• ပဋိပက္ခဆိုတာ လူတွေကို ဆုံးရှုံးနေတဲ့ ဘယ်လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာမဆို ရှောင်လွှဲလို့မရပါဘူး။ အခြေခံလူ့အခွင့်အရေးအသက်ရှင်သန်ခွင့်၊ အစိုးရကိုယ်စားပြုမှု၊ ယဉ်ကျေးမှုနှင့် ဘာသာရေးလွတ်လပ်ခွင့်များအပြင် တန်းတူညီမျှမှု အပါအဝင်၊ လုံခြုံရေး၊ ဂုဏ်သိက္ခာနှင့် ပေါင်းသင်းမှု အပါအဝင်။ အစိုးရတစ်ရပ်၏ လုပ်ဆောင်ချက်သည် လူမျိုးဘာသာ သို့မဟုတ် ဘာသာရေး အကျိုးစီးပွားကို ဆန့်ကျင်သည်ဟု ယူဆကာ အုပ်စုတစ်စု၏ ထောက်ခံမှုကို ဘက်လိုက်သည့် အစိုးရပေါ်လစီအရ ပဋိပက္ခလည်း ဖြစ်ပွားနိုင်ဖွယ်ရှိသည်။

• လူမျိုးရေးဘာသာရေး ပဋိပက္ခများအတွက် အဖြေရှာမရခြင်းသည် နိုင်ငံရေး၊ လူမှုရေး၊ စီးပွားရေး၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်၊ လုံခြုံရေး၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု၊ ကျန်းမာရေးနှင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကျိုးဆက်များ ရှိလာမည်ဖြစ်သည်။

• လူမျိုးရေးဘာသာရေးပဋိပက္ခများသည် လူမျိုးစုအကြမ်းဖက်မှု၊ အစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်မှုများ၊ လူမျိုးရေးနှင့်ဘာသာရေးစစ်ပွဲများ၊

• လူမျိုးရေးနှင့် ဘာသာရေး ပဋိပက္ခများသည် ဆိုးရွားသော အကျိုးဆက်များ ရှိပြီး ထိခိုက်နစ်နာ မှုနှင့် စိတ်ပါဝင်စားသော အစိုးရများက ၎င်းတို့အား စီမံခန့်ခွဲရန် ကြိုးပမ်းနေကြောင်း သိရှိခြင်းကြောင့် ကြိုတင်ကာကွယ်မှု၊ စီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် ဖြေရှင်းရေး ဗျူဟာများနှင့် ၎င်းတို့၏ ကန့်သတ်ချက်များကို လေ့လာ နားလည်ရန် အရေးကြီးဆုံး ဖြစ်သည်။

• လူမျိုးရေး ဘာသာရေး ပဋိပက္ခများအတွက် အစိုးရများ၏ အမျိုးမျိုးသော တုံ့ပြန်မှုများသည် ယာယီဖြစ်ပြီး ထိရောက်မှု မရှိသည့်အပြင် တစ်ခါတစ်ရံတွင် စနစ်တကျ မလုပ်ဆောင်နိုင်ပေ။

• လူမျိုးရေးဘာသာရေးဆိုင်ရာ မကျေနပ်ချက်များကို လျစ်လျူရှုထားရသည့် အဓိကအကြောင်းအရင်းမှာ စောလျင်စွာ၊ အရေးပေါ်နှင့် လုံလောက်သော ကြိုတင်ကာကွယ်မှု အစီအမံများကို မလုပ်ဆောင်ရခြင်းမှာ အချို့နိုင်ငံများတွင် သတိပြုမိလေ့ရှိသည့် ပေါ့ဆမှုသဘောထားကြောင့် မဟုတ်သော်လည်း အဆိုပါ နစ်နာမှုများ ရှိနေကြောင်း မသိခြင်းကြောင့်၊ အစောပိုင်းအဆင့်နှင့် ဒေသအဆင့်တွင်။

