Radicalism me Terrorism i roto i te Middle Te Tai Rāwhiti me Sub-Saharan Africa
Abstract
Ko te aranga ake o te radicalization i roto i te karakia Ihirama i te 21st Kua puta pai a Century ki te Middle East me te sub-Saharan Africa, ina koa i timata mai i te mutunga o te 2000s. Ko Somalia, Kenya, Nigeria, me Mali, na Al Shabab me Boko Haram, e tautoko ana i nga mahi kaiwhakatuma e tohu ana i tenei whakahirahira. Ko Al Qaeda me ISIS te tohu mo tenei kaupapa i Iraq me Syria. Kua kaha nga Ihirama Radical i runga i nga tikanga whakahaere ngoikore, i nga umanga a-iwi ngoikore, i te whanuitanga o te rawakore, me era atu tikanga hapori kino ki te whai ki te whakauru i a Ihirama ki raro o Saharan Africa me te Middle East. Na te hekenga o te kounga o te kaiarahi, te mana whakahaere, me nga kaha o te ao hou kua ara ake te aranga ake o te kaupapa Ihirama i roto i enei rohe me te kaha o te pa ki te haumarutanga o te motu me te hanga kawanatanga ina koa i roto i nga iwi maha me nga hapori whakapono.
Kupu Whakataki
Mai i te Boko Haram, he roopu whawhai Islamic e mahi ana i te raki-raki o Nigeria, Cameroun, Niger me Chad ki Al Shabaab i Kenya me Somalia, Al Qaeda me ISIS i Iraq me Syria, sub-Saharan Africa me te Middle East kua tae mai ki raro i te ahua kino o te mate. radicalization Islamic. Ko nga whakaeke kaiwhakatuma i runga i nga umanga kawanatanga me nga taupori haupori me te pakanga nui ki Iraq me Hiria i whakarewahia e te Islamic State i Iraq me Hiria (ISIS) kua puta te noho koretake me te noho haumaru ki enei rohe mo etahi tau. Mai i te timatanga pouri, kua mau enei roopu hoia hei waahanga nui o te whakararuraru ki te hoahoanga haumarutanga o te Middle East me Awherika ki raro o Sahara.
Ko nga putake o enei nekehanga tuwhena kei roto i nga whakapono whakapono nui rawa atu, na te kino o nga ahuatanga ohaoha-hapori, nga umanga a-iwi ngoikore me te ngoikore, me te koretake o te whakahaere. I Nigeria, na te koretake o te kaiarahi torangapu i taea ai te fermentation o te titorehanga ki roto i te roopu hoia kaha me nga hononga o waho me te whakaurunga o roto kia kaha ki te wero i te kawanatanga o Nigeria mai i te 2009 (ICG, 2010; Bauchi, 2009). Ko nga take pakari o te rawakore, te kore ohaoha, te kore mahi a te rangatahi, me te hee i te tohatoha rauemi ohaoha kua tino whai waahi ki te whakatipu i te tuukino ki Awherika me te Middle East (Padon, 2010).
E tohe ana tenei pepa ko te ngoikore o nga umanga a te kawanatanga me nga ahuatanga ohaoha kino i enei rohe me te ahua kore-whakaritea o nga kaiarahi torangapu ki te huri i nga tohu whakahaere, me te awhina i nga ope o te ao, ka noho roa a Ihirama radical i konei mo te wa roa. Ko nga mea e pa ana ko te haumarutanga o te motu me te rangimarie me te haumarutanga o te ao ka kino ake, i te mea kei te mau tonu te raru o te manene i Uropi. Kua wehea te pepa ki nga waahanga honohono. Na te kupu whakataki tuwhera e hono ana ki te torotoro ariā e pa ana ki te whakamaaramatanga a Ihirama, ko te tuatoru me te tuawha o nga wahanga e whakaatu ana i nga nekehanga tuwhena ki raro-Saharan Africa me Middle East. Ko te wahanga tuarima e tirotiro ana i nga paanga o nga nekehanga whakahirahira mo te haumarutanga o te rohe me te ao. Ko nga whiringa kaupapa here o tawahi me nga rautaki a-motu ka herea ki te mutunga.
He aha te Islamic Radicalization?
Ko nga ahi-a-iwi-a-iwi kei te Middle East, i te ao Mahometa ranei me Awherika he tino whakapumautanga o te matapae a Huntington (1968) mo te tukinga o nga iwi i te 21.st Rautau. Ko nga pakanga o mua i waenganui i te Tai Hauauru me te Rawhiti kua kaha tonu te whakakoi i te kore e taea te hono atu o nga ao e rua (Kipling, 1975). Ko tenei whakataetae e pa ana ki nga uara: Conservative or liberal. Ko nga tautohetohe ahurea i roto i tenei tikanga ko nga Mahometa he roopu rite tonu ina he rerekee. Hei tauira, ko nga waahanga penei i te Sunni me te Shia me nga Salafis me Wahabbis he tino tohu mo te wehewehenga o nga roopu Muslim.
Kua puta te ngaru o nga nekehanga tuwhena, he maha nga wa i huri whakakeke ki enei rohe mai i te tekau ma iwath rautau. Ko te Radicalization ake he tukanga e whai waahi ana te tangata takitahi, te roopu ranei i whakaakona ki te huinga o nga whakapono e tautoko ana i nga mahi whakatumatuma ka kitea i roto i nga whanonga me nga waiaro o te tangata (Rahimullah, Larmar & Abdalla, 2013, p. 20). Ko te Radicalism engari ehara i te mea rite ki te whakatumatuma. Ko te tikanga, ko te radicalism i mua i te mahi whakatumatuma engari, ka taea e nga kaiwhakatuma te takahi i te tukanga radicalization. E ai ki a Rais (2009, p. 2), ko te kore o nga tikanga ture, ko te herekoretanga o te tangata, ko te kore e rite te tohatoha o nga taonga, ko te hangahanga hapori whaimana me te ture pakarukaru me nga tikanga ota ka puta mai nga nekehanga whakahirahira i roto i tetahi hapori i whakawhanakehia, e whanake ana ranei. Engari ko nga nekehanga tuwhena kaore pea ka noho hei roopu kaiwhakatuma. No reira ka tino whakahee te Radicalism i nga tikanga o naianei mo te whai waahi torangapu tae atu ki nga umanga hapori, ohaoha, torangapu hoki kaore e tika ki te whakatau i nga nawe a te hapori. No reira, ko te radicalism e korero ana, e akiakihia ana ranei e te tono o nga huringa hanganga taketake i roto i nga waahanga katoa o te oranga hapori. He hononga torangapu me te taha ohaoha pea enei. I roto i enei huarahi, ka rongonuihia e te radicalism nga whakaaro hou, ka wero i te tika me te whaitake o nga whakaaro me nga whakapono. Ka tautokohia e ia nga huringa nui hei huarahi whai hua me te ahu whakamua mo te whakatikatika i te hapori.
Ko te Radicalism ehara i te mea he whakapono. Ka puta pea i roto i nga ahuatanga o te whakaaro, o te ao. Ko etahi o nga kaitapere ka whai waahi ki te puta mai o nga ahuatanga penei i te pirau rangatira. I mua i te korenga me te tino hiahia, ko te whakakitenga rangatira o te rangatira e whakaponohia ana i ahu mai i te tukino, te ururua me te whakarereketanga o nga rawa a te iwi mo nga kaupapa motuhake o te hunga rangatira ka taea te whakaohooho i nga urupare mai i tetahi waahanga o te iwi. Na reira, ko nga raruraru i waenga i te hunga kua ngaro i roto i te horopaki o te anga o te hapori ka taea te whakaohooho i te radicalism. I whakarāpopotohia e Rahman (2009, p. 4) ngā āhuatanga e whai wāhi nui ana ki te whakahāweatanga hei:
Ko te whakakore i nga ture me te ao me etahi atu mea ano hoki e puta ai te whakamaaramatanga i roto i te hapori. Ko etahi atu take ko te kore o te tika, nga waiaro ngaki i roto i te hapori, nga kaupapa here a te kawanatanga / kawanatanga, te whakamahi kore tika i te mana, me te ahua o te korenga me te paanga hinengaro. Ko te whakahāweatanga o te karaehe i roto i te hapori ka whai waahi ano ki te ahuatanga o te whakahirahira.
