Te Mahere Haumaru o Iharaira/Arapi – He huarahi rereke mo te Whakatau Papā: Te Turanga Whakamutunga o Hiruharama me ona Wahi Tapu

waitara:

Ko te mahere rangimarie i waenganui i te Rawhiti o te Rawhiti o Amerika kei roto i te pouri. Te ahua nei kei te tino wehewehe nga taha e rua i nga wahanga o tetahi otinga, ahakoa he aha te take, ahakoa ko wai te roopu, ahakoa whenua ranei, kei te whakaaro. He maha nga mea uaua e uru ana, ko etahi he tino nui, ko etahi he iti ake. Kei roto i tenei tono he otinga auaha ki nga take e karapoti ana i te mahere rangimarie o Iharaira/Arapi-a-Amerika me te mana whakamutunga e tatari ana inaianei ki te whakatinana. Ka whakauruhia he otinga hou mo te reo-a-iwi e whakahaere ana i nga taumata motuhake o te kawanatanga, te whakapono, me te hapori o te whai waahi.

Pānuihia, tikiake ranei te pepa katoa:

Moskoff, Harry H (2019). Te Mahere Haumaru o Iharaira/Arapi - He huarahi rereke mo te Whakatau Papā: Te Turanga Whakamutunga o Hiruharama me ona Wahi Tapu

Journal of Living Together, 6 (1), pp. 53-64, 2019, ISSN: 2373-6615 (Print); 2373-6631 (Ipurangi).

@Tuhinga{Moskoff2019
Title = {The Israeli/Arab Peace Plan – An Alternative Approach for Conflict Resolution: The Final Status of Jerusalem and its Moly Sites}
Kaituhi = {Harry H. Moskoff}
Url = {https://icermediation.org/israeli-arab-peace-plan/}
ISSN = {2373-6615 (Tā); 2373-6631 (Tuihono)}
Tau = {2019}
Rā = {2019-12-18}
Tuhituhi = {Journal of Living Together}
Rōrahi = {6}
Tau = {1}
Whārangi = {53-64}
Publisher = {International Centre for Ethno-Religious takawaenga}
Wāhi noho = {Mount Vernon, New York}
Putanga = {2019}.

Share

Tefito pā

Te hurihanga ki a Ihirama me te Ihiihi Iwi i Malaysia

He wahanga tenei pepa o te kaupapa rangahau nui ake e aro ana ki te aranga ake o te iwi Maori me te mana rangatira o Mareia. Ahakoa ko te pikinga o te iwi Maori he maha nga take, ka aro nui tenei pepa ki te ture hurihanga a Ihirama i Malaysia me te mea kua whakakaha ake te whakaaro o te mana rangatira o te iwi Malay. Ko Mareia he whenua iwi maha me nga whakapono maha i whiwhi motuhake i te tau 1957 mai i te Ingarangi. Ko nga Malays te roopu iwi nui rawa atu i nga wa katoa ki te whakaaro ko te haahi a Ihirama hei waahanga o to ratou tuakiri e wehe ana i a ratou mai i etahi atu iwi i kawea mai ki te whenua i te wa o te rangatiratanga o Ingarangi. Ahakoa ko Ihirama te haahi whai mana, ka whakaaetia e te Ture etahi atu karakia kia mahia marietia e nga iwi Maori ehara i te Mareia, ara nga iwi Hainamana me Inia. Heoi, ko te ture Ihirama e whakahaere ana i nga marena Mahometa i Mareia kua whakahau kia tahuri nga tauiwi ki Ihirama mena ka hiahia ratou ki te marena Mahometa. I roto i tenei pepa, e tohe ana ahau kua whakamahia te ture hurihanga a Ihirama hei taputapu whakapakari i te whakaaro o te iwi Maori o te iwi Maori i Malaysia. I kohia nga korero tuatahi i runga i nga uiuinga me nga Mahometa Malay kua marenatia ki nga tauiwi. Ko nga hua kua kitea ko te nuinga o nga tangata i uiuia Malay e whakaaro ana ki te huri ki Ihirama he mea nui kia rite ki ta te Hahi Ihirama me te ture a te kawanatanga. I tua atu, kare ano ratou e kite i te take e whakahe ai nga tauiwi ki te huri ki Ihirama, i te mea ka marenatia nga tamariki ka kiia he Marei e ai ki te Ture, e whai mana ana me nga mana. Ko nga whakaaro mo nga tauiwi kua huri ki Ihirama i ahu mai i nga uiuinga tuarua i whakahaerea e etahi atu tohunga. I te mea ko te Mahometa e hono ana ki te Mareia, he maha nga tauiwi i huri mai kua pahuatia o ratou tikanga o te whakapono me te tuakiri iwi, a ka pehia ki te awhi i te tikanga iwi Malay. Ahakoa he uaua te whakarereke i te ture hurihanga, ko nga korerorero i waenga i nga whakapono i roto i nga kura me nga rangai a-iwi te huarahi tuatahi hei whakatika i tenei raru.