• လုံလောက်တဲ့ လုပ်ဆောင်ချက် အားနည်းမှု ရှိတယ်။ ပဋိပက္ခကြိုတင်သတိပေးစနစ်များ (CEWS), သို့မဟုတ် တစ်ဖက်တွင် ပဋိပက္ခကြိုတင်သတိပေးချက်နှင့်တုံ့ပြန်မှုယန္တရား (CEWARM) သို့မဟုတ် ဒေသဆိုင်ရာအဆင့်များတွင် ပဋိပက္ခစောင့်ကြည့်လေ့လာရေးကွန်ရက်များ (CMN) နှင့် ပဋိပက္ခကြိုတင်သတိပေးစနစ်ဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များက ၎င်းတို့အား ဂရုတစိုက်နားဆင်နိုင်စေမည့် အထူးအရည်အချင်းများနှင့် ကျွမ်းကျင်မှုများဖြင့် ဂရုတစိုက်လေ့ကျင့်သင်ကြားမှုမရှိခြင်း အခြားတစ်ဖက်တွင်၊ အချိန်၏နိမိတ်လက္ခဏာများနှင့် အသံများကို သတိထားပါ။

• လူမျိုးရေး၊ ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ပဋိပက္ခများကို လုံလောက်စွာ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာခြင်းဖြင့် ပဋိပက္ခတွင် ပါ၀င်နေသော လူမျိုးစု၊ လူမျိုးစုနှင့် ဘာသာရေး အုပ်စုများ၊ ဇစ်မြစ်၊ အကြောင်းတရားများ၊ အကျိုးဆက်များ၊ ပါဝင်ပတ်သက်သူများ၊ ပုံစံများနှင့် ဤပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားသည့် နေရာများကို အတိအကျ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာရန်မှာ အလွန်အရေးကြီးပါသည်။ မှားယွင်းသော ကုထုံးများ။

• လူမျိုးရေးဘာသာရေးဆိုင်ရာ ပြဿနာများနှင့် အစိတ်အပိုင်းများနှင့် ပဋိပက္ခများကို စီမံခန့်ခွဲဖြေရှင်းရန်နှင့် တားဆီးရန် ရည်ရွယ်သည့် မူဝါဒများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတွင် ပါရာဒိုင်းအပြောင်းအရွှေ့အတွက် အရေးတကြီး လိုအပ်နေပါသည်။ ဤပါရာဒိုင်းအပြောင်းအရွှေ့ကို ရှုထောင့်နှစ်ခုမှ ရှင်းပြနိုင်သည်- ပထမ၊ လက်စားချေခြင်းမူဝါဒမှ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးဆိုင်ရာ တရားမျှတမှုအထိ၊ ဒုတိယ၊ အကျပ်ကိုင်သောမူဝါဒမှ ဖျန်ဖြေရေးနှင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုအထိ။ “ကမ္ဘာ့မငြိမ်မသက်မှုများစွာအတွက် အပြစ်တင်ခံထားရသော လူမျိုးနှင့်ဘာသာရေးဆိုင်ရာ အထောက်အထားများကို တည်ငြိမ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေးကို အထောက်အကူဖြစ်စေရန်အတွက် အဖိုးတန်ပစ္စည်းများအဖြစ် အမှန်တကယ် အသုံးချနိုင်မည်ဟု ကျွန်ုပ်တို့ယုံကြည်ပါသည်။ ထိုကဲ့သို့ သွေးထွက်သံယိုမှုများအတွက် တာဝန်ရှိပြီး လူ့အဖွဲ့အစည်းဝင်အားလုံးအပါအဝင် ၎င်းတို့၏လက်၌ ဒုက္ခရောက်နေသူများသည် အချင်းချင်း၏ပုံပြင်များကို ကြားနာရန်နှင့် သင်ယူရန်၊ လမ်းညွှန်မှုဖြင့် အပြန်အလှန်လူသားအဖြစ် ပြန်လည်မြင်တွေ့နိုင်ရန် လုံခြုံသောနေရာတစ်ခု လိုအပ်ပါသည်။”

• အချို့နိုင်ငံများတွင် ယဉ်ကျေးမှုကွဲပြားမှုနှင့် ဘာသာရေးဆက်နွယ်မှုများကြောင့် ဖျန်ဖြေခြင်းနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခြင်းသည် ငြိမ်းချမ်းရေး၊ အပြန်အလှန်နားလည်မှု၊ အပြန်အလှန်အသိအမှတ်ပြုမှု၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် စည်းလုံးညီညွတ်ရေးတို့အတွက် ထူးခြားသောနည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်နိုင်သည်။

• လူမျိုးရေး ဘာသာရေး ပဋိပက္ခများကို ဖြေရှင်းရန် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရေး နှင့် ဆွေးနွေးပွဲများကို အသုံးပြုခြင်းသည် ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးကို ဖန်တီးရန် အလားအလာရှိသည်။