Ka taea e enei mea te hanga he roopu me nga whakaaro taikaha mo nga uara me nga tikanga me nga tikanga a Ihirama e whai ana ki te whakaputa i nga huringa taketake, tuwhena ranei. Ko tenei ahua whakapono o te radicalism Islamic i ahu mai i te iti o te whakamaoritanga o te Quran e te roopu, te tangata takitahi ranei kia tutuki ai nga kaupapa whakahirahira (Pavan & Murshed, 2009). Ko te whakaaro o te hunga tuwhenawhe ka puta he huringa nui i roto i te hapori na to ratou kore i pai ki tetahi ota e noho ana. Na reira ko te radicalization a Ihirama he mahi ki te whakaohooho i nga huringa ohorere i roto i te hapori hei whakautu ki te iti o te hapori-ohanga me te taumata ahurea o te tini o nga Mahometa me te whakaaro ki te pupuri i te rigidity dogmatic i roto i nga uara, tikanga me nga tikanga rereke ki te ao hou.
Ka kitea e te whakamaaramatanga a Ihirama te tino korero i roto i te whakatairanga i nga mahi tutu kino ki te whakarereke i nga huringa. Koinei te rereketanga rereke mai i te Kaihauturu Ihirama e rapu ana i te hokinga mai ki nga kaupapa o Ihirama i mua i te pirau me te kore whakamahi tutu. Ko te tukanga o te radicalization ka nui te taupori Muslim, te rawakore, te kore mahi, te kore korero me te whakaheke.
Ko nga mea morearea ki te radicalism i waenga i nga Mahometa he uaua me te rereke. Ko tetahi o enei e hono ana ki te noho o te kaupapa Salafi/Wahabi. Ko te putanga jihadist o te kaupapa Salafi e whakahē ana i te kaha o te hauauru me te noho hoia i roto i te ao Ihirama tae atu ki nga kawanatanga tautoko-hauauru i Awherika ki raro o Sahara. Ko tenei roopu e tohe ana mo te mau patu. Ahakoa nga Mema o te kaupapa Wahabi e ngana ana ki te rereke mai i te Salafi, ka whakaae ratou ki tenei tino kore o te hunga whakaponokore (Rahimullah, Larmar me Abdalla, 2013; Schwartz, 2007). Ko tetahi take tuarua ko te awe o nga tangata rongonui o Mahometa pera i a Syeb Gutb, he tohunga rongonui o Ihipa i whakapono he paionia ia ki te whakatakoto i te turanga o te Ihirama tuwhenawhe hou. Ko nga whakaakoranga a Osama bin Laden me Anwar Al Awlahi no tenei waahanga. Ko te take tuatoru o te tika mo te mahi whakatumatuma i ahu mai i te tutu tutu ki nga kawanatanga mana, kino me te pehi o nga whenua hou motuhake i te 20th rau tau i te Middle East me North Africa (Hassan, 2008). Ko te hononga tata ki te awe o nga whika tuwhena ko te take o te mana o te tohunga mohio e whakapohehetia ai te maha o nga Mahometa ki te whakaae hei whakamaoritanga pono o te Quran (Ralumullah, et al, 2013). Ko te ao me te ao hou kua kaha te awe ki runga i te whakatikatika o nga Mahometa. Kua tere ake te horapa o nga whakaaro a Ihirama puta noa i te ao, ka tae ki nga Mahometa me te ngawari ma te hangarau me te ipurangi. Kua piri tonu nga whakaaro tuiri ki tenei me te nui o te paanga ki te whakamaaramatanga (Veldhius me Staun, 2009). Ko te houhanga hou kua whakapouri i te maha o nga Mahometa e kii ana he tuunga o te ahurea me nga uara o te Tai Hauauru ki te ao Mahometa (Lewis, 2003; Huntington, 1996; Roy, 2014).
Ko te tohenga ahurea hei turanga mo te radicalism e whakaatu ana i te ahurea he pateko me te karakia hei monolithic (Murshed and Pavan & 20009). E whakaatu ana a Huntington (2006) i te tukinga o te ao i roto i te whakataetae teitei - iti i waenga i te Hauauru me Ihirama. I roto i tenei tikanga, e rapu ana te radicalization Ihirama ki te wero i te iti o to raatau mana ma te tautoko i o raatau tikanga rangatira e mau ana i te ahurea o te Tai Hauauru e kiia ana he pai ake. E ai ki a Lewis (2003) e kino ana nga Mahometa ki o raatau mana ahurea i roto i te hitori ahakoa he ahurea tino pai ake, no reira te mauahara o te Tai Hauauru me te whakatau ki te whakamahi tutu ki te whakauru i nga huringa whakahirahira. Ko Ihirama hei haahi he maha nga kanohi puta noa i nga hitori, ka whakaatuhia i enei wa i roto i te maha o nga tuakiri i nga taumata Muslim takitahi me o raatau kohinga. No reira, karekau he tuakiri Ihirama takitahi, he hihiri te ahurea, ka huri ki nga ahuatanga o te taonga i a raatau e whakarereke ana. Ko te whakamahi i te ahurea me te haahi hei take morearea ki te whakamaaramatanga me tino whai kiko.
Ko nga roopu tuukino ka tango i nga mema me nga mujahedeen mai i nga momo puna me nga ahuatanga. He roopu nui o nga huānga tuwhena kei te kimihia mai i nga taiohi. Ko tenei waahanga reanga e mau ana ki te tino whakaaro me te whakapono utopia ki te huri i te ao. Ko tenei kaha kua whakamahia e nga roopu whakahirahira ki te whakauru i nga mema hou. I riria e nga korero whakatairanga i roto i nga whare karakia o te rohe, i nga kura ranei, i nga riipene ataata, i nga ororongo ranei, i te ipurangi, tae noa ki te kainga, ko etahi o nga rangatahi kua waia ki te whakawero i nga uara o o ratau maatua, o nga kaiako me te hapori ka hopu i te waa ki te whakaheke.
He maha nga jihadists he iwi Maori i peia atu i o raatau whenua e nga punaha haumarutanga kino. I nga whenua ke, ka tohuhia e ratou nga hononga Islamic tuwhena me a raatau mahi, katahi ka uru atu ki nga tikanga Muslim ki o raatau whenua.
I muri i te whakaekenga o te 11 o Hepetema ki te United States, he maha nga tuukino i riri i te ahua o te he, te wehi me te riri ki te US me te wairua o te pakanga ki a Ihirama i hangaia e Bin Laden, ka noho nga hapori Diaspora hei puna nui mo te whakauru. rite te kāinga tupu radicals. Ko nga Mahometa i Uropi me Kanata kua whakaurua ki te uru atu ki nga nekehanga tuwhena ki te whakawa i te jihad ao. Ka rongo a Diaspora Muslim i te whakaiti i te korenga me te whakahāwea i Uropi (Lewis, 2003; Murshed and Pavan, 2009).
Ko nga hononga whanaungatanga me nga hononga whanaungatanga kua whakamahia hei puna pono mo te whakauru. Kua whakamahia enei hei "tikanga ki te whakauru i nga whakaaro whakahirahira, ki te pupuri i te piripono ma te whakahoahoa i roto i te jihadism, te whakarato hononga whakawhirinaki mo nga kaupapa whakahaere" (Gendron, 2006, p. 12).
