လူမျိုးရေးနှင့်ဘာသာရေးစစ်ပွဲအတွင်း လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေး- ကုလသမဂ္ဂအမြင်

အထူးသဖြင့် ကုလသမဂ္ဂရဲ့ လက်နက် ဖျက်သိမ်းရေးရုံး (UNODA) နဲ့ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခတွေရဲ့ အရင်းအမြစ်အားလုံးကို ရှုထောင့်ကနေ ဖြေရှင်းဖို့ ကြိုးပမ်းမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကုလသမဂ္ဂရဲ့ လုပ်ဆောင်မှုတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဒီမနက်မှာ အခုလို ရောက်လာရတာ ဝမ်းသာပါတယ်။ လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေး။

ဤအရေးကြီးသော ညီလာခံကို ကျင်းပပေးသော နိုင်ငံတကာ လူမျိုးဘာသာ-ဘာသာရေး ဖျန်ဖြေရေးဗဟိုဌာန (ICERM) အား ကျေးဇူးတင်ရှိပါသည်။ ဆယ်စုနှစ် ခုနစ်ခုကြာ ကမ္ဘာတဝှမ်း ငြိမ်းချမ်းရေး တည်ဆောက်မှုနှင့် ပဋိပက္ခ တားဆီးရေး ကြိုးပမ်းမှုများကို ရှေ့တန်းမှ လုပ်ဆောင်ခဲ့သော ကုလသမဂ္ဂ ၏ နှစ် ၇၀ ပြည့် နှစ်ပတ်လည် အထိမ်းအမှတ် အဖြစ် ရောက်ရှိလာခြင်း ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခကို ကာကွယ်ဖြေရှင်းရန်နှင့် လူမျိုးဘာသာနှင့်ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ပဋိပက္ခများ၏အန္တရာယ်များအကြောင်း ပြည်သူများအား ပညာပေးသည့် အစားထိုးနည်းလမ်းများ ဖော်ထုတ်ရန် အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများ၏ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုဆိုင်ရာ လုပ်ဆောင်ချက်များကို ချီးကျူးဂုဏ်ပြုအပ်ပါသည်။

အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများသည် လက်နက်ဖြုတ်သိမ်းရေး နယ်ပယ်တွင်လည်း အဓိက ပံ့ပိုးကူညီမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြပြီး ကုလသမဂ္ဂ လက်နက် ဖျက်သိမ်းရေးရုံးကလည်း ယင်းကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ ၎င်းတို့၏ လုပ်ဆောင်မှုအတွက် အထူး ကျေးဇူးတင်ရှိပါကြောင်း။

ကုလသမဂ္ဂ ငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းမှု မစ်ရှင် ခြောက်ခု၏ ဝါရင့်တစ်ဦး အနေဖြင့် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ကာလကြာရှည်စွာ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော လူမှုပတ်ဝန်းကျင်၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့် စီးပွားရေး ပျက်စီးမှုများကို ကျွန်ုပ် ကောင်းစွာ မျက်မြင်တွေ့ခဲ့ရပြီး အားလုံးလည်း သိပါသည်။ ကျွန်ုပ်တို့အားလုံးသိကြသည့်အတိုင်း ဤပဋိပက္ခများသည် အရင်းခံအကြောင်းတရားများစွာရှိပြီး ဘာသာရေးနှင့် လူမျိုးရေးမှာ ၎င်းတို့အနက်မှ နှစ်ခုသာရှိသည်။ ဘာသာရေးနှင့် လူမျိုးရေးဇာစ်မြစ်များအပါအဝင် တိကျသောဇစ်မြစ်အကြောင်းတရားများကို တိုက်ရိုက်ဖြေရှင်းသည့် သင့်လျော်သောအစီအမံများဖြင့် ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရမည့် အခြားအကြောင်းရင်းများစွာကြောင့်လည်း ပဋိပက္ခများဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်။