• လူမျိုးရေး ဘာသာရေး ဖြန်ဖြေရေး သင်တန်း ပါဝင်သူများသည် ပဋိပက္ခဖြေရှင်းရေးနှင့် စောင့်ကြည့်ရေးလှုပ်ရှားမှုများ၊ စောစီးစွာသတိပေးချက်များနှင့် အကျပ်အတည်းကြိုတင်ကာကွယ်ရေးအစပြုမှုများတွင် ကျွမ်းကျင်မှုများရရှိရန်နှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် ကူညီပေးလိမ့်မည်- ဖြစ်နိုင်ချေနှင့် နီးကပ်လာသော လူမျိုးရေးဘာသာရေးပဋိပက္ခများကို ဖော်ထုတ်ခြင်း၊ ပဋိပက္ခနှင့် ဒေတာခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာခြင်း၊ အန္တရာယ်အကဲဖြတ်ခြင်း သို့မဟုတ် ထောက်ခံအားပေးခြင်း၊ အစီရင်ခံခြင်း၊ ဖော်ထုတ်ခြင်း၊ လျင်မြန်သောတုံ့ပြန်မှုစီမံကိန်းများ (RRPs) နှင့် ပဋိပက္ခများကို ရှောင်ရှားရန် သို့မဟုတ် တိုးလာမည့်အန္တရာယ်ကို လျှော့ချရန် အရေးပေါ်နှင့် ချက်ချင်းလုပ်ဆောင်မှုအတွက် တုံ့ပြန်ရေးယန္တရားများ။

• ငြိမ်းချမ်းရေး ပညာပေး အစီအစဉ် နှင့် လူမျိုးရေး ပဋိပက္ခများ တားဆီး ကာကွယ်ရေး နှင့် ဖြေရှင်းရေး ယန္တရားများ ဖော်ဆောင် ခြင်း၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် ခြင်းနှင့် ဖန်တီးခြင်း တို့သည် ယဉ်ကျေးမှု ၊ လူမျိုးရေး၊ လူမျိုးရေး နှင့် ဘာသာရေး အဖွဲ့များ အကြား ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူယှဉ်တွဲ နေထိုင်ရေး ကို ခိုင်ခံ့စေမည် ဖြစ်သည်။

• ဖျန်ဖြေပေးခြင်းသည် ပဋိပက္ခများ၏ အရင်းခံအကြောင်းတရားများကို ရှာဖွေဖော်ထုတ်ဖြေရှင်းခြင်း၏ ဘက်မလိုက်သော လုပ်ငန်းစဉ်ဖြစ်ပြီး ရေရှည်တည်တံ့သော ငြိမ်းချမ်းစွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် ပေါင်းစည်းခြင်းတို့ကို သေချာစေမည့် နည်းလမ်းသစ်များကို ဖွင့်လှစ်ပေးခြင်း။ ဖျန်ဖြေရာတွင် ဖျန်ဖြေသူ သို့မဟုတ် သူ၏ချဉ်းကပ်မှုတွင် ကြားနေနှင့် ဘက်မလိုက်သော ဖျန်ဖြေသူသည် ပဋိပက္ခများကို ဆင်ခြင်တုံတရားဖြင့် ၎င်းတို့၏ ပဋိပက္ခများကို အဖြေရှာရန် ကူညီပေးသည်။

• ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများတွင် ပဋိပက္ခအများစုသည် လူမျိုးရေး၊ လူမျိုးရေး သို့မဟုတ် ဘာသာရေးဇစ်မြစ်များ ရှိသည်။ နိုင်ငံရေးဟု ထင်မြင်ယူဆသော သူများသည် လူမျိုးရေး၊ လူမျိုးရေး သို့မဟုတ် ဘာသာရေး လွှမ်းမိုးမှုများ ရှိတတ်သည်။ ဤပဋိပက္ခများတွင် ပါဝင်သူများသည် များသောအားဖြင့် ပါတီများ၏ သြဇာလွှမ်းမိုးခံရနိုင်သည့် မည်သည့်စွက်ဖက်မှုတွင်မဆို မယုံကြည်မှုအဆင့်အချို့ကို ပြသလေ့ရှိကြောင်း အတွေ့အကြုံများက ပြသထားသည်။ ထို့ကြောင့်၊ ဘက်မလိုက်မှု၊ သမာသမတ်ကျမှုနှင့် လွတ်လပ်ရေးတို့၏ အခြေခံမူများကြောင့် ပရော်ဖက်ရှင်နယ်ဖျန်ဖြေရေးသည် ပဋိပက္ခဖြစ်နေသော ပါတီများ၏ ယုံကြည်မှုကို ရယူနိုင်သည့် ယုံကြည်စိတ်ချရသော နည်းလမ်းဖြစ်လာပြီး လုပ်ငန်းစဉ်နှင့် ပါတီများ၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို လမ်းညွှန်ပေးသည့် ဘုံထောက်လှမ်းရေး တည်ဆောက်မှုဆီသို့ တဖြည်းဖြည်း ဦးတည်သွားစေသည်။ .