Ko te hunga kua huri ki Ihirama he puna nui mo te whakauru hei hoia waewae mo Al Qaeda me etahi atu whatunga marara. Ma te mohio ki a Uropi ka kaha te hunga huri mai i te hunga whakahirahira me te pono me te pono ki te akoranga. Kua noho ano nga wahine hei puna mo nga mahi whakamomori. Mai i Chechnya ki Nigeria me Palestine, kua angitu nga wahine ki te whakauru me te tohatoha ki te mahi whakaeke whakamomori.
Ko te putanga mai o nga roopu whakakeke me te whakamataku i raro o Saharan Africa me te Middle East i runga i te ahua o enei ahuatanga whanui me ata tirotirohia nga wheako motuhake e whakaatu ana i te ahuatanga me te ahuatanga o te ahuatanga o ia roopu. He mea tika tenei ki te whakarite i te huarahi e mahi ai te radicalization Ihirama i roto i enei climes me te paanga pea mo te pumau me te haumarutanga o te ao.
Nga Nekehanga Matapihi i Awherika ki raro o Sahara
I te tau 1979, ka turakina e nga Mahometa Shia te Shah o Iran i te ao me te mana motuhake. Ko tenei huringa Iranian te timatanga o te radicalism Islamic o naianei (Rubin, 1998). I whakakotahi nga Mahometa i te whakawhanaketanga o te whai waahi mo te whakahokinga mai o te kawanatanga Ihirama parakore me nga kawanatanga Arapi kino e karapoti ana i te tautoko o te Hauauru. He nui te paanga o te hurihanga ki runga i te mohiotanga Muslim me te mohiotanga o te tuakiri (Gendron, 2006). I muri tata mai i te Hurihanga Shia ko te whakaekenga a nga hoia a Soviet ki Afghanistan i te tau 1979. He maha nga mano o nga Mahometa i neke ki Afghanistan ki te whakakore i te hunga kore whakapono. Ko Afghanistan he waahi nui mo te whakangungu o nga jihadists. Ko nga kaiwhaiwhai jihadist i whiwhi whakangungu me nga pukenga i roto i te taiao haumaru mo o raatau pakanga o te rohe. I roto i Afghanistan i hapuhia te jihadism o te ao me te poipoi i te maka o Osama bin Laden's Salafi - Wahabist kaupapa.
Ahakoa ko Afghanistan te waahi nui i whai pakiaka ai nga whakaaro a te Ihirama me nga pukenga o te ope taua; Ko etahi atu waahi pera i Algeria, Ihipa, Kashmir me Chechnya i puta ano. I uru ano a Somalia me Mali ki te whawhai, a kua noho hei waahi haumaru mo te whakangungu i nga mea whakahirahira. Ko te Al Qaeda i arahi i nga whakaeke ki te United States i te Mahuru 11, 2001 ko te whanautanga o te Jihad ao me te whakautu a te US na roto i te wawaotanga i Iraq me Afghanistan he tino whenua mo te kotahitanga o te Ummah o te ao ki te aro ki o raatau hoariri noa. I uru atu nga roopu o te rohe ki te whawhai ki enei me te maha atu o nga whare tapere o te rohe ki te ngana ki te hinga i te hoariri mai i te Tai Hauauru me o raatau kawanatanga Arapi tautoko. Ka mahi tahi ratou me etahi atu roopu i waho o te Middle East ki te ngana ki te whakatu i te Ihirama parakore ki nga waahi o Awherika ki raro o Sahara. I te hinganga o Somalia i te timatanga o te tekau tau atu i 1990, ka tuwhera he whenua haumako mo te FERmentation o Ihirama tuwhena ki te Horn of Africa.
Ihirama Radical i Somalia, Kenya me Nigeria
Ko Somalia, kei roto i te Horn of Africa (HOA) rohe Kenya i Awherika ki te Rawhiti. Ko te HOA he rohe rautaki, he uaua nui me te huarahi o te kawe waka moana o te ao (Ali, 2008, p.1). Ko Kenya, ko te ohanga nui rawa atu i Awherika ki te Rawhiti he rautaki ano hoki hei pokapū o te ohanga rohe. Ko tenei rohe te kainga mo nga ahurea rerekee, iwi whenua me nga haahi e noho ana hei hapori hihiri i Awherika. Ko te HOA he huarahi whakawhiti i waenga i nga Ahia, Arapi me Awherika ma te hokohoko. Na te hihiko o te ahurea me te whakapono o te rohe, kua ki tonu i nga taupatupatu, nga tautohetohe rohe, me nga pakanga a-iwi. Ko Somalia te whenua hei tauira kaore i mohio ki te rangimarie mai i te matenga o Siad Barrre. Kua wetewetehia te whenua i runga i nga rarangi hapu me te pakanga mau patu o roto mo nga kereme rohe. Ko te paheketanga o te mana matua kare ano kia hoki mai ano mai i te timatanga o te tekau tau atu i 1990.
Ko te nui o te hepohepo me te koretake kua whakaratohia he whenua momona mo te radicalization Islamic. Ko tenei waahanga i ahu mai i te hitori o te koroni me te wa o te Pakanga Matao, e tuku ana i nga mahi tutu o naianei ki te rohe. Kua tohe a Ali (2008) ko te mea i puta mai he tikanga whakatoi o te tutu ki roto i te rohe ko te hua o te huringa tonu o nga mahi torangapu o te rohe ina koa i roto i te whakataetae mo te mana torangapu. Ko te whakawhanaungatanga a Ihirama ka kitea he putake tonu ki te mana, a, kua mau tonu i roto i nga hononga kua whakaritea o nga roopu tuwhena.
Ko te tukanga radicalization i roto i te haona o Awherika e peia ana e te mana whakahaere kino. Ko nga tangata takitahi me nga roopu kua peia ki roto i te pouri ka huri ki te whakaae ki te ahua purea o Ihirama na roto i te tutu ki te kawanatanga e whakapouri ana i nga tangata whenua ki nga momo kino katoa, te pirau me te takahi i nga tika tangata (Ali, 2008). E rua nga huarahi nui ka whakahekehia nga tangata takitahi. Tuatahi, ka akohia nga taiohi ki te whakamaoritanga o te Quran e nga kaiako Wahabist kaha i whakangungua i te Middle East. Ko enei taiohi kua mau ki roto i tenei whakaaro tutu. Tuarua, ko te whakamahi i tetahi taiao e pa ai te tangata ki te tukino, ka taotū, ka maumauria e nga rangatira o te pakanga, ka hoki mai a Al Qaeda o naianei ki te jihadist i whakangungua i te Middle East ki Somalia. Inaa ra, mai i Etiopia, Kenya Djibouti me Sudan, na te kino o te whakahaere a nga manapori whakahaehae kua turaki nga tangata whenua ki te hunga tutu e kauwhau ana i te Ihirama purist ki te whakauru i nga whakarereketanga me nga tika me te whakarite tika.
Ko te Al-Shabaab, ko te tikanga 'te Taiohi' i hangaia ma enei mahinga e rua nga peka. Na roto i te whakauru i nga tikanga populist penei i te tango i nga poraka rori, te whakarato i te haumaru me te whiu i te hunga e tukino ana i nga hapori o te rohe, i kitea te roopu ki te whakatutuki i nga hiahia o nga Somalis noa, he mahi nui ki te wikitoria i to raatau tautoko. Neke atu i te 1,000 te hunga mau patu, kei te 3000 te rahi o nga rangatahi me te hunga aroha (Ali, 2008). Na te tere tere o nga Mahometa i roto i te hapori rawakore penei i a Somalia, ko nga ahuatanga ohaoha-a-iwi kua kaha ki te whakatere i te whakatikatika o te hapori Somali. Ki te kore te ahua o te mana whakahaere pai e whai waahi ki te pa ki te HoA, ka tau tonu te whakamaaramatanga a Ihirama kia mau tonu, ka piki haere, ka noho pera mo etahi wa kei te heke mai. Ko te tukanga radicalization kua whakanuia e te jihad ao. Ko te pouaka whakaata amiorangi he whai waahi ki te whakaawe mo nga kairiri o te rohe na roto i nga whakaahua o te pakanga i Iraq me Syria. Ko te ipurangi inaianei he puna nui o te whakamaaramatanga na roto i te hanga me te tiaki i nga waahi e nga roopu whakatoi. Ko nga moni tuku moni hiko i kaha ake te tipu o te whakahirahira, i te mea kua mau tonu te hiahia o nga mana ke i te HoA i te ahua o te whakawhirinaki me te tukino e tohuhia ana e te Karaitiana. He mea rongonui enei whakaahua i te haona o Awherika ina koa i Ogaden, Oromia me Zanzibar.
