Kumanani ndi Atsogoleri Akuluakulu pa Msonkhano Wapadziko Lonse wa 2022 Wothetsa Mikangano Yamitundu ndi Zipembedzo ndi Kumanga Mtendere.

Pepalali ndi gawo la kafukufuku wokulirapo womwe umayang'ana kwambiri za kukwera kwa utundu wa anthu amtundu wa Malay ndi ukulu ku Malaysia. Ngakhale kuti kukwera kwa dziko la Malaysia kungabwere chifukwa cha zinthu zosiyanasiyana, pepalali likukamba za lamulo lachisilamu la kutembenuka mtima ku Malaysia komanso ngati lalimbikitsa kapena ayi kuti mafuko a Malaysia akhale apamwamba. Malaysia ndi dziko lamitundu yambiri komanso zipembedzo zambiri lomwe lidalandira ufulu wake mu 1957 kuchokera ku Britain. Amaleya pokhala fuko lalikulu kwambiri nthawi zonse akhala akuwona chipembedzo cha Chisilamu monga gawo limodzi la kudziwika kwawo komwe kumawalekanitsa ndi mafuko ena omwe adabweretsedwa m'dzikoli panthawi yaulamuliro wa atsamunda a Britain. Ngakhale kuti Chisilamu ndi chipembedzo chovomerezeka, malamulo oyendetsera dziko lino amalola kuti zipembedzo zina zizichitidwa mwamtendere ndi anthu omwe si Achimalaya, omwe ndi amtundu wa China ndi Amwenye. Komabe, lamulo lachisilamu lomwe limayendetsa maukwati achisilamu ku Malaysia lalamula kuti anthu omwe si Asilamu alowe m'Chisilamu ngati akufuna kukwatirana ndi Asilamu. Mu pepala ili, ndikutsutsa kuti lamulo lachisilamu lotembenuzidwa lagwiritsidwa ntchito ngati chida cholimbikitsira maganizo a mtundu wa Chimalaya ku Malaysia. Deta yoyambirira idasonkhanitsidwa kutengera zoyankhulana ndi Asilamu aku Malay omwe adakwatirana ndi omwe si Achimalaya. Zotsatira zawonetsa kuti ambiri mwa omwe adafunsidwa ku Malaysia amaona kuti kutembenukira ku Chisilamu ndikofunikira monga momwe chipembedzo cha Chisilamu chimafunikira ndi malamulo a boma. Kuonjezera apo, sawonanso chifukwa chomwe anthu omwe si a Malawi angakane kuti alowe m'Chisilamu, chifukwa pabanja, anawo adzatengedwa ngati Amamaya malinga ndi malamulo oyendetsera dziko lino, omwe amabweranso ndi udindo ndi mwayi. Malingaliro a anthu omwe si a Malawi omwe adalowa Chisilamu adachokera ku mafunso achiwiri omwe adachitidwa ndi akatswiri ena. Popeza kuti kukhala Msilamu kumagwirizana ndi kukhala Mmalay, ambiri omwe si Amamalay omwe adatembenuka amadzimva kuti alibe chidziwitso chachipembedzo ndi fuko, ndipo amakakamizika kutengera chikhalidwe cha mtundu wa Malay. Ngakhale kuti kusintha lamulo lotembenuzidwa kungakhale kovuta, kukambirana momasuka pakati pa zipembedzo m'masukulu ndi m'magulu a boma kungakhale njira yoyamba yothetsera vutoli.