• ပဋိပက္ခတစ်ခုတွင် ပါဝင်သူများသည် ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်ဖြေရှင်းချက်များကို ရေးသားသူများနှင့် အဓိကတည်ဆောက်သူများဖြစ်သောအခါ၊ ၎င်းတို့၏ ဆွေးနွေးမှုများ၏ရလဒ်များကို လေးစားမည်ဖြစ်သည်။ မည်သည့်ပါတီမှ ဖြေရှင်းချက်များကို ချမှတ်သည့်အခါ သို့မဟုတ် ၎င်းတို့ကို လက်ခံရန် အတင်းအကျပ်ခိုင်းစေသည့် ကိစ္စမျိုးမဟုတ်ပါ။

• ကြားဝင်စေ့စပ်ဆွေးနွေးခြင်းဖြင့် ပဋိပက္ခများကို ဖြေရှင်းခြင်းသည် လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက် သီးသန့်မဟုတ်ပါ။ ဤပဋိပက္ခဖြေရှင်းနည်းများကို ရှေးခေတ်လူ့အဖွဲ့အစည်းများတွင် အမြဲအသုံးပြုခဲ့ကြသည်။ ထို့ကြောင့်၊ ကျွန်ုပ်တို့၏တာဝန်မှာ လူမျိုးဘာသာ-ဘာသာရေးဖျန်ဖြေသူများနှင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရေးမှူးများအဖြစ် အမြဲတမ်းတည်ရှိနေသည့်အရာများကို ပြန်လည်ရှင်သန်လာစေရန်နှင့် ပြန်လည်ရှင်သန်လာစေရန် ပါ၀င်မည်ဖြစ်သည်။

• လူမျိုးရေးဘာသာရေး ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားနေသည့် နိုင်ငံများသည် ကမ္ဘာ၏ အရေးပါသော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့အပေါ် မည်သို့ပင်အကျိုးသက်ရောက်စေကာမူ ကျန်ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများအပေါ်တွင်လည်း တစ်နည်းမဟုတ်တစ်နည်း သက်ရောက်မှုရှိသည်။ ထို့အပြင် ၎င်းတို့၏ ငြိမ်းချမ်းရေး အတွေ့အကြုံများသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် အပြန်အလှန်အားဖြင့် တည်ငြိမ်မှုကို အနည်းငယ်မျှသာ အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ တိုးစေပါသည်။

• ငြိမ်းချမ်းပြီး အကြမ်းမဖက်သော ပတ်ဝန်းကျင်ကို ဦးစွာမဖန်တီးဘဲ စီးပွားရေးတိုးတက်မှုကို မြှင့်တင်ရန်မှာ လက်တွေ့တွင် မဖြစ်နိုင်ပေ။ သက်ရောက်မှုအားဖြင့်၊ ကြမ်းတမ်းသောပတ်ဝန်းကျင်တွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများဖန်တီးခြင်းသည် ရိုးရှင်းသော စွန့်ပစ်ပစ္စည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။

အခြားသူများအကြား အထက်ဖော်ပြပါ ယုံကြည်ချက်များသည် လူမျိုးဘာသာ-ဘာသာရေး ဖျန်ဖြေရေးနှင့် ညှိနှိုင်းအဖြေရှာရေး ယန္တရားများအဖြစ် ကမ္ဘာတဝှမ်းရှိ နိုင်ငံများတွင် ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေးနှင့် ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသော ငြိမ်းချမ်းရေးကို မြှင့်တင်ရန်အတွက် သင့်လျော်သော ပဋိပက္ခဖြေရှင်းရေး ယန္တရားများအဖြစ် ရွေးချယ်ရန် ကျွန်ုပ်တို့အား လှုံ့ဆော်ပေးပါသည်။