I Kenya nga ope o te radicalization he huinga matatini o nga mea hanganga me nga kaupapa whakahaere, nga nawe, nga kaupapa here kee me nga hoia, me te jihad ao (Patterson, 2015). Kaore e taea e enei ope te whai tikanga mo te korero whakahirahira me te kore korero mo te tirohanga o mua mo te rereketanga o te hapori me te ahurea o Kenya me tona tata whenua ki Somalia.
Ko te taupori Muslim o Kenya he 4.3 miriona. Ko tenei mo te 10 ōrau o te taupori Kenyan o 38.6 miriona e ai ki te tatauranga 2009 (ICG, 2012). Ko te nuinga o nga Mahometa Kenyan e noho ana i nga rohe takutai o te Tai me nga kawanatanga ki te Rawhiti tae atu ki Nairobi ina koa te takiwa o Eastleigh. Ko nga Mahometa Kenyan he ranunga nui o Swahili, Somali ranei, Arapi me Ahia. Ko te whakahiatotanga Ihirama o naianei i Kenya ka mau te wairua mai i te pikinga nui o Al-Shabaab ki te mana o te tonga o Somalia i te tau 2009. Mai i taua wa kua whakaarahia ake e ia te awangawanga mo te ahua me te wa o te radicalization i Kenya me te mea nui ake, hei whakatuma mo te haumarutanga me te pumau o te HoA. I Kenya, kua puta mai he roopu Salafi Jihadi tino kaha me te kaha ki te mahi tahi me Al - Shabaab. Ko te Whare Rangatahi Mahometa i Kenya (MYC) tetahi waahanga nui o tenei whatunga. Ka whakaekehia e tenei roopu hoia o te kainga te haumarutanga o roto o Kenya me te tautoko kaha a Al-Shabaab.
I timata a Al-Shabaab hei roopu militia i roto i te Kotahitanga o nga kooti Ihirama ka whakatika ki te whakawero i te noho a Etiopia ki te tonga o Somalia mai i te 2006 ki te 2009 (ICG, 2012). Whai muri i te tangohanga o nga hoia Etiopiana i te tau 2009, ka whakakiia e te roopu te waahi korehau ka nohoia te nuinga o te tonga me te pokapū o Somalia. I te whakaturanga i a ia ano ki Somalia, i whakautu te roopu ki te kaha o nga mahi torangapu a rohe me te kaweake i tana tuukino ki Kenya i pupuhi i te tau 2011 i muri i te wawaotanga o nga ope a Kenya ki Somalia.
Ko te whakamaaramatanga o naianei i Kenya ka ahu mai i nga whakapae o mua i puta ake ai te ahuatanga i roto i tona ahua kino o naianei mai i te timatanga o te 1990s ki te 2000s. Ko nga Mahometa Kenyan i pupuhi i nga amuamu kua kohia te nuinga o nga korero o mua. Ei hi‘oraa, ua faaitihia te mau mana‘o o te fenua Beretane i te mau Mahometa e aita ratou i faariro ia ratou mai te mau reo Swahili e te feia e ere i te taata. Na tenei kaupapa here i noho ki nga taha o te ohanga Kenyan, torangapu me te hapori. Ko Daniel Arab Moi i muri i te mana motuhake i arahi te kawanatanga i roto i te Kenyan African National Union (KANU), i te mea na te kawanatanga kotahi-roopu i tautoko i te whakahekenga torangapu o nga Mahometa i te wa e whakahaere ana te koroni. No reira, na te kore o te whainga i roto i nga mahi torangapu, te kore ohaoha, matauranga me etahi atu whai waahi i puta mai i te whakahaehae nahanaha, me te pehitanga a te kawanatanga na runga i te takahi i nga tika tangata me te ture whakawetiweti me nga tikanga, na etahi Mahometa i whakakorikori i te whakautu tutu ki te Kenyan. kāwanatanga me te hapori. Ko te takutai me nga porowini ki te raki-rawhiti me te rohe o Eastleigh i nga takiwa o Nairobi te nuinga o te hunga kore mahi, ko te nuinga he Mahometa. Ko nga Mahometa i te rohe o Lamu me nga takutai moana kei te noho mokemoke, kei te pouri i te punaha e whakapouri ana i a ratou, kua rite ki te awhi i nga whakaaro taikaha.
Ko Kenya, pera i era atu whenua o te HoA, he ngoikore te punaha whakahaere. He ngoikore nga umanga a te kawanatanga penei i te punaha ture taihara. Ko te kore whiu he waahi noa. He ngoikore te haumarutanga o te taitapa, a, i te nuinga o te waa he tino rawakore te tuku ratonga a te iwi. Ko te nui o te pirau kua whakakorea nahanaha ki nga umanga kawanatanga kaore e kaha ki te kawe i nga ratonga a te iwi tae atu ki te haumarutanga i te rohe me etahi atu taputapu ki nga taangata. Ko te wahanga taupori Mahometa o te hapori Kenyan te mea kino rawa atu (Patterson, 2015). Ma te whakamahi i te punaha hapori ngoikore, ko te punaha Madrassas Muslim o te matauranga e whakamaarama ana i nga taiohi i roto i nga whakaaro tino nui ka tino whakapouri. No reira ka kaha te hunga rangatahi ki te whai i te ohanga mahi me te hanganga o Kenya ki te haere, ki te whakawhitiwhiti korero me te uru atu ki nga rauemi me nga hononga tuwhena mo nga mahi whakahirahira. Ko te ohanga Kenyan te hanganga pai rawa atu i roto i te HoA e taea ai e nga whatunga tuwhena te whakamahi uru ipurangi ki te whakakorikori me te whakarite mahi.
Ko nga kaupapa here a nga hoia me nga iwi ke i whakapataritari i te taupori Muslim. Hei tauira, ko nga hononga tata o te whenua me te US me Iharaira kaore e whakaaetia e tana taupori Muslim. Ko te whakaurunga a te US ki Somalia hei tauira ka tirohia ko te aro ki te taupori Muslim (Badurdeen, 2012). I te wa e hono ana nga ope hoia o Kenya ki France, Somalia, me Etiopia ki te whakaeke i a Al-Shabaab e hono ana ki a Al Qaeda i te tau 2011 i te tonga me te pokapū o Somalia, ka whakautu te roopu hoia ki te raupapa o nga whakaeke i Kenya (ICG, 2014). Mai i te Mahuru 2013 whakaeke kaiwhakatuma ki Westgate toa hokohoko i Nairobi ki te Whare Wananga o Garrisa me Lamu County, kua tukuna a Al-Shabaab ki te hapori Kenyan. Ko te tata matawhenua o Kenya me Somalia e tino aro nui ana. E marama ana kei te piki haere te whakahiatotanga a Ihirama i Kenya, kaore pea e tere haere. Ko nga mahi whakawetiweti ka takahi i nga tika tangata me te hanga i te whakaaro ko nga Mahometa Kenyan te whaainga. Ko nga ngoikoretanga o te whare me te hanganga me nga amuamu o mua me aro nui ki nga taputapu whakamuri ki te whakarereke i nga tikanga e pai ana ki te whakatikatika i nga Mahometa. Ko te whakarei ake i te mana torangapu me te whakawhanuitanga o te waahi ohaoha ma te hanga whai waahi ka mau te oati ki te huri i te ia.
