mmadụ na-agbasasị n'ọtụtụ mba ndị ọzọ n'ihi ọchịchị colonial, mmanye ma ọ bụ ịkwaga n'enweghị mmanye, na agha. Irredentism na-achọ iweghachi ma ọ dịkarịa ala ụfọdụ n'ime ha laghachi n'ala nna nna ha (lee Horowitz, 2000, p. 229, 281, 595).
- Enwere ike nweta irrdentism n'ụzọ abụọ:
- Site na ime ihe ike ma ọ bụ agha.
- Site na usoro iwu ma ọ bụ site na usoro iwu.
Irredentism site na ime ihe ike ma ọ bụ agha
Council Kasị Elu nke Ndị okenye
- Agha Naijiria na Biafra nke 1967-1970 bụ ezigbo ihe atụ nke agha a lụrụ maka nnwere onwe obodo n'agbanyeghị na a manyere ndị Biafra ịlụ ọgụ iji chebe onwe ha. O doro anya site na ahụmahụ Naijiria-Biafra na agha bụ ajọ ifufe nke na-adịghị mma ọ bụla nye onye ọ bụla.
- A na-eme atụmatụ na ihe karịrị nde mmadụ atọ tụfuru ndụ ha n'oge agha a gụnyere ọnụ ọgụgụ dị ịrịba ama nke ụmụaka na ụmụ nwanyị n'ihi nchikota nke ihe dị iche iche: igbu mmadụ ozugbo, mgbochi ndị mmadụ nke butere ọrịa na-egbu egbu nke a na-akpọ kwashiorkor. “Ma Naịjirịa n'ozuzu ya na ndị fọdụrụ Biafra bụ ndị a na-eribeghị n'agha a ka na-ata ahụhụ n'ihi agha ahụ.
- N'ịbụ ndị nwetara ahụmahụ, ma lụọ ọgụ n'oge agha ahụ, Council Supreme Council of Elders of Indigenous People of Biafra anaghị anabata echiche na usoro agha na ime ihe ike na mgba Biafra maka nnwere onwe (Government of IPOB, 2014, p. 15).
Radio Biafra
- Ndị otu na-akwado Biafra nke Radio Biafra London na onye isi ya bụ Nnamdi Kanu na-edu, yikarịrị ka ha ga-ebute ime ihe ike na agha n'ihi na nke a so na nkwuwa okwu na echiche ha.
- Site na mgbasa ozi ha n'ịntanetị, otu a achịkọtala ọtụtụ nde ndị Biafra na ndị na-akwado ha ma na Naịjirịa na mba ofesi, na-akọ na "ha akpọkuola ndị Biafra n'ụwa niile ka ha nye ha nde kwuru nde dollar na pound iji zụta ngwa agha na ngwa agha. ibuso Naijiria agha, okachasi ndi Alakụba ugwu.
- Dabere na nyocha ha na mgba, ha kwenyere na ọ gaghị ekwe omume ịnweta nnwere onwe na-enweghị ime ihe ike ma ọ bụ agha.
- Na nke ugbu a, ha na-eche na ha ga-emeri Nigeria n'agha ma ọ bụrụ na ha ga-emecha gaa agha iji nweta nnwere onwe na nnwere onwe.
- Ndị a bụ ndị na-eto eto bụ ndị na-ahụghị ma ọ bụ hụ agha obodo nke 1967-1970.
Irredentism site na Usoro Iwu
Council nke ndị okenye
- N'ịbụ onye e meriri n'agha nke 1967-1970, Council Supreme Council of Elders of Indigenous People of Biafra kwenyere na usoro iwu bụ naanị ụzọ Biafra ga-esi nweta nnwere onwe ya.
- Na Septemba 13, 2012, Council Supreme Council of Elders (SCE) nke ndị Indigenous People of Biafra binyere aka n'akwụkwọ iwu ma tinye ya n'ụlọikpe ukwu Federal Owerri megide ọchịchị Naijiria.