Share

Nga Karakia i Igboland: Te Kanorau, Te Whainga me te Whainga

Ko te karakia tetahi o nga ahuatanga ohaoha-hapori me nga paanga korekore ki te tangata ki nga waahi katoa o te ao. I te mea he tapu te ahua, ehara i te mea he mea nui te karakia ki te maarama ki te noho o tetahi taupori taketake engari he kaupapa here ano hoki i roto i nga ahuatanga o te iwi me te whanaketanga. He maha nga taunakitanga o mua me te iwi mo nga whakaaturanga rereke me nga whakaingoatanga o te ahuatanga o te haahi. Ko te iwi Igbo i te tonga o Nigeria, i nga taha e rua o te awa o Niger, ko tetahi o nga roopu ahurea kaipakihi pango nui rawa atu i Awherika, me te kaha o te whakapono whakapono e pa ana ki te whakawhanaketanga taumau me nga taunekeneke i roto i ona rohe tuku iho. Engari ko te whenua whakapono o Igboland kei te huri tonu. Tae noa ki te tau 1840, ko te tino whakapono o te Igbo he tangata whenua, he tikanga tuku iho ranei. I te iti iho i te rua tekau tau i muri mai, i te wa i timata ai te mahi mihinare Karaitiana ki taua takiwa, ka puta mai he ope hou hei whakatikatika i nga ahuatanga o te whakapono taketake o te rohe. Ka tipu haere te Karaitiana ki te iti ake i te mana o to muri. I mua i te rau tau o te Karaitiana i Igboland, ka ara ake a Ihirama me etahi atu whakapono iti ki te whakataetae ki nga karakia Igbo taketake me te Karaitiana. Ko tenei pepa e whai ana i te rereketanga o nga whakapono me tona whai tikanga ki te whanaketanga pai o Igboland. Ka kumea ana raraunga mai i nga mahi kua whakaputaina, i nga uiuinga me nga taonga toi. E tohe ana ka puta mai nga karakia hou, ka huri haere tonu te whenua whakapono Igbo ki te rerekee, ki te urutau ranei, mo te whakaurunga, mo te noho motuhake ranei i waenga i nga haahi o naianei me nga karakia ka puta ake, mo te oranga o te Igbo.

Share

Te Hanga Hapori Manahau: Nga Tikanga Whakataunga Whakataunga Tamariki mo te Hapori o Yazidi i muri i te Kohuru (2014)

Ko tenei rangahau e arotahi ana ki nga huarahi e rua e taea ai te whai i nga tikanga kawenga takohanga i roto i te hapori o Yazidi i muri i te kohuru: te whakawa me te kore-whakawa. Ko te whakawa whakawhiti he huarahi ahurei i muri i te raruraru ki te tautoko i te whakawhitinga o te hapori me te poipoi i te manahau me te tumanako na roto i te tautoko rautaki, kaupapa maha. Karekau he huarahi 'kotahi te rahi ki te katoa' i roto i enei momo mahi, a ka whai whakaaro tenei pepa ki nga momo tino take hei whakatuu i te turanga mo te huarahi whai hua kia kaua e mau anake nga mema Islamic State of Iraq and the Levant (ISIL). te kawenga mo o raatau hara ki te tangata, engari ki te whakamana i nga mema o Yazidi, ina koa ki nga tamariki, ki te whakahoki ano i te mana motuhake me te haumaru. I roto i te mahi pera, ka whakatakotohia e nga kairangahau nga paerewa o te ao mo nga herenga tika tangata a nga tamariki, me te whakaatu i nga mea e tika ana ki nga horopaki Iraqi me Kurdish. Na, ma te wetewete i nga akoranga i akohia mai i nga rangahau take o nga ahuatanga rite i Sierra Leone me Liberia, ka taunaki te rangahau i nga tikanga kawenga takohanga i waenga i nga kaupapa e aro ana ki te akiaki i te whakauru tamariki me te tiaki i roto i te horopaki Yazidi. Ka whakaratohia nga huarahi motuhake e whai waahi ai nga tamariki. Ko nga uiuinga i Iraqi Kurdistan me nga morehu tamariki tokowhitu o te mauheretanga ISIL i whakaaetia mo nga kaute tuatahi ki te whakaatu i nga waahi o naianei ki te tiaki i o raatau matea i muri i te whakaraunga, a ka arahina ki te hanganga o nga korero whawhai a ISIL, e hono ana i te hunga whakapae ki te takahi i nga ture o te ao. Ko enei whakaaturanga e whakaatu ana i te maaramatanga motuhake ki te wheako oranga mo te rangatahi a Yazidi, a, ka wetewetehia i roto i te whanuitanga o te haahi, hapori me nga horopaki a-rohe, ka whakamarama i nga waahanga ka whai ake. Ko te tumanako a nga Kairangahau ki te kawe i te ahua ohorere ki te whakatu i nga tikanga tika whakawhiti tika mo te hapori Yazidi, me te karanga ki nga kaiwhakaari motuhake, tae atu ki te hapori o te ao ki te whakamahi i te mana o te ao me te whakatairanga i te whakaturanga o te Komihana Pono me te Whakahoutanga (TRC) hei he tikanga kore-whiu hei whakanui i nga wheako o Yazidis, i te wa e whakanui ana i te wheako o te tamaiti.

Share