Te Tauākī ICERM mo te Whakapai ake i te Whaihuatanga o te Mana Whakawhitiwhiti Whakawhitiwhiti a NGO a te Kotahitanga o nga Whenua o te Ao

I tukuna ki te Komiti o te Kotahitanga o nga Whenua o te Ao mo nga Whakahaerenga Kore-Kawanatanga (NGOs)

"Ka whai waahi nga NGO ki te maha o nga mahi [UN] tae atu ki te tohatoha korero, te whakanui i te mohiotanga, te maatauranga whanaketanga, te tautoko kaupapa here, nga kaupapa mahi tahi, te whai waahi ki nga mahi a te kawanatanga me te koha o nga ratonga me nga tohungatanga hangarau." http://csonet.org/content/documents/Brochure.pdf. Ko te International Centre for Ethno-Religious Mediation (“ICERM”) kei te whakahīhī kei roto i ngā whakahaere pūmau o ngā rahi me ngā aronga katoa, mai i ngā whenua puta noa i te ao, ā, e whai ana mātou ki te mahi ngātahi ki a koe me te UN kia nui ake i ngā tūmanako katoa mō te 2030 Kaupapa.

I whakawhiwhia ki a ICERM te mana whiriwhiringa motuhake, i runga i tona kaha motuhake i te SDG 17: Te Rangimarie, Te Tika me nga Whakahaerenga Kaha. Ko o maatau wheako ki te takawaenga me nga huarahi katoa ki te hanga i te rongo mau tonu ka whai waahi ki te whakawhānui ake i nga korerorero kanorau me te whakauru e whakahaeretia ana e te UN—a ka hiahiatia kia tutuki nga SDG katoa. Heoi ano he whakahaere hou me te iti e ako tonu ana ki te whakatere i te hanganga uaua o te UN. Kaore matou e whai waahi ki nga korero mo nga huihuinga e whai hua nui ai matou. Ko tenei, ko te tikanga, i etahi wa ka whakaiti i to maatau whakauru. Koia nei, anei a matou whakautu mo nga patai kua tukuna.

  • Me pehea e whai waahi atu ai nga NGO ki nga mahi a ECOSOC me ona roopu apiti?

Na te whakatinanatanga o Indico, te ahua nei ka pai ake nga huarahi mo te UN me te ECOSOC ki te whakauru ki nga NGO, i runga i o raatau pukenga motuhake. Kei te harikoa matou mo nga ahuatanga o te punaha hou, engari kei te ako tonu matou me pehea te whakamahi tino pai. No reira, ka whai hua nui te whakangungu mo nga tangata katoa e whai waahi ana.

Te ahua nei ka taea e nga NGO te penapena tuhinga, reta me etahi atu raraunga e pa ana ki o raatau pukenga, arotahi me te whai waahi. Heoi ko te whakangungu ka whakarite kia whakanuia te kaha o enei ahuatanga. Waihoki, ko nga korero me nga whakangungu mo nga korero whai hua ka piki ake te whaihuatanga o te whakaurunga NGO.

Ko te ahua kei te haere tonu te whakapai ake i roto i enei waahanga, ka nui te mihi. Ki ta matou whakaaro ka korero matou mo nga NGO katoa ina kii ana matou kei te whakapau kaha matou ki te tautoko i te misioni a te UN me nga SDG, engari he uaua tonu ki a maatau te whakatau me pehea te uru atu ki nga roopu apiti me nga tangata ka tino whai hua ki a maatau. He waimarie matou ko to matou Perehitini me te Tumuaki, a Basil Ugorji, he kaimahi UN i mua i te whakaturanga o ICERM.

Ahakoa, ka taea te whakapai ake i a maatau ma:

  1. Te whakarite i a maatau ake raarangi mo te tirotiro i nga UN me nga paetukutuku huihuinga hei tautuhi i nga whai waahi whai waahi. Mea faufaa roa ta tatou ohipa no te tiai i te mau titau-manihini-raa, noa ’tu e e farii-maitai-hia e e tauturu ia tae mai.
  2. Te hono ki etahi atu NGO e rite ana ki a tatou whainga. Neke atu i te 4,500, he pono etahi atu ka taea e tatou te mahi tahi.
  3. Te whakamahere i nga korero mo mua mo nga kaupapa ka korerohia i nga huihuinga a-tau. Ina kua oti kee te whakaatu i a maatau whakangao ki nga SDG, te Global Compact, me te 2030 Agenda, ka ngawari ake ma taatau ki te whakarereke kia uru ki nga kaupapa huihuinga.