Al Qaeda me ISIS i Iraq me Hiria
Ko te ahua kino o te kawanatanga o Iraqi i arahina e Nuri Al Maliki me te whakahekenga o te taupori Sunni me te pakarutanga mai o te pakanga i Hiria, e rua nga tino take i puta mai ai te aranga mai o te Islamic State of Iraq (ISI) nanakia. me Hiria (ISIS) (Hashim, 2014). I hono tuatahi ki a Al Qaeda. Ko ISIS he ope Salafist-jihadist me te tipu mai i te roopu i whakaturia e Abu Musab al-Zarqawi i Horano (AMZ). Ko te hiahia tuatahi o AMZ ko te whawhai ki te kawanatanga o Horano, engari karekau, katahi ka neke ki Afghanistan ki te whawhai me nga mujahidin ki nga Soviet. I te unuhanga o nga Soviets, ko tana hokinga mai ki Horano kare i whakaora i tana whawhai ki te Rangatiratanga o Jordanian. Ano, ka hoki ano ia ki Afghanistan ki te whakatu i tetahi puni whakangungu whawhai Ihirama. Ko te whakaekenga a te US ki Iraq i te tau 2003 i kukume a AMZ ki te neke ki te whenua. I te hinganga o Saddam Hussein i te mutunga ka pa he riri e rima nga roopu rereke tae atu ki te Jamaat-al-Tauhid Wal-Jihad (JTJ) o AMZ. Ko tana whainga he aukati i nga hoia whakakotahi me nga hoia Iraqi me nga hoia Shia katahi ka whakatuu he Ihirama. Ko nga mahi whakamataku a AMZ e whakamahi ana i nga poma whakamomori i aro ki nga roopu rereke. Ko ana mahi nanakia i aro ki nga hoia Shia, nga whare a te kawanatanga me te hanga i tetahi aitua tangata.
I te tau 2005, i uru atu te whakahaere a AMZ ki al Qaeda i Iraq (AQI) me te tiri i nga whakaaro o muri ki te whakakore i te karakia whakapono. Ko ana mahi nanakia ahakoa he pouri, he whakapouri hoki i nga taupori Sunni e whakarihariha ana ki o ratou taumata whakahirahira o te kohuru me te whakangaromanga. I te mutunga ka mate a AMZ i te tau 2006 e te hoia o Amerika, a ko Abu Hamza al-Muhajir (aka Abu Ayub al-Masri) i whakatairangatia hei whakakapi i a ia. I muri tata mai i tenei raruraru ka whakapuakihia e AQI te whakaturanga o te Islamic State of Iraq i raro i te kaiarahi o Abu Omar al-Baghdadi (Hassan, 2014). Ko tenei whanaketanga ehara i te waahanga o te kaupapa tuatahi o te kaupapa. I runga i te nui o te whai waahi ki te oranga o nga mahi ki te whakatutuki i te kaupapa kaore i te rawaka nga rauemi; me te ngoikore o te hanganga whakahaere i hinga ai i te tau 2008. Heoi, he wa poto te euphoria o te whakanui i te hinganga o ISI. Ko te tangohanga o nga hoia o Amerika mai i Iraq, ka waiho te kawenga nui o te haumarutanga o te motu ki te ope hoia o Iraqi he tino mahi, ka hoki ano a ISI, ma te whakamahi i nga ngoikoretanga i puta mai i te tangohanga a te US. I te marama o Oketopa 2009, kua tino takahia e te ISI nga hanganga a te iwi na roto i nga mahi whakatumatuma.
Ko te putanga ano o te ISI i tino werohia e te US i te wa e whaia ana, e mate ana ona rangatira. I te Paenga-whāwhā 28, i mate a Abu Ayub-Masri me Abu Umar Abdullal al Rashid al Baghdadi i roto i te whakaeke a Joint-US-Iraq i Tikrit (Hashim, 2014). Ko etahi atu mema o te kaiarahi o te ISI i whaia, i whakakorehia na roto i nga mahi whakaeke. I puta mai he kaiarahi hou i raro i a Ibrahim Awwad Ibrahim Ali al-Badri al Samarrai (aka Dr. Ibrahim Abu Dua). I mahi tahi a Abu Dua me Abu Bakr al-Baghdadi ki te whakahaere i te putanga ano o te ISI.
Ko te wa 2010-2013 he huinga o nga mea i puta ki te whakaoranga o ISI. I hanga ano te whakahaere me ona mana hoia me nga mana whakahaere; te tipu haere o te pakanga i waenga i nga kaiarahi o Iraqi me te taupori Sunni, ko te paheketanga o te hua o al-Qaeda me te pakarutanga o te pakanga i Hiria i hanga nga tikanga pai mo te puta ano o te ISI. I raro i a Baghdadi, ko te whainga hou mo te ISI ko te whakamaarama i te turakitanga o nga kawanatanga kore ture otira ko te kawanatanga o Iraqi me te hanga i tetahi caliphate Islamic i te Middle East. I huri nahanaha te whakahaere ki te Ihirama caliphate i Iraki, i muri mai ki te Islamic State e uru ana ki a Hiria. I taua wa ka whakahouhia te whakahaere ki te tino whakahaere, ngawari me te whakakotahi.
Ko te wehenga atu o nga hoia o Amerika mai i Iraq ka waiho he waahi haumaru nui. I tino kitea te pirau, te ngoikore o te whakahaere, me nga ngoikoretanga whakahaere. Na ka uru ki te wehewehenga nui i waenga i nga taupori Shia me Sunni. I puta mai tenei na te whakaiti a te kaiarahi o Iraqi i nga Sunnis i roto i nga mahi torangapu me nga hoia me etahi atu ratonga haumaru. Ko te ahua o te whakahekenga i peia te Sunnis ki te ISIS, he whakahaere i kinongia e ratou i mua mo te kaha o tana tono kaha ki nga whainga a-iwi ki te whawhai ki te kawanatanga o Iraqi. Ko te ngoikoretanga o te awe o al Qaeda me te pakanga i Hiria i whakatuwherahia he rohe hou o nga mahi whakahirahira ki te whakakotahi i te Islamic State. I te wa i timata ai te pakanga i Hiria i te Maehe 2011, i whakatuwherahia he waahi mo te whakauru me te whakawhanaketanga whatunga tuwhena. I uru a ISIS ki te whawhai ki te mana whakahaere a Bashar Assad. Ko Baghdadi, te rangatira o ISIS, i tukuna te nuinga o nga hoia Hiriani hei mema o Jabhat al-Nusra ki Hiria i kaha ki te hapai i te ope hoia o Assad me te whakatu i tetahi "hanganga pai me te whakahaere pai mo te tohatoha kai me te rongoa" (Hashim, 2014 , wh.7). I pai tenei ki nga Hiriani e whakarihariha ana ki nga mahi nanakia a te Ope Taua Hiriani (FSA). Ko nga ngana a Baghdadi ki te whakakotahi kotahi ki a al Nusra i whakakorehia, ka mau tonu te hononga pakaru. I te marama o Hune 2014, ka hoki mai a ISIS ki Iraq ki te whakaeke i nga ope a Iraqi me te whakamutu i nga rohe. Ko tana angitu i Iraki me Hiria i whakanui ake i te kaiarahi ISIS i timata ki te kii i a ia ano he kawanatanga Islamic mai i te 29 Hune, 2014.
Boko Haram me te Radicalization i Nigeria
Ko te Raki o Nigeria he ranunga uaua o te karakia me te ahurea. Ko nga waahi kei te raki rawa ko Sokoto, Kano, Borno, Yobe me Kaduna e kii ana ko enei katoa he uaua ahurea me te whakauru i te wehewehe Karaitiana-Muslim. He Mahometa te nuinga o te taupori ki Sokoto, Kano me Maiduguri engari he iti te wehewehenga i Kaduna (ICG, 2010). Ko enei waahi kua pa ki te tutu i roto i te ahua o nga tautohetohe whakapono ahakoa he rite tonu mai i nga tau 1980. Mai i te 2009, ko Bauchi, Borno, Kano, Yobe, Adamawa, Niger me Plateau nga whenua me te Federal Capital Territory, kua wheako a Abuja i te tutu i hangaia e te roopu Boko Haram.