အထူးသဖြင့် နိုင်ငံရေး ရေးရာ ဦးစီးဌာနရှိ ကျွန်ုပ်၏ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များ၊ ဖျန်ဖြေရေး ပံ့ပိုးကူညီမှု ယူနစ်မှ တာဝန်ရှိသူများသည် ပဋိပက္ခ အမျိုးမျိုး၏ မူလဇစ်မြစ်ကို ဖြေရှင်းရန် သင့်လျော်သော အစီအမံများကို ရှာဖွေရန် နှင့် ပဋိပက္ခ နယ်ပယ် အများအပြားတွင် အရင်းအမြစ် ကျယ်ပြန့်စွာ ဖြန့်ကျက် ချထားပေးခဲ့ပါသည်။ ကြီးမားသောထိရောက်မှု။ ဤကြိုးပမ်းမှုများသည် အချို့သောကိစ္စများတွင် အလွန်ထိရောက်သော်လည်း၊ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခအားလုံးကို အပြည့်အဝဖြေရှင်းရန် ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် မလုံလောက်ပါ။ ၎င်းတို့၏ မူလဇစ်မြစ်များနှင့် ၎င်းတို့၏ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများကို ဖြေရှင်းခြင်း အပါအဝင် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများကို ထိထိရောက်ရောက် ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် ကုလသမဂ္ဂသည် ကျယ်ပြန့်သော ကျွမ်းကျင်မှုများကို ရေးဆွဲထားသည်။

ဤကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ ကုလသမဂ္ဂစနစ်အတွင်း ဌာနပေါင်းစုံမှ ၎င်းတို့၏ အထူးပြု အရင်းအမြစ်များနှင့် လူအင်အားများ ဆောင်ကြဉ်းလာစေရန် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခပြဿနာကို ခံနိုင်ရည်ရှိရန် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြသည်။ အဆိုပါဌာနများတွင် ကုလသမဂ္ဂလက်နက်ဖျက်သိမ်းရေးရုံး၊ နိုင်ငံရေးရေးရာဌာန၊ ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းမှုလုပ်ငန်းဌာန (DPKO)၊ ကွင်းဆင်းဝန်ဆောင်မှုဌာန (DFS) နှင့် အခြားဌာနများစွာ ပါဝင်သည်။

အဲဒါက လက်နက်ဖြုတ်သိမ်းရေးရုံးရဲ့ လုပ်ငန်းတာဝန်နဲ့ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ ကာကွယ်ရေးနဲ့ ဖြေရှင်းရေးမှာ ပါ၀င်ပါတယ်။ ပူးပေါင်းကြိုးပမ်းမှုတွင် အဓိကအားဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့၏အခန်းကဏ္ဍမှာ ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားစေသော လက်နက်ခဲယမ်းမီးကျောက်များ ရရှိနိုင်မှုကို လျှော့ချရန်ဖြစ်သည်။ ဤဆွေးနွေးပွဲ၏ ခေါင်းစဉ်- “လူမျိုးရေးနှင့် ဘာသာရေးစစ်ပွဲအတွင်း လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေး” သည် ဘာသာရေးနှင့် လူမျိုးရေး ပဋိပက္ခအခြေအနေတွင် လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေး အထူးချဉ်းကပ်မှုတစ်ခု ဖြစ်နိုင်သည်ဟု အကြံပြုထားပုံရသည်။ အစကတည်းက ရှင်းလင်းပါရစေ၊ ကုလသမဂ္ဂ လက်နက် ဖျက်သိမ်းရေးရုံးသည် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခ အမျိုးအစား အမျိုးမျိုးကို ခွဲခြားထားခြင်း မရှိသလို လက်နက် ဖျက်သိမ်းရေး လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရာတွင် တူညီသော ချဉ်းကပ်မှုကို ကျင့်သုံးပါသည်။ လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေးမှတစ်ဆင့်၊ လက်ရှိကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ ဘာသာရေး၊ လူမျိုးရေးနှင့် အခြားပဋိပက္ခများကို မီးထိုးပေးနေသည့် လက်နက်အမျိုးအစားအားလုံးကို လျှော့ချနိုင်မည်ဟု ကျွန်ုပ်တို့ မျှော်လင့်ပါသည်။