Ka taea e te UN me te ECOSOC te whakapai ake i te takoha NGO ma te:

  1. Te whakawhitiwhiti i nga ra hui me nga huihuinga i te iti rawa 30 ra i mua. Na te mea ko te nuinga o tatou me haere me te whakarite kia matara atu i etahi atu mahi, ka nui atu te mihi ki te panui. Waihoki, ka kaha ake te aro me te hohonu o a tatou korero tuhituhi me te korero, mena ka nui ake te wa ki te rangahau me te whakarite.
  2. Te whakatenatena i nga miihana, nga karere, me nga kaunihera kia hui tahi me nga NGO. Kei te pirangi matou ki te tautoko i te hunga e kaha ana ki te tiri i o maatau uara, e whai ana i nga tirohanga rite, me te hunga ka whai hua mai i o maatau pukenga motuhake. I etahi wa, he pai ake ma tatou ki te mahi i tenei i roto i nga waahi piripono me te roanga o te tau, kaua ki nga huihuinga tau anake.
  3. He nui ake nga whakangungu me nga korerorero, penei i tenei. Tena koa korero mai he aha taau e hiahia ana, e hiahia ana, e tumanako ana. Kei konei matou ki te mahi. Ki te kore e taea e matou te whakarato i nga ratonga me nga otinga e tonoa ana, tera pea kei a matou nga rauemi hei tuku atu ki a koe. Kia noho matou hei hoa, hei tuhono, hei rauemi.
  • He aha nga tikanga tino pai mo nga NGO ki te whai waahi ki te hanga kaupapa here a te Kotahitanga o nga Whenua o te Ao, kia mohiohia, kia whai mana ki enei mahi?

Ahakoa e maioha ana matou ki te mahi tuwhera mo nga huihuinga me nga huihuinga maha, he maha nga wa ka wehea matou i nga mea e pa ana ki nga pukenga motuhake i whakawhiwhia ai matou ki te tuunga korero motuhake. Ko tenei ka waiho maatau ki te rangahau takitahi i nga huarahi ki te ngana ki te uru me te aro ki nga huihuinga kaore e pa ana ki to maatau. Ko te hua kaore i te whai hua mo tetahi o tatou, i te mea he maha nga korero kei waho o te horopaki kia arohia ai mo tetahi take, engari i waenga i nga tangata kaore he mana ki te mahi i tetahi mea. He mea tino whai hua ki te whakahāngai i nga NGO me o raatau pukenga ki nga hiahia o ECOSOC, me te whakarite kia mahi tahi te hunga e tino hiahia ana, e tino mohio ana ki runga i nga whaainga motuhake. Hei tauira, ka whakaurua a ICERM ki roto i nga korerorero mo te hohou rongo, a ka taea te karanga i te wa ka tupono he raruraru, he pakanga nui ranei i roto i nga huihuinga.

  • He aha te whakaaro o to whakahaere me mahi kia pai ake te tautoko ki nga NGO i te wa e mahi ana koe ki te whai mana korero me ECOSOC?

Kei te matakitaki matou i nga mahi hou me te tino hiahia, a i tenei wa kaore he whakaaro mo tenei waahanga. Mauruuru koe mo te tuku whakangungu me etahi atu huarahi penei.

  • Me pehea te whakauru mai o nga NGO mai i nga whenua whakawhanake me nga whenua whai ohanga e whakawhiti ana ki nga mahi a UN?

Ano, na roto i te hangarau, ka kitea te kaha nui ki te hono atu i nga NGO puta noa i te ao ki a raatau me te UN. Ko te whakatenatena me te whakahaere i te mahi tahi ka piki ake te whai waahi o nga NGO mai i nga whenua whakawhanake me te whakatakoto tauira kaha mo te pai ake o te mahi tahi i nga taumata katoa.

  • Ina whakawhiwhia te mana korero ki nga whakahaere, me pehea te pai o nga NGO ki te uru atu ki nga whai waahi ka hoatu ki a ratou ki te whai waahi ki nga mahi UN?

Kei te pirangi matou ki te kite i nga wa tika me te maha ake o nga korero mo nga huihuinga me nga waahi, ina koa i roto i o maatau waahi arotahi me o maatau. Ki ta matou whakaaro ka whai mana a Indico ki te pana whakamohiotanga ki nga NGO, engari kaore ano matou i te whiwhi korero whai kiko ina hiahia ana matou. Na, kaore matou i te whai waahi ki o maatau taumata teitei. Mena ka taea e tatou te kowhiri i nga waahi arotahi i roto i te Indico me te rehita mo nga whakamohiotanga kua tohua, ka pai ake taatau ki te whakamahere i to maatau whakauru. He mea tino nui tenei mo nga NGO, penei i te ICERM, e mahi ana i te nuinga o nga kaimahi me nga kaitoha he mahi wa-katoa, he pakihi ranei hei whakahaere i waho o a raatau mahi UN, me nga NGO e mahi ana i waho o New York City.

Nance L. Schick, Esq., Mangai Matua o te Pokapū o te Ao mo te Takawaenga Ethno-Religious i te tari matua o te United Nations, New York. 