Ko Boko Haram, he roopu Ihirama tino rongonui e mohiotia ana e tona ingoa Arapi - Jama'tu Ahlis Sunna Lidda'awati Wal-Jihad tikanga – Ko nga tangata e u ana ki te whakatairanga i te Whakaako me te Jihad a te Poropiti (ICG, 2014). Ko te tikanga o te whakamaoritanga o te kupu Boko Haram ko te tikanga "Karehia te matauranga o te hauauru" (Campbell, 2014). Ko tenei kaupapa whakahirahira a Islamist i hangaia e te hitori o te whakahaere rawakore o Nigeria me te tino rawakore i te raki o Nigeria.
Ma te tauira me te ahua, ko te Boko Haram o naianei e hono ana ki te Maitatsine (te tangata kanga) te roopu whakahirahira i puta mai i Kano i te mutunga o te 1970s. Ko Mohammed Marwa, he rangatahi o Cameroonian i puta mai i Kano, a, i hangaia e ia he whai na roto i te whakaaro nui o te Ihirama e whakanui ana ia ia hei kaiwhakaora me te tu kaha ki te whakahē i nga uara me te awe o te hauauru. Ko te hunga whai a Marwa he roopu rangatahi kore mahi. Ko nga tautohetohe ki nga pirihimana te ahuatanga o te whanaungatanga o te roopu me nga pirihimana. I tukituki kaha te roopu me nga pirihimana i te tau 1980 i tetahi huihuinga tuwhera i whakaritea e te roopu i whakaohooho i nga ngangau nui. I mate a Marwa i roto i nga ngangau. He maha nga ra i roa ai enei ngangau me te nui o te mate me te pakaru o nga rawa (ICG, 2010). Ko te roopu Maitatsine i hinga i muri i nga ngangau, a, i kitea pea e nga mana whakahaere o Nigeria he huihuinga kotahi. He tekau tau te roa ka puta mai he kaupapa tuwhena rite ki Maiduguri i te tau 2002 hei 'Taiban Nigeria'.
Ko te takenga mai o te Boko Haram o naianei ka kitea ki tetahi roopu rangatahi whakahirahira i karakia ki te Mosque Alhaji Muhammadu Ndimi i Maiduguri i raro i a Mohammed Yusuf tona rangatira. I whakapouritia a Yusuf e Sheikh Jaffar Mahmud Adam, he tohunga rongonui me te kaikauwhau. Ko Yusuf tonu, he kaikauwhau whai mana, i whakanuia e ia tana whakamaoritanga o te Quran e kino ana ki nga uara o te Tai Hauauru tae atu ki nga mana o te ao (ICG, 2014).
Ko te whainga nui o Boko Haram ko te whakatu i tetahi kawanatanga Ihirama i runga i te tino piri ki nga tikanga me nga tikanga a Ihirama hei whakatika i nga mate o te pirau me te whakahaere kino. I timata a Mohammed Yusuf ki te whakaeke i te whakaturanga Ihirama i Maiduguri hei "Te kino me te kore e taea te whakahoki" (Walker, 2012). Ko te Taliban Nigeria i kiia ko tana roopu ka mawehe atu i Maiduguri i te wa i timata ai te kukume i nga korero a nga mana whakahaere mo ona whakaaro nui, ki tetahi kainga Kanama i Yobe State e tata ana ki te rohe o Nigeria me Niger me te whakatu i tetahi hapori e whakahaerehia ana i runga i te tino piri ki te Islamic. mātāpono. I uru te roopu ki te tautohetohe mo te mana hii ika me te hapori o te rohe, i arohia e nga pirihimana. I roto i te whakapumautanga o te riri, i tino tukitukia te roopu e nga mana hoia, i patu i tana rangatira a Muhammed Ali.
Ko nga toenga o te roopu i hoki mai ki Maiduguri me te whakahuihui i raro i a Mohammed Yusuf he hononga whakahirahira i toro atu ki etahi atu whenua penei i Bauchi, Yobe me Niger States. Ko a raatau mahi kaore i arohia, kaore ranei i arohia. Ko te punaha toko i te ora o te tohatoha kai, Whakaruruhau, me etahi atu ohaoha i kaha ake te hunga, tae atu ki te tini o te hunga kore mahi. He rite tonu ki nga kaupapa o Maitatsine i Kano i te tekau tau atu i 1980, ko te whanaungatanga i waenga i te Boko Haram me nga Pirihimana i kino haere ki nga mahi tutu i ia wa i waenga i te 2003 me te 2008. I tutuki enei tautohetohe tutu i te marama o Hūrae 2009 i te whakakorenga o nga mema o te roopu i te ture ki te mau potae motopaika. I te werohanga i te waahi tirotiro, ka taupatupatu nga patu i waenganui i nga Pirihimana me te roopu whai muri i te pupuhi o nga pirihimana i te waahi tirotiro. Ka haere tonu enei ngangau mo etahi ra, ka horapa ki Bauchi me Yobe. Ko nga tari a te kawanatanga, ina koa ko nga whare pirihimana, i whakaekea matapōkeretia. Ko Mohammed Yusuf me tona hungawai i hopukina e te ope taua ka tukuna ki nga pirihimana. Ko raua tokorua i mate i runga i te ture. Ko Buji Foi, te kaikomihana mo nga take whakapono o mua nana nei i tuku korero ki nga pirihimana ko ia anake i mate (Walker, 2013).
Ko nga mea i puta ai te whakahekenga o te Ihirama i Nigeria ko te whakakotahitanga uaua o nga ahuatanga ohaoha-a-iwi kino, nga umanga a-iwi ngoikore, te whakahaere kino, te tukino i nga tika tangata, me te awe o waho me te whakapai ake i nga hanganga hangarau. Mai i te tau 1999, kua whiwhi nga kawanatanga i Nigeria i nga rawa putea nui mai i te kawanatanga a te kawanatanga. Na enei rauemi, ka tere te pohehe o te putea me te whakapau moni o nga apiha a te iwi. Ma te whakamahi i nga pooti haumarutanga, kua whakawhänuihia te mahi kino o nga moni a te kawanatanga me nga kawanatanga a-rohe me te tautoko, ka hohonu te ururua o nga rawa a te iwi. Ko nga hua ko te pikinga o te rawakore me te 70 paiheneti o nga tangata o Nigeria ka taka ki te tino rawakore. Ko te raki-rawhiti, te pokapū o nga mahi a Boko Haram, ka tino pa ki nga taumata rawakore o te tata ki te 90 ōrau (NBS, 2012).
Ahakoa kua piki ake nga utu me nga tahua a te iwi, kua piki ano te kore mahi. Ko te nuinga o tenei na te pirau o nga hanganga, te ngoikore o te hiko me te utu iti o te kawemai i raru ai te ahumahi. Ko nga mano o nga taiohi tae atu ki nga tohu paetahi he kore mahi, he mangere, he pouri, he pouri, a, na reira, he ngawari ki te whakauru mo te whakatikatika.
