Te noho tahi i runga i te rangimarie me te pai: Ko nga korero powhiri o te Huihuinga

Nau mai haere mai! Kei te harikoa, kei te honore ahau ki te noho ki konei ki a koe. Mauruuru koe mo te hono mai i tenei ra. He kaupapa whakahihiri, whakahihiri hoki kei mua.

Engari i mua i te tiimata, ka hiahia ahau ki te whakapuaki i etahi whakaaro ki a koe. Ko tatou te tangata ka kite i a tatou ano he kikokiko me te toto, he wheua me te uaua, he kakahu kakahu, he makawe makawe, ka werohia e nga ahuatanga kaore e taea e tatou.

Ki ta matou whakaaro he marara noa tetahi i roto i te tini; ka tae mai he Gandhi, he Emerson ranei, he Mandela, he Einstein, he Buddha ranei i runga i te waahi, ka miharo te ao, me te whakapono kare pea e taea te hanga i nga mea rite ki a koe me ahau.

He pohehe tenei, no te mea ko nga kupu me nga mahi a te hunga e whakanuia nei e tatou, e whakanuia nei, he mea kore noa iho ki te kore e marama ki a tatou. E eita ta tatou e nehenehe e taa i to ratou auraa mai te peu e ua ineine a‘ena tatou no te hi‘o i te mau parau mau ta ratou e haapii ra e no te faariro ia tatou iho.

He nui noa atu ta matou i whakaaro ai - Nga waahanga o te kohatu kanapa ano. Engari, kaore tenei e tino kitea i nga wa katoa.

Ko te take…I tenei Haratua kua hipa, i whakaputaina e te Wall Street Journal tetahi waahanga i tuhia e te Kaitohutohu Haumaru Motu o Amerika a Lt. Gen McMasters. I puta mai tetahi rerenga korero:

Ka panui: "Ehara te ao i te hapori o te ao, engari he waahi mo nga iwi, nga kaiwhakaari kore-Kawanatanga me nga pakihi ki te whakauru me te whakataetae mo te painga."

Waimarie, na te mea ka kii tetahi tangata whai mana i tetahi mea kaore i te pono.

Titiro huri noa i a koe ki nga tangata o tenei ruma. He aha taau e kite ana? Ka kite ahau i te kaha, te ataahua, te pakari, te atawhai. Ka kite ahau i te tangata.

He korero ta tena o tena i timata i te haerenga i tae mai ki konei i tenei ra.

E hiahia ana ahau ki te whakapuaki i taku ki a koe. Toru tekau tau ki muri, i powhiritia ahau ki te awhina i nga iwi taketake e mau ana i nga para morearea me nga patu tawhito e whakakino ana i o ratou whenua. I whakaitihia ahau e te tumanako. I muri iho i to ’u ho‘iraa i te fare, ua ite au i te hoê tapao taatiraa e te na ô ra e, “Mai te mea e aratai te feia pee, e pee te feia faatere.” Na, i mahia e au te mahi.

I muri mai ka haere ki te mahi i roto i te pakanga me te whakapumautanga mo nga whenua ngoikore huri noa i te ao me te UN, nga kawanatanga, nga hoia, nga tari koha me te hupa piapa katoa o nga whakahaere atawhai tangata.

Tata ki te hautoru o taku taima i pau ki nga huihuinga me nga kaiarahi o te iwi manaaki, nga kaihoko patu, nga karere, nga kaihokohoko, nga whakahau o te ope taua, nga kaiarahi whakapono, nga rangatira tarukino/whawhai, me nga kaiwhakahaere miihana.

He nui nga mea i akona mai e tetahi ki tetahi, a, e whakapono ana ahau kua tutuki i a maatau etahi pai. Engari ko te mea i waiho he tohu e kore e taea te whakakore i runga i ahau ko te wa i whakapaua e ahau ki waho o aua horo, ki tera taha o te karaihe matapihi.

I reira, ia ra nga tangata, he maha nga wa e noho ana i roto i nga taiao tino kino me te tino kino o nga taiao kaore he kawanatanga e mahi ana, ka uru noa ki te kai, ki te wai ma, ki te wahie ranei, ka noho tonu i raro i te riri, ka whakatuu i o raatau maakete, ka whakato nga kai, ka manaaki i nga tamariki. , tiaki nga kararehe, kawe nga rakau.

Noa'tu te roaraa o te ohipa i te mau mahana atoa i roto i te mau huru fifi, ua imi ratou i te mau rave'a no te haa amui no te tauturu ia ratou iho, i to ratou mau taata tapiri, e te mea faahiahia roa, te feia ěê.

I roto i nga huarahi nui me nga mea iti, ka pakaruhia e ratou etahi o nga raruraru tino kore e taea te whakaoti, e kore e taea te tarai. Ka tohatohahia e ratou nga mea e mohio ana me te iti o a raatau ki etahi atu, ka nekehia e te pakanga, na nga kaihokohoko mana, na nga raruraru hapori me nga tangata ke mai i tawahi e ngana ana, he maha nga wa, ki te awhina.

Ko to ratou kaha, to ratou atawhai, to ratou mahi auaha, me te manaaki tangata kaore e rite.

Ko ratou me o ratou iwi noho noa te tino taonga o nga kaiako. Ka rite ki a koe, ka tahuna nga rama o tetahi, o tetahi, ka peia te pouri, ka whakakotahi i te ao ki te marama.

Koinei te ahua o te hapori o te aoKa taea e te WSJ te whakahua i ahau mo tera.