Tikiake Tauākī Katoa

ICERM Statement on Improving the Effectiveness of United Nations NGO Consultative Status (Mei 17, 2018).
Share

Tefito pā

Nga Karakia i Igboland: Te Kanorau, Te Whainga me te Whainga

Ko te karakia tetahi o nga ahuatanga ohaoha-hapori me nga paanga korekore ki te tangata ki nga waahi katoa o te ao. I te mea he tapu te ahua, ehara i te mea he mea nui te karakia ki te maarama ki te noho o tetahi taupori taketake engari he kaupapa here ano hoki i roto i nga ahuatanga o te iwi me te whanaketanga. He maha nga taunakitanga o mua me te iwi mo nga whakaaturanga rereke me nga whakaingoatanga o te ahuatanga o te haahi. Ko te iwi Igbo i te tonga o Nigeria, i nga taha e rua o te awa o Niger, ko tetahi o nga roopu ahurea kaipakihi pango nui rawa atu i Awherika, me te kaha o te whakapono whakapono e pa ana ki te whakawhanaketanga taumau me nga taunekeneke i roto i ona rohe tuku iho. Engari ko te whenua whakapono o Igboland kei te huri tonu. Tae noa ki te tau 1840, ko te tino whakapono o te Igbo he tangata whenua, he tikanga tuku iho ranei. I te iti iho i te rua tekau tau i muri mai, i te wa i timata ai te mahi mihinare Karaitiana ki taua takiwa, ka puta mai he ope hou hei whakatikatika i nga ahuatanga o te whakapono taketake o te rohe. Ka tipu haere te Karaitiana ki te iti ake i te mana o to muri. I mua i te rau tau o te Karaitiana i Igboland, ka ara ake a Ihirama me etahi atu whakapono iti ki te whakataetae ki nga karakia Igbo taketake me te Karaitiana. Ko tenei pepa e whai ana i te rereketanga o nga whakapono me tona whai tikanga ki te whanaketanga pai o Igboland. Ka kumea ana raraunga mai i nga mahi kua whakaputaina, i nga uiuinga me nga taonga toi. E tohe ana ka puta mai nga karakia hou, ka huri haere tonu te whenua whakapono Igbo ki te rerekee, ki te urutau ranei, mo te whakaurunga, mo te noho motuhake ranei i waenga i nga haahi o naianei me nga karakia ka puta ake, mo te oranga o te Igbo.

Share

Te Hanga Hapori Manahau: Nga Tikanga Whakataunga Whakataunga Tamariki mo te Hapori o Yazidi i muri i te Kohuru (2014)

Ko tenei rangahau e arotahi ana ki nga huarahi e rua e taea ai te whai i nga tikanga kawenga takohanga i roto i te hapori o Yazidi i muri i te kohuru: te whakawa me te kore-whakawa. Ko te whakawa whakawhiti he huarahi ahurei i muri i te raruraru ki te tautoko i te whakawhitinga o te hapori me te poipoi i te manahau me te tumanako na roto i te tautoko rautaki, kaupapa maha. Karekau he huarahi 'kotahi te rahi ki te katoa' i roto i enei momo mahi, a ka whai whakaaro tenei pepa ki nga momo tino take hei whakatuu i te turanga mo te huarahi whai hua kia kaua e mau anake nga mema Islamic State of Iraq and the Levant (ISIL). te kawenga mo o raatau hara ki te tangata, engari ki te whakamana i nga mema o Yazidi, ina koa ki nga tamariki, ki te whakahoki ano i te mana motuhake me te haumaru. I roto i te mahi pera, ka whakatakotohia e nga kairangahau nga paerewa o te ao mo nga herenga tika tangata a nga tamariki, me te whakaatu i nga mea e tika ana ki nga horopaki Iraqi me Kurdish. Na, ma te wetewete i nga akoranga i akohia mai i nga rangahau take o nga ahuatanga rite i Sierra Leone me Liberia, ka taunaki te rangahau i nga tikanga kawenga takohanga i waenga i nga kaupapa e aro ana ki te akiaki i te whakauru tamariki me te tiaki i roto i te horopaki Yazidi. Ka whakaratohia nga huarahi motuhake e whai waahi ai nga tamariki. Ko nga uiuinga i Iraqi Kurdistan me nga morehu tamariki tokowhitu o te mauheretanga ISIL i whakaaetia mo nga kaute tuatahi ki te whakaatu i nga waahi o naianei ki te tiaki i o raatau matea i muri i te whakaraunga, a ka arahina ki te hanganga o nga korero whawhai a ISIL, e hono ana i te hunga whakapae ki te takahi i nga ture o te ao. Ko enei whakaaturanga e whakaatu ana i te maaramatanga motuhake ki te wheako oranga mo te rangatahi a Yazidi, a, ka wetewetehia i roto i te whanuitanga o te haahi, hapori me nga horopaki a-rohe, ka whakamarama i nga waahanga ka whai ake. Ko te tumanako a nga Kairangahau ki te kawe i te ahua ohorere ki te whakatu i nga tikanga tika whakawhiti tika mo te hapori Yazidi, me te karanga ki nga kaiwhakaari motuhake, tae atu ki te hapori o te ao ki te whakamahi i te mana o te ao me te whakatairanga i te whakaturanga o te Komihana Pono me te Whakahoutanga (TRC) hei he tikanga kore-whiu hei whakanui i nga wheako o Yazidis, i te wa e whakanui ana i te wheako o te tamaiti.

Share