- Okwu a ka dị n'ụlọikpe. Ihe ndabere nke arụmụka ha bụ akụkụ nke iwu mba ụwa na nke mba nke na-ekwe nkwa ikike ikpebiri onwe onye nye ụmụ amaala "dị ka nkwupụta United Nations na ikike nke ụmụ amaala 2007 na isiokwu 19-22 Cap 10 Iwu nke Federation. nke Nigeria, 1990, nke Nkeji edemede 20(1)(2) kwuru:
- “Ndị mmadụ niile ga-enwe ikike ịdị adị. Ha ga-enwe ikike ikpebiri onwe ha n'enweghị mgbagha na enweghị mgbagha. Ha ga-ekpebi ọnọdụ ndọrọ ndọrọ ọchịchị ha n'efu ma gbasoo mmepe akụ na ụba na mmekọrịta ọha na eze dị ka amụma ha họọrọ n'efu si dị.
- "Ndị a na-achị ma ọ bụ ndị a na-emegbu emegbu ga-enwe ikike ịtọhapụ onwe ha n'agbụ nke ọchịchị site n'iji ụzọ ọ bụla mba ụwa ghọtara."
Radio Biafra
- N'aka nke ọzọ, Nnamdi Kanu na otu ya Radio Biafra na-arụ ụka na "iji usoro iwu nweta nnwere onwe emetụbeghị mbụ" na ọ gaghị aga nke ọma.
- Ha na-ekwu na "ọ gaghị ekwe omume ịnweta nnwere onwe na-enweghị agha na ime ihe ike" (Government of IPOB, 2014, p. 15).
Udo udo
- Dị ka Ramsbotham, Woodhouse & Miall (2011) si kwuo, "nchekwa udo kwesịrị ekwesị na isi atọ na ọnụ ọgụgụ ịrị elu: iji nwee ime ihe ike ma gbochie ya ịmalite agha; ibelata ike, mgbasa nke mpaghara na ogologo oge agha ozugbo ọ tipụrụ; na ime ka nkwụsị ọkụ kwụsị na ịmepụta ohere maka nrụgharị mgbe agha gwụsịrị" (p. 147).
- Iji mepụta oghere maka ụdị esemokwu esemokwu ndị ọzọ - nzikọrịta ozi na mkparịta ụka dịka ọmụmaatụ-, ọ dị mkpa ịnwe, belata ma ọ bụ belata ike na mmetụta nke ime ihe ike na ala site na ọrụ nchekwa udo na ọrụ enyemaka mmadụ.
- Site na nke a, a na-atụ anya na ndị na-ahụ maka udo kwesịrị ịbụ ndị a zụrụ nke ọma ma duzie ha site na ụkpụrụ omume deontological ka ha wee ghara imerụ ndị mmadụ a na-atụ anya ka ha chebe ma ọ bụ bụrụ akụkụ nke nsogbu ezigara ha ka ha lekọta.
Ime udo & iwu udo
- Mgbe ebubata ndị na-ahụ maka udo, ekwesịrị ịgba mbọ iji ụdị dị iche iche nke atụmatụ ime udo - mkparita uka, nzikọrịta ozi, mmezi, na usoro nke diplomacy (Cheldelin et al., 2008, p. 43; Ramsbotham et al., 2011, p. 171; Pruitt & Kim, 2004, p. 178, Diamond & McDonald, 2013) iji dozie esemokwu Biafra.
- Ọkwa atọ nke usoro ime udo ka atụpụtara ebe a:
- Mkparịta ụka intragroup n'ime otu ndọrọndọrọ ọchịchị Biafra na-eji diplomacy track 2.
- Mkpebi esemokwu dị n'etiti gọọmentị Naijiria na ndị na-akwado Biafra site na iji ngwakọta nke 1 na soro diplomacy abụọ.
- Multi-Track diplomacy (site na track 3 ruo track 9) ahaziri kpọmkwem maka ụmụ amaala si n'agbụrụ dị iche iche na Nigeria, karịsịa n'etiti Ndị Kraịst Igbo (si na ndịda ọwụwa anyanwụ) na Muslim Hausa-Fulanis (nke North)
mmechi
- Ekwenyere m na iji ike agha na usoro ikpe naanị iji dozie esemokwu na mpaghara agbụrụ na okpukperechi, karịsịa na Nigeria, ga-eme ka esemokwu ahụ dịkwuo elu.