ပဋိပက္ခအားလုံး၏အခြေအနေတွင် လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေးသည် လူမျိုးရေး၊ ဘာသာရေး သို့မဟုတ် အခြားနည်းဖြင့် လက်နက်ငယ်များ၊ ခဲယမ်းမီးကျောက်များ၊ ဖောက်ခွဲရေးပစ္စည်းများနှင့် တိုက်ပွဲဝင်သူများထံမှ အပေါ့စားလက်နက်များ စုဆောင်းခြင်း၊ စာရွက်စာတမ်းများ၊ ထိန်းချုပ်ခြင်းနှင့် စွန့်ပစ်ခြင်းတို့တွင် ပါဝင်ပါသည်။ ရည်ရွယ်ချက်မှာ ထိန်းချုပ်မှုမဲ့ လက်နက်များရရှိနိုင်မှုကို လျှော့ချရန်နှင့် နောက်ဆုံးတွင် ပပျောက်စေရန်နှင့် မည်သည့်နည်းဖြင့်မဆို ပဋိပက္ခများ ထပ်မံဖြစ်ပွားရန် အခွင့်အလမ်းများကို လျှော့ချရန်ဖြစ်သည်။

ကျွန်ုပ်တို့၏ရုံးသည် ဤသဘောတူညီချက်များသည် လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေးသမိုင်းတစ်လျှောက် ပဋိပက္ခများကို ချေမှုန်းရာတွင် အရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍမှပါဝင်သောကြောင့် လက်နက်ထိန်းချုပ်ရေးသဘောတူညီချက်များကို ပံ့ပိုးကူညီမြှင့်တင်ရန် လုပ်ဆောင်ပါသည်။ ၎င်းတို့သည် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရေး စားပွဲဝိုင်းသို့ ဆန့်ကျင်ဘက်အင်အားစုများကို ခေါ်ဆောင်ရန် လမ်းစတစ်ခုနှင့် အခွင့်အလမ်းတစ်ခု ပေးစွမ်းပြီး ယုံကြည်မှုတည်ဆောက်ရေး အစီအမံများအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

ဥပမာအားဖြင့် လက်နက်ကုန်သွယ်မှုသဘောတူစာချုပ်နှင့် လုပ်ဆောင်ချက်အစီအစဉ်သည် နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းသည် တရားမဝင်လွှဲပြောင်းမှုအား အကာအကွယ်အဖြစ် အသုံးချနိုင်သော အလွန်အရေးကြီးသော လက်နက်ကိရိယာ နှစ်ခုဖြစ်ပြီး လူမျိုးရေး၊ ဘာသာရေးတွင် မကြာခဏဆိုသလို သမရိုးကျ လက်နက်များ စုဆောင်းမှု မတည်မငြိမ်ဖြစ်စေရန်နှင့် အလွဲသုံးစားလုပ်မှုများ၊ နှင့် အခြားပဋိပက္ခများ။

မကြာသေးမီက ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံမှ အတည်ပြုလက်ခံခဲ့သော ATT သည် သမားရိုးကျ လက်နက်ကုန်သွယ်မှုကို ထိန်းညှိရန်အတွက် ဖြစ်နိုင်ခြေအမြင့်ဆုံး ဘုံနိုင်ငံတကာ စံနှုန်းများကို ချမှတ်ရန်နှင့် သမားရိုးကျ လက်နက်များ တရားမဝင် ကုန်သွယ်မှုကို တားဆီး အမြစ်ပြတ်ချေမှုန်းရန် ရည်ရွယ်ပါသည်။ လက်နက်ကုန်သွယ်မှုကို တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားရာဒေသများတွင် ငြိမ်းချမ်းရေးကို ပိုမိုအကောင်အထည်ဖော်နိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ပါသည်။

မကြာသေးမီက အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်ပြောခဲ့သည့်အတိုင်း “လက်နက်ကုန်သွယ်မှုစာချုပ်သည် ပိုမိုငြိမ်းချမ်းသောကမ္ဘာတစ်ခု၏ကတိကို ပေးဆောင်ပြီး နိုင်ငံတကာဥပဒေတွင် ထင်ထင်ရှားရှားရှိသော ကိုယ်ကျင့်တရားကွာဟမှုကို ဖယ်ရှားပေးပါသည်။