Ko nga whakahaere a te kawanatanga i Nigeria kua ngoikore haere na te pirau me te kore whiu. Ko te punaha ture toihara kua whakararu. Ko te kino o te putea me te punaha putea kua pakaru nga pirihimana me nga kaiwhakawa. Hei tauira, he maha nga wa i mauheretia ai a Muhammed Yusuf engari kaore i whakawakia. I waenganui i te tau 2003 me te 2009, ka whakahuihui a Boko Haram i raro i a Yusuf, ka hono, ka hanga hoko i etahi atu whenua, me te whiwhi putea me te whakangungu mai i Saudi Arabia, Mauritania, Mali, me Algeria me te kore e kitea, he ngawari noa iho ranei, kaore i arohia e nga tari haumaru me nga tari mohio. ratou. (Walker, 2013; ICG, 2014). I te 2003, i haere a Yusuf ki Saudi Arabia i raro i te uhi o nga rangahau me te hoki mai me nga putea mai i nga roopu Salafi ki te putea i tetahi kaupapa toko i te ora me te kaupapa nama. Ko nga koha mai i nga kaipakihi o te rohe i mau tonu te roopu me te ahua o te kawanatanga o Nigeria. Ko ana kauhau nui i hokona whanuitia, puta noa i te raki-rawhiti, kaore i taea e te hapori mohio, te kawanatanga ranei o Nigeria te mahi.
Ko te wa incubation o te roopu e whakamarama ana i te hononga torangapu ki te putanga mai o te roopu tuwhena e kaha ana ki te whakakaha i nga ope haumaru a motu. Ko te whakaturanga torangapu i awhi i te roopu mo te painga pooti. I te kite i te whanuitanga o nga rangatahi e whai ana i a Yusuf, ka uru a Modu Sheriff, he Senator o mua, ki tetahi kirimana me Yusuf ki te tango painga i te uara pooti a te roopu. Hei utu, ko te mahi a Sheriff ki te whakatinana i te Sharia me te tuku tohu torangapu ki nga mema o te roopu. I te wikitoria i te pooti, ka takahia e Sheriff te whakaaetanga, ka akiaki a Yusuf ki te whakaeke i a Sheriff me tana kawanatanga i roto i ana kauhau nui (Montelos, 2014). I whakapaehia te hau mo te whakamaaramatanga ake, a, i haere te roopu ki tua atu i te mana o te kawanatanga o te kawanatanga. Ko Buji Foi, he akonga a Yusuf i tohua hei Kaikomihana mo nga Take Whakapono, ka whakamahia ki te tuku moni ki te roopu engari he wa poto. I whakamahia tenei putea na te hungawai o Yusuf, a Baba Fugu, ki te tiki patu rawa mai i Chad, i tera taha tonu o te rohe o Nigeria (ICG, 2014).
Ko te whakahiatotanga a Ihirama i te raki-ma-raki o Nigeria na Boko Haram i tino whakanuia ma nga hononga o waho. Ko te whakahaere e hono ana ki a Al Qaeda me Afghan Taliban. I muri i te ngangautanga o Hurae 2009, he maha o ratou mema i rere ki Afghanistan mo te whakangungu (ICG, 2014). I utua e Osama Bin Laden nga mahi koko mo te putanga mai o Boko Haram na Mohammed Ali i tutaki ia ki Sudan. I hoki mai a Ali ki te kainga mai i nga akoranga i te tau 2002 me te whakatinana i te kaupapa hanga pūtau me te putea US $3 miriona na Bin Laden (ICG, 2014). I whakangungua ano nga mema o te roopu roopu i Somalia, Afghanistan, me Algeria. Ko nga rohe porous me Chad me Nigeria i whakahaere i tenei kaupapa. Ko nga hononga ki a Ansar Dine (Nga Kaitautoko o te Whakapono), Al Qaeda i te Maghreb (AQIM), me te Movement for Oneness and Jihad (MUJAD) kua tino whakapumautia. Ko nga kaiarahi o enei roopu i tuku whakangungu me nga putea mai i o raatau turanga i Mauritania, Mali, me Algeria ki nga mema o te roopu Boko-Haram. Kua whakanuihia e enei roopu nga rauemi putea, nga kaha o te ope hoia, me nga waahi whakangungu e wātea ana ki te roopu whakahirahira i Nigeria (Sergie me Johnson, 2015).
Ko te pakanga ki te whakatumatuma kei roto i nga ture aukati-whakatuma me te whawhai mau patu i waenga i te roopu me te ture a Nigeria. I whakauruhia te ture aukati i te mahi whakatumatuma i te tau 2011 ka whakatikahia i te tau 2012 hei whakarite i te rurukutanga ma te tari o te National Security Adviser (NSA). Ko tenei hei whakakore i nga tari haumaru i waenga i te whawhai. Ka whakaratohia e tenei ture nga mana whakahaere mo te hopu me te mauhere. Ko enei whakaritenga me te whawhai mau patu i arai atu ki te takahi i nga tika tangata, tae atu ki te kohurutanga o nga mema o te roopu roopu kua mauheretia. Ko nga mema rongonui o te roopu ko Mohammed Yusuf, Buji Foi, Baba Fugu, Mohammed Ali, me etahi atu kua mate i tenei ara (HRW, 2012). Ko te Ope Mahi Hoia Hoia (JTF) ko nga hoia, nga pirihimana me nga kaimahi mohio i hopukina puku me te pupuri i nga tangata whakapae o te roopu, i kaha te kaha me te whakahaere i nga kohuru-whakawa o te maha o nga whakapae. Ko enei mahi kino tika tangata i wehe kee, i aro ki te hapori Muslim i te wa e tohe ana te roopu kua pa ki te kawanatanga. Ko te mate o te neke atu i te 1,000 nga hoia i roto i te whare herehere hoia i whakapataritari i o ratou mema ki te mahi kino.
I whakapau kaha a Boko Haram na te kino o te mana whakahaere me te kore orite i te raki o Nigeria. Ko nga tohu e pa ana ki te puhoitanga o te tuukino i puta tuwhera i te tau 2000. Na te koretake o te torangapu, i whakaroa te whakautu rautaki a te kawanatanga. Whai muri i te ngangautanga i te tau 2009, kare e taea e nga urupare a te kawanatanga he nui te whakatutuki, a, na nga rautaki me nga tikanga i whakamahia i whakararu i te taiao i kaha ake ai te kaha o te whanonga kino. I tangohia e te Perehitini Goodluck Jonathan tae noa ki te tau 2012 ki te whakaae ki te raru o te roopu ki te oranga o Nigeria me te rohe. Na te pikinga o te pirau me te mana rangatira, te whakaraerae ki te hohonu o te rawakore, he pai te hanga o te taiao mo nga mahi whakahirahira, a, i whai hua pai a Boko Haram ki te ahuatanga ka puta ake hei roopu whakakeke, he roopu Islamic tuwhena ranei e whakahaere ana i nga whakaeke kaiwhakatuma ki nga umanga a te kawanatanga, nga whare karakia, nga motuka motuka, me etahi atu whakaurunga.
Opaniraa
Ko te radicalization Islamic i te Middle East me te sub-Saharan Africa he nui te paanga ki te haumarutanga o te ao. Ko tenei korero i runga i te meka ko te koretake i puta mai i nga mahi whakahirahira a ISIS, Boko Haram, me Al-Shabaab e huri haere ana i te ao. Ko enei whakahaere karekau i puta mai i nga mahi puru. Kei konei tonu nga ahuatanga ohaoha-hapori-a-iwi i hanga ai, a, te ahua nei kaore i te nui te mahi hei whakapai ake. Hei tauira, kei te noho noa te whakahaere kino ki enei rohe. Ko te ahua o te manapori kare ano kia tino kaha ki te kounga o te kawanatanga. Kia tae ra ano ki te tino pai ake o nga ahuatanga hapori i enei rohe, ka roa pea te whakamaaramatanga.
He mea nui kia whakaatu nga whenua o te Tai Hauauru i te awangawanga mo nga ahuatanga o enei rohe nui atu i nga mea kua kitea. Ko te raruraru rerenga, manene ranei i Uropi na te whakaurunga o ISIS ki Iraki me te pakanga Hiriani he tohu ki tenei hiahia tere ki te whakatere i nga mahi a nga whenua o te Tai Hauauru ki te whakatika i nga awangawanga haumaru me te koretake i hangaia e te radicalization Islamic i te Middle East. He huānga tuwhena pea nga manene. Ko te mea pea ko nga mema o enei roopu whakahirahira he waahanga o nga manene e neke ana ki Uropi. Ka noho ratou ki Uropi, ka roa pea ratou ki te hanga i nga ruma me nga hononga tuwhena ka timata ki te whakawehi i a Europe me era atu o te ao.
