ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးကို ခြိမ်းခြောက်မှုများ

ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုသည် အထူးသဖြင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ဘေးအန္တရာယ်များနှင့် ပတ်သက်၍ ဒီဇိုင်းနှင့် လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုများကို ပြန်လည်စဉ်းစားရန် လူမှုအသိုက်အဝန်းအား ဖိအားများပေးလျက်ရှိသည်။ ရာသီဥတုအကျပ်အတည်း၏ဆိုးကျိုးသည် အရောင်ရှိသောအသိုင်းအဝိုင်းများအပေါ် သက်ရောက်မှုသည် ဤအသိုင်းအဝိုင်းများအပေါ် ဆိုးရွားသောအကျိုးသက်ရောက်မှုကို လျှော့ချရန် ရာသီဥတုတရားမျှတမှုလိုအပ်မှုကို အလေးပေးပါသည်။ အချိုးမညီမျှသော ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှု- Environmental Racism နှင့် Environmental Justice ဟူသော ဝေါဟာရနှစ်ခုကို မကြာခဏ တွဲသုံးပါသည်။ Environmental Racism သည် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၏ အချိုးမညီသော အကျိုးသက်ရောက်မှုဖြစ်ပြီး အသားအရောင်ရှိသူများနှင့် ဆင်းရဲတွင်းနက်နေသူများဖြစ်သည်။ ဤမတူညီမှုများကို ဖြေရှင်းရန် Environmental Justice သည် တုံ့ပြန်မှုဖြစ်သည်။ ဤစာတမ်းသည် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများအပေါ် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၏ သက်ရောက်မှုအပေါ် အာရုံစိုက်မည်ဖြစ်ပြီး၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် တရားမျှတရေးမူဝါဒတွင် လက်ရှိခေတ်ရေစီးကြောင်းများကို ဆွေးနွေးကာ လုပ်ငန်းစဉ်မှ ပေါ်ပေါက်လာသော ပဋိပက္ခများတွင် ကွာဟချက်ကို ပေါင်းကူးပေးရန် ဖျန်ဖြေသူ၏အခန်းကဏ္ဍကို ဆွေးနွေးမည်ဖြစ်သည်။ အဆုံးစွန်အားဖြင့် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုသည် လူတိုင်းအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိမည်ဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း ၎င်း၏ ကနဦးအကျိုးသက်ရောက်မှုသည် အာဖရိကန်အမေရိကန်၊ ဟစ်စပိန်းနှင့် ဆင်းရဲသောအသိုင်းအဝိုင်းများကို အချိုးမညီမျှစွာ ပစ်မှတ်ထားသည်။ အချိုးမညီသော အကျိုးသက်ရောက်မှုသည် လူနည်းစုများ၏ အရင်းအမြစ်များထံ ဝင်ရောက်ခွင့်ကို ငြင်းဆိုထားသည့် သမိုင်းဝင် အနီရောင်ခြယ်ခြင်းနှင့် အခြားသော အလေ့အထများကဲ့သို့သော အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ အလေ့အကျင့်များကြောင့် ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ဘေးအန္တရာယ်များ၏ ရလဒ်များကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် ဤအသိုင်းအဝိုင်းအတွင်း ခံနိုင်ရည်အား ကျဆင်းစေပါသည်။ ဥပမာ၊ ဟာရီကိန်းကက်ထရီနာနှင့် တောင်ဘက်ရှိ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများအပေါ် ၎င်း၏သက်ရောက်မှုသည် အရောင်အသွေးရှိသော လူ့အဖွဲ့အစည်းများအပေါ် ရာသီဥတုဘေးအန္တရာယ်များ၏ အချိုးအစားမညီမျှသော အကျိုးသက်ရောက်မှုများ၏ ဥပမာတစ်ခုဖြစ်သည်။ ထို့အပြင်၊ အထူးသဖြင့် စီးပွားရေးအရ ညံ့ဖျင်းသောနိုင်ငံများတွင် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ဘေးအန္တရာယ်များ တိုးလာသည်နှင့်အမျှ USA တွင် ထိရှလွယ်မှုများ တိုးလာကြောင်း အထောက်အထားများက အကြံပြုထားသည်။ ဤမခိုင်မြဲမှုသည် အကြမ်းဖက်ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် အလားအလာကို တိုးမြင့်လာစေမည်ဟူသော စိုးရိမ်မှုများလည်း မြင့်တက်လာသည်။ COVID19 ၏ မကြာသေးမီက အကျိုးဆက်များ ၊ အရောင်အသွေးရှိသော လူမှုအသိုက်အဝန်းများအပေါ် ၎င်း၏ဆိုးကျိုးများ နှင့် ဘာသာရေးအဖွဲ့အစည်းများကို ဦးတည်သည့်တောင်မှ အကြမ်းဖက်ဖြစ်စဉ်များ တိုးလာခြင်းသည် တင်းမာမှုများ မြင့်တက်လာခြင်းသည် ရာသီဥတုအကျပ်အတည်း၏ သွယ်ဝိုက်သောရလဒ်ဖြစ်နိုင်ကြောင်း အချက်ပြနိုင်ပါသည်။ သို့ဆိုလျှင် ဖျန်ဖြေသူ၏ အခန်းကဏ္ဍက အဘယ်နည်း၊ ဖျန်ဖြေသူသည် ပတ်ဝန်းကျင် တရားမျှတမှု မူဘောင်အတွင်း ပိုမိုခံနိုင်ရည်ရှိမှုကို ဖြည့်ဆည်းပေးရန် မည်သို့ ပံ့ပိုးပေးနိုင်မည်နည်း။ ဤစာတမ်းတွင် ဤမေးခွန်းကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် ရည်ရွယ်ပြီး ရပ်ရွာခံနိုင်ရည်အား တိုးမြင့်လာစေရန်အတွက် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းပေးသူများ လုပ်ဆောင်နိုင်သည့် အလားအလာရှိသော အဆင့်များအပြင် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၏ သွယ်ဝိုက်သောရလဒ်ဖြစ်သည့် လူမျိုးရေးတင်းမာမှုများကို လျှော့ချပေးနိုင်သည့် လုပ်ငန်းစဉ်အချို့လည်း ပါဝင်မည်ဖြစ်သည်။