လက်နက်ကုန်သွယ်မှုသဘောတူစာချုပ်ကို အတည်ပြုလက်ခံရာတွင် ၎င်း၏အခန်းကဏ္ဍအပြင် ကုလသမဂ္ဂလက်နက်ဖျက်သိမ်းရေးဆိုင်ရာရုံးသည် လက်နက်ငယ်နှင့် လက်နက်ငယ်များ တရားမဝင်ကုန်သွယ်မှုကို ဘက်ပေါင်းစုံမှ တားဆီးနှိမ်နင်းနှိမ်နင်းရေး လုပ်ဆောင်ချက်အစီအစဉ်ကို ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲပါသည်။ လက်နက်ငယ်များနှင့် အပေါ့စားလက်နက်များ ရရှိနိုင်မှုကို လျှော့ချရန် ၁၉၉၀ ခုနှစ်များအတွင်းက ကုလသမဂ္ဂ၏ ပံ့ပိုးကူညီမှုပေးသည့် အရေးပါသော ပဏာမခြေလှမ်းတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။

ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီသည် လူမျိုးရေး၊ ဘာသာရေးနှင့် အခြားပဋိပက္ခများကို ပပျောက်ရေး ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေးတွင် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပါသည်။ 2014 ခုနှစ် သြဂုတ်လတွင်၊ လုံခြုံရေးကောင်စီသည် အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်များကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော နိုင်ငံတကာ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ခြိမ်းခြောက်မှုဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ရပ်ကို ချမှတ်ခဲ့ပြီး၊ ပြည်ပ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်ရေးသမားများ၏ ခြိမ်းခြောက်မှုကို အတိအကျ ရည်ညွှန်းလျက်၊ သိသိသာသာ၊ ကောင်စီသည် အီရတ်ရှိ အစ္စလာမ္မစ်နိုင်ငံတော်ထံ တိုက်ရိုက် သို့မဟုတ် သွယ်ဝိုက်သော ထောက်ပံ့မှု၊ ရောင်းချမှု၊ သို့မဟုတ် လက်နက်လွှဲပြောင်းမှုကို တားဆီးသင့်သည်ဟု ကောင်စီက ၎င်း၏ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ထပ်လောင်းအတည်ပြုခဲ့ပြီး လူပုဂ္ဂိုလ်၊ အဖွဲ့များ၊ ဆောင်ရွက်ချက်များ၊ အယ်လ်ကိုင်းဒါးနှင့် ဆက်စပ်နေသော အရာများ။[1]

နိဂုံးချုပ်အနေနဲ့ပြောရရင်၊ လူမျိုးရေး၊ ဘာသာရေးနဲ့ တခြားပဋိပက္ခတွေကို ဖြေရှင်းရာမှာ ကုလသမဂ္ဂရုံးရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်နဲ့ လက်နက်ဖြုတ်သိမ်းရေးရဲ့ အရေးပါတဲ့ အခန်းကဏ္ဍကို အလင်းပြဖို့ ကြိုးစားခဲ့ပါတယ်။ လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေးသည် ယခုအချိန်တွင် စုစည်းထားနိုင်သကဲ့သို့၊ ညီမျှခြင်း၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းသာဖြစ်သည်။ လူမျိုးရေး၊ ဘာသာရေးနှင့် အခြားပဋိပက္ခပုံစံများကို အဆုံးသတ်ရန် ကုလသမဂ္ဂတွင် ကျွန်ုပ်တို့၏လုပ်ဆောင်မှုသည် ကုလသမဂ္ဂစနစ်၏ အစိတ်အပိုင်းများစွာ၏ စုပေါင်းကြိုးပမ်းမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ UN စနစ်၏ ကဏ္ဍအသီးသီး၏ အထူးကျွမ်းကျင်မှုများကို အသုံးချခြင်းဖြင့်သာ ဘာသာရေး၊ လူမျိုးရေး နှင့် အခြားသော ပဋိပက္ခများ၏ မူလဇစ်မြစ်ကို ထိရောက်စွာ ဖြေရှင်းနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

[1] S/RES/2171 (2014)၊ 21 သြဂုတ် 2014။

[2] S/RES/2170 (2014)၊ op 10။