Ko nga kawanatanga o enei rohe me timata ki te whakarite i nga tikanga whakauru mo te whakahaeretanga. Ko nga Mahometa i Kenya, Nigeria, me nga Sunnis i Iraq he hitori o te nawe ki o raatau kawanatanga. Ko enei nawe kei te ahu mai i nga kanohi iti ki nga waahi katoa tae atu ki nga mahi torangapu, ohanga, me nga ratonga hoia me te haumarutanga. E oati ana nga rautaki whakauru ki te whakanui i te aronga toi whenuatanga me te kawenga mahi tahi. Ka pai ake te whakanoho i nga huānga ngawari ki te tirotiro i te whanonga tuwhena ki waenga i a raatau roopu.
I roto i te rohe, ko nga waahi o Iraq me Hiria ka nui ake i raro i te ISIS. Ko nga mahi a te ope taua ka paheke te waahi engari tera pea ka noho tonu tetahi wahanga rohe ki raro i to raatau mana. I roto i tera rohe, ka pai te whakauru, te whakangungu, me te whakaakoranga. Mai i te pupuri i taua rohe, ka taea te uru atu ki nga whenua tata ki te kawe tonu i nga waahanga tuwhena.
Tohutoro
Adibe, J. (2014). Boko Haram i Nigeria: Te Ara Whakamua. Awherika ki te Arotahi.
Ali, AM (2008). Te tukanga Radicalism i roto i te Horn of Africa-Phases and Relevant Factors. ISPSW, Berlin. I tikina mai i http:// www.ispsw.de i te 23 o Oketopa, 2015
Amirahmadi, H. (2015). Ko te ISIS te hua o te whakama o Ihirama me nga geopolitics hou o te Middle East. I roto Kairo Arotake. I tikina mai i http://www.cairoreview.org. i te 14th Mahuru, 2015
Badurdeen, FA (2012). Ko te whakatikatika i nga taiohi i te Porowini Tai o Kenya. Afirika Haumaru me te Pakanga Journal, 5, No.1.
Bauchi, OP and U. Kalu (2009). Nigeria: He aha matou i pa ai ki a Bauchi, Borno, e ai ta Boko Haram. Vanguard niupepa. I tikina mai i http://www.allafrica.com/stories/200907311070.html i te 22 o Hanuere, 2014.
Campbell, J. (2014). Boko Haram: Te takenga mai, nga wero me nga whakautu. Whakapono Kaupapahere, Te Whare Haumaru o Norwegian Resoruce Centre. Kaunihera mo nga Whanaungatanga ki Tawahi. I tikina mai i http://www.cfr.org i te 1st April 2015
De Montelos, MP (2014). Boko-Haram: Islamism, tōrangapū, haumaru me te kawanatanga i Nigeria, Leiden.
Gendron, A. (2006). Jihadism whawhai: Radicalization, tahuri, kimi, ITAC, Canadian Center mo te Matauranga me te Haumarutanga. Te Kura o Norman Paterson mo nga Take o te Ao, Te Whare Wananga o Carleton.
Hashim, AS (2014). Ko te kawanatanga Islamic: Mai i Al-Qaeda hononga ki Caliphate, Te Kaunihera Kaupapa Here ki te Rawhiti o te Rawhiti, Volume XXI, Nama 4.
Hassan, H. (2014). ISIS: He whakaahua o te whakatumatuma e ruku ana i toku whenua tupu, Waearere. I tikina mai i http//:www.telegraph.org i te 21 o Mahuru, 2015.
Hawes, C. (2014). Middle East me North Africa: Ko te riri ISIS, Teneo Intelligence. He mea tiki mai i http//: wwwteneoholdings.com
HRW (2012). Te tutu tutu: Ko nga whakaeke a Boko Haram me nga mahi kino a te ope haumaru i Nigeria. Maataki Tika Tangata.
Huntington, S. (1996). Te tukinga o te ao me te whakatikatika i te ao. New York: Simon & Schuster.
ICG (2010). Te Raki o Nigeria: He papamuri ki te pakanga, Ripoata o Awherika. Nama 168. Roopu raruraru o te ao.
ICG (2014). Te aukati i te tutu i Nigeria (II) Hurihanga Boko Haram. Roopu raruraru o te ao, Ripoata o Awherika Nama 126.
ICG, (2012). Kenya Somali Islamist radicalization, International Crisis Group Report. Whakamaramatanga o Awherika Nama 85.
ICG, (2014). Kenya: Al-Shabaab-tata ki te kainga. Ripoata a te Roopu raruraru o te ao, Whakamaramatanga o Awherika Nama 102.
ICG, (2010). Te Taitokerau o Nigeria: He papamuri ki te pakanga, Rōpū Crisis International, Ripoata o Awherika, Nama 168.
Lewis, B. (2003). Ko te raruraru o Ihirama: Pakanga Tapu me te wehi kino. Rānana, Phoenix.
Murshed, SM And S. Pavan, (2009). Iniho me te radicalization Islamic i Western Europe. Te Taatari Taumata Moroiti mo te Patupatu Tukino (MICROCON), Pepa Mahi Rangahau 16, I tikina mai i http://www.microconflict.eu i te 11th Hanuere 2015, Brighton: MICROCON.
Paden, J. (2010). Ko Nigeria te waahi wera o nga mahi whakahirahira a Ihirama? United States Institute of Peace Poto No 27. Washington, DC. I tikina mai i http://www.osip.org i te 27 o Hurae, 2015.
Patterson, WR 2015. Islamic Radicalization i Kenya, JFQ 78, National Defense University. I tikina mai i te htt://www.ndupress.edu/portal/68 i te 3rd Hōngongoi, 2015.
Radman, T. (2009). Te tautuhi i te ahuatanga o te radicalization i Pakistan. Pak Institute for Peace Studies.
Rahimullah, RH, Larmar, S. And Abdalla, M. (2013). Understanding violent radicalization amongst Muslims: A review of the literature. Journal of Psychology and Whanonga Pūtaiao. Vol. 1 Nama 1 Tihema.
Roy, O. (2004). Ihirama huri noa. Ko te rapu mo te Ummah hou. New York: Columbia University Press.
Rubin, B. (1998). Ihirama radicalism i roto i te Middle Te Tai Rāwhiti: He rangahau me te pepa toenga. Te Arotake o te Middle East mo nga Take o te Ao (MERIA), Vol. 2, Nama 2, Mei. I tikina mai i www.nubincenter.org i te 17th Mahuru, 2014.
Schwartz, BE (2007). Te whawhai a Amerika ki te kaupapa Wahabi/New-Salatist. Orbis, 51 (1) te tiki doi:10.1016/j.orbis.2006.10.012.
Sergie, MA me Johnson, T. (2015). Boko Haram. Kaunihera mo nga Whanaungatanga ki Tawahi. I tikina mai i http://www.cfr.org/Nigeria/boko-haram/p25739?cid=nlc-dailybrief mai i te 7th Mahuru, 2015.
Veldhius, T., me Staun, J. (2006). Islamist radicalization: He tauira take pakiaka: Netherlands Institute of International Relations, Clingendael.
Waller, A. (2013). He aha te Boko Haram? Ripoata Motuhake, Te Whare Wananga o te Hauauru o Amerika i tangohia mai i http://www.usip.org i te 4th Mahuru, 2015
Na George A. Genyi. Pepa i tukuna ki te 2nd Annual International Conference on Ethnic and Religious Conflict Resolution and Peacebuilding i tu i te Oketopa 10, 2015 i Yonkers, New York.