E hiahia ana ahau ki te kati ma te whakahua i a Takuta Ernest Holmes mai i te tau 1931:

"Kimihia te ao kia pai. Tirohia ia tane, wahine ranei he wairua tipu. A vaiiho i to outou feruriraa ia haavîhia i te paari o te taata o te pato‘i nei i te mau parau haavare o te faataa ê ia tatou, e ia fariihia i te mana, te hau, e te mana‘o e nehenehe e tahoê ia tatou i roto i te taato‘araa ».

Dianna Wuagneux, Ph.D., Heamana Emeritus o ICERM, e korero ana i te 2017 Annual Conference International on Ethnic and Religious Conflicting Resolution and Peacebuilding, New York City, Oketopa 31, 2017.

Share

Tefito pā

Nga Karakia i Igboland: Te Kanorau, Te Whainga me te Whainga

Ko te karakia tetahi o nga ahuatanga ohaoha-hapori me nga paanga korekore ki te tangata ki nga waahi katoa o te ao. I te mea he tapu te ahua, ehara i te mea he mea nui te karakia ki te maarama ki te noho o tetahi taupori taketake engari he kaupapa here ano hoki i roto i nga ahuatanga o te iwi me te whanaketanga. He maha nga taunakitanga o mua me te iwi mo nga whakaaturanga rereke me nga whakaingoatanga o te ahuatanga o te haahi. Ko te iwi Igbo i te tonga o Nigeria, i nga taha e rua o te awa o Niger, ko tetahi o nga roopu ahurea kaipakihi pango nui rawa atu i Awherika, me te kaha o te whakapono whakapono e pa ana ki te whakawhanaketanga taumau me nga taunekeneke i roto i ona rohe tuku iho. Engari ko te whenua whakapono o Igboland kei te huri tonu. Tae noa ki te tau 1840, ko te tino whakapono o te Igbo he tangata whenua, he tikanga tuku iho ranei. I te iti iho i te rua tekau tau i muri mai, i te wa i timata ai te mahi mihinare Karaitiana ki taua takiwa, ka puta mai he ope hou hei whakatikatika i nga ahuatanga o te whakapono taketake o te rohe. Ka tipu haere te Karaitiana ki te iti ake i te mana o to muri. I mua i te rau tau o te Karaitiana i Igboland, ka ara ake a Ihirama me etahi atu whakapono iti ki te whakataetae ki nga karakia Igbo taketake me te Karaitiana. Ko tenei pepa e whai ana i te rereketanga o nga whakapono me tona whai tikanga ki te whanaketanga pai o Igboland. Ka kumea ana raraunga mai i nga mahi kua whakaputaina, i nga uiuinga me nga taonga toi. E tohe ana ka puta mai nga karakia hou, ka huri haere tonu te whenua whakapono Igbo ki te rerekee, ki te urutau ranei, mo te whakaurunga, mo te noho motuhake ranei i waenga i nga haahi o naianei me nga karakia ka puta ake, mo te oranga o te Igbo.

Share

Te hurihanga ki a Ihirama me te Ihiihi Iwi i Malaysia

He wahanga tenei pepa o te kaupapa rangahau nui ake e aro ana ki te aranga ake o te iwi Maori me te mana rangatira o Mareia. Ahakoa ko te pikinga o te iwi Maori he maha nga take, ka aro nui tenei pepa ki te ture hurihanga a Ihirama i Malaysia me te mea kua whakakaha ake te whakaaro o te mana rangatira o te iwi Malay. Ko Mareia he whenua iwi maha me nga whakapono maha i whiwhi motuhake i te tau 1957 mai i te Ingarangi. Ko nga Malays te roopu iwi nui rawa atu i nga wa katoa ki te whakaaro ko te haahi a Ihirama hei waahanga o to ratou tuakiri e wehe ana i a ratou mai i etahi atu iwi i kawea mai ki te whenua i te wa o te rangatiratanga o Ingarangi. Ahakoa ko Ihirama te haahi whai mana, ka whakaaetia e te Ture etahi atu karakia kia mahia marietia e nga iwi Maori ehara i te Mareia, ara nga iwi Hainamana me Inia. Heoi, ko te ture Ihirama e whakahaere ana i nga marena Mahometa i Mareia kua whakahau kia tahuri nga tauiwi ki Ihirama mena ka hiahia ratou ki te marena Mahometa. I roto i tenei pepa, e tohe ana ahau kua whakamahia te ture hurihanga a Ihirama hei taputapu whakapakari i te whakaaro o te iwi Maori o te iwi Maori i Malaysia. I kohia nga korero tuatahi i runga i nga uiuinga me nga Mahometa Malay kua marenatia ki nga tauiwi. Ko nga hua kua kitea ko te nuinga o nga tangata i uiuia Malay e whakaaro ana ki te huri ki Ihirama he mea nui kia rite ki ta te Hahi Ihirama me te ture a te kawanatanga. I tua atu, kare ano ratou e kite i te take e whakahe ai nga tauiwi ki te huri ki Ihirama, i te mea ka marenatia nga tamariki ka kiia he Marei e ai ki te Ture, e whai mana ana me nga mana. Ko nga whakaaro mo nga tauiwi kua huri ki Ihirama i ahu mai i nga uiuinga tuarua i whakahaerea e etahi atu tohunga. I te mea ko te Mahometa e hono ana ki te Mareia, he maha nga tauiwi i huri mai kua pahuatia o ratou tikanga o te whakapono me te tuakiri iwi, a ka pehia ki te awhi i te tikanga iwi Malay. Ahakoa he uaua te whakarereke i te ture hurihanga, ko nga korerorero i waenga i nga whakapono i roto i nga kura me nga rangai a-iwi te huarahi tuatahi hei whakatika i tenei raru.

Share