- Ihe kpatara ya bụ n'ihi na ntinye aka ndị agha na ikpe ziri ezi nke na-esote enweghị n'ime onwe ha ngwá ọrụ iji kpughee iro zoro ezo nke na-eme ka esemokwu ahụ ma ọ bụ nkà, nkà na ndidi chọrọ iji gbanwee " esemokwu gbanyere mkpọrọgwụ site n'iwepụ ime ihe ike nhazi na ihe ndị ọzọ na-akpata na ọnọdụ esemokwu gbanyere mkpọrọgwụ” (Mitchell & Banks, 1996; Lederach, 1997, nke e zoro aka na ya na Cheldelin et al., 2008, p. 53).
- N'ihi nke a, a mgbanwe ngbanwe site na amụma nkwụghachi gaa na ikpe ziri ezi mweghachi na site n'iwu mmanye ruo n'okwu ikpe na mkparịta ụka dị mkpa (Ugorji, 2012).
- Iji mezuo nke a, ekwesịrị itinyekwu ego n'ime atụmatụ iwulite udo, ndị otu obodo kwesịrị iduzi ha na ọkwa ahịhịa.
References
- Cheldelin, S., Druckman, D., na ngwa ngwa, L. eds. (2008). Esemokwu, akwụkwọ nke abụọ. London: Continuum Press.
- Iwu nke Federal Republic of Nigeria. (1990). Ewepụtara na http://www.nigeria-law.org/ConstitutionOfTheFederalRepublicOfNigeria.htm.
- Diamond, L. & McDonald, J. (2013). Diplomacy Multi-Track: Usoro Usoro Udo. (3rd ed.). Boulder, Colorado: Kumarian Press.
- Emekesri, EAC (2012). Biafra ma ọ bụ onyeisiala Naijiria: Ihe ndị Ibo chọrọ. London: Christ The Rock Community.
- Gọọmenti ụmụ amaala Biafra. (2014). Okwu amụma na iwu. (1st ed.). Owerri: Bilie Human Rights Initiative.
- Horowitz, DL (2000). Otu agbụrụ na esemokwu. Los Angeles: Mahadum California Press.
- Lederach, JP (1997). Iwuli Udo: Ndozi na-adịgide adịgide na Obodo Kewara. Washington DC: Ụlọ ọrụ US Institute of Peace Press.
- Iwu nke Federation of Nigeria. Iwu 1990. (ederede edegharịrị). Ewepụtara na http://www.nigeria-law.org/LFNMainPage.htm.
- Mitchell, CR & Banks, M. (1996). Akwụkwọ ntuziaka nke Mkpebi Ọgbaghara: Ụzọ nyocha nke idozi nsogbu. London: Pinter.
- Pruitt, D., & Kim, SH (2004). Ọgbaghara Ọha: Mmụba, Ọgba aghara na Nkwalite. (3rd ed.). New York, NY: McGraw Hill.
- Ramsbotham, O., Woodhouse, T., na Miall, H. (2011). Mkpebi nke Nsogbu nke Oge. (edemede nke atọ). Cambridge, UK: Ndị nta akụkọ ndọrọ ndọrọ ọchịchị.
- Nzukọ mba Naijiria. (2014). Akwụkwọ akụkọ ikpeazụ nke ọgbakọ. Ewetara na https://www.premiumtimesng.com/national-conference/wp-content/uploads/National-Conference-2014-Report-August-2014-Table-of-Contents-Chapters-1-7.pdf
- Ugorji, B. (2012) .. Colorado: Outskirt Press. Site na ikpe ziri ezi na omenala ruo n'etiti agbụrụ: Ntụgharị uche maka ohere nke mgbasa ozi okpukpere chi na Africa
- Mkpebi nke Mba Ndị Dị n'Otu kwadoro nke Nzukọ Ezumezu. (2008). Nkwupụta United Nations maka ikike ụmụ amaala. United Nations.
Onye edemede, Dr. Basil Ugorji, bụ Onye isi ala na onye isi oche nke International Center for Ethno-Religious Mediation. O nwetara Ph.D. na nyocha esemokwu na mkpebi sitere na Ngalaba Mkpebi Mkpebi Ọgbaghara, College of Arts, Humanities and Social Sciences, Nova Southeast University, Fort Lauderdale, Florida.
