Rozbrojenie podczas wojny etnicznej i religijnej: perspektywa ONZ
Wybitne przemówienie wygłoszone podczas dorocznej międzynarodowej konferencji na temat rozwiązywania konfliktów etnicznych i religijnych oraz budowania pokoju w 2015 r., która odbyła się w Nowym Jorku 10 października 2015 r. przez Międzynarodowe Centrum Mediacji Etno-Religijnej.
Głośnik:
Curtis Raynold, Sekretarz, Rada Doradcza Sekretarza Generalnego ds. Rozbrojenia, Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Rozbrojenia, Siedziba Organizacji Narodów Zjednoczonych, Nowy Jork.
Ogromną przyjemność sprawia mi możliwość bycia tu dziś rano i rozmawiania z Państwem na temat pracy Organizacji Narodów Zjednoczonych, w szczególności Biura Narodów Zjednoczonych ds. Rozbrojenia (UNODA), i jego wysiłków na rzecz zajęcia się wszystkimi źródłami konfliktów zbrojnych z perspektywy rozbrojenia.
Dziękujemy Międzynarodowemu Centrum Mediacji Etno-Religijnej (ICERM) za zorganizowanie tej ważnej konferencji. Ogłaszamy to z okazji 70. rocznicy powstania Organizacji Narodów Zjednoczonych, która od siedemdziesięciu lat przewodzi na całym świecie w wysiłkach na rzecz budowania pokoju i zapobiegania konfliktom. Dlatego też pochwalamy niestrudzoną pracę organizacji społeczeństwa obywatelskiego, takich jak Twoja, na rzecz opracowania alternatywnych metod zapobiegania konfliktom zbrojnym i ich rozwiązywania oraz edukowania ludzi na temat niebezpieczeństw związanych z konfliktami międzyetnicznymi i międzyreligijnymi.
Organizacje społeczeństwa obywatelskiego również wniosły znaczący wkład w dziedzinę rozbrojenia, a Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Rozbrojenia jest szczególnie wdzięczne za ich pracę w tym zakresie.
Jako weteran sześciu misji pokojowych Organizacji Narodów Zjednoczonych byłem świadkiem i aż za dobrze znam długotrwałe szkody społeczne, środowiskowe i gospodarcze, jakie konflikty zbrojne spowodowały w wielu częściach świata. Jak wszyscy wiemy, takie konflikty mają kilka podstawowych przyczyn, a religia i pochodzenie etniczne to tylko dwie z nich. Konflikty mogą być również wywołane przez szereg innych przyczyn, którym należy zaradzić za pomocą odpowiednich środków, które bezpośrednio eliminują konkretne przyczyny pierwotne, w tym przyczyny o pochodzeniu religijnym i etnicznym.
Moi koledzy z Departamentu Spraw Politycznych, w szczególności ci z Jednostki Wsparcia Mediacji, mają uprawnienia do znalezienia odpowiednich środków w celu zajęcia się pierwotnymi przyczynami wszelkiego rodzaju konfliktów i uruchomili szeroki zakres zasobów w wielu obszarach konfliktu z świetna skuteczność. Wysiłki te, choć w niektórych przypadkach bardzo skuteczne, same w sobie są niewystarczające, aby w pełni zaradzić wszelkiego rodzaju konfliktom zbrojnym. Aby skutecznie radzić sobie z konfliktami zbrojnymi, w tym zajmując się ich pierwotnymi przyczynami i niszczycielskimi następstwami, ONZ korzysta z szerokiego zakresu wiedzy specjalistycznej.
W tym względzie różne departamenty systemu Narodów Zjednoczonych współpracują, aby wykorzystać swoje wyspecjalizowane zasoby i siłę roboczą do rozwiązania problemu konfliktów zbrojnych. Departamenty te obejmują Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Rozbrojenia, Departament Spraw Politycznych, Departament Operacji Pokojowych (DPKO), Departament Służby Polowej (DFS) i wiele innych.
To prowadzi mnie do pracy Biura ds. Rozbrojenia i jego roli w zapobieganiu konfliktom zbrojnym i ich rozwiązywaniu. Naszą rolą w tym, co zasadniczo opiera się na współpracy, jest zmniejszenie dostępności broni i amunicji, które podsycają konflikt. Temat tej dyskusji panelowej: „Rozbrojenie podczas wojny etnicznej i religijnej” zdaje się sugerować, że może istnieć szczególne podejście do rozbrojenia w kontekście konfliktu religijnego i etnicznego. Pozwólcie, że na początku wyrażę się jasno: Biuro ONZ ds. Rozbrojenia nie dokonuje rozróżnienia pomiędzy różnymi rodzajami konfliktów zbrojnych i przyjmuje jednolite podejście w wykonywaniu swojego mandatu rozbrojeniowego. Mamy nadzieję, że poprzez rozbrojenie ograniczymy dostępność wszystkich rodzajów broni, która obecnie podsyca konflikty religijne, etniczne i inne na całym świecie.
Rozbrojenie w kontekście wszystkich konfliktów, czy to etnicznych, religijnych, czy innych, obejmuje gromadzenie, dokumentowanie, kontrolę i usuwanie broni strzeleckiej, amunicji, materiałów wybuchowych oraz broni lekkiej i ciężkiej od walczących. Celem jest ograniczenie, a ostatecznie wyeliminowanie nieuregulowanej dostępności broni, a tym samym zmniejszenie szans na dalsze pogłębianie się jakiegokolwiek rodzaju konfliktu.
Nasze Biuro działa na rzecz wspierania i promowania porozumień o kontroli zbrojeń, ponieważ porozumienia te odegrały kluczową rolę w łagodzeniu konfliktów w całej historii rozbrojenia. Odegrały one rolę środków budowy zaufania, zapewniając zarówno drogę, jak i szansę na doprowadzenie przeciwstawnych sił do stołu negocjacyjnego.
Na przykład Traktat o handlu bronią i program działania to dwa bardzo ważne narzędzia, które społeczność międzynarodowa może zastosować jako zabezpieczenia przed nielegalnym transferem, destabilizującym gromadzeniem i niewłaściwym wykorzystaniem broni konwencjonalnej, która jest tak często wykorzystywana do szerzenia etnicznych, religijnych i inne konflikty.
Traktat o handlu bronią, przyjęty niedawno przez Zgromadzenie Ogólne ONZ, ma na celu ustanowienie możliwie najwyższych wspólnych międzynarodowych standardów regulacji międzynarodowego handlu bronią konwencjonalną oraz zapobieganie nielegalnemu handlowi bronią konwencjonalną i jej nielegalnemu wykorzystywaniu oraz eliminowanie go. Istnieje nadzieja, że wraz ze wzrostem regulacji handlu bronią osiągnięty zostanie większy pokój na obszarach objętych konfliktem.
Jak powiedział ostatnio Sekretarz Generalny, „Traktat o handlu bronią oferuje obietnicę bardziej pokojowego świata i eliminuje rażącą lukę moralną w prawie międzynarodowym.
Oprócz swojej roli we wspieraniu przyjęcia Traktatu o handlu bronią, Biuro ONZ ds. Rozbrojenia nadzoruje program działań na rzecz zapobiegania, zwalczania i eliminowania nielegalnego handlu bronią strzelecką i lekką we wszystkich jego aspektach. Jest to ważna inicjatywa wspierana przez Organizację Narodów Zjednoczonych, zapoczątkowana w latach 1990. XX wieku, mająca na celu ograniczenie dostępności broni strzeleckiej i lekkiej poprzez promowanie różnych reżimów kontroli zbrojeń w uczestniczących krajach.
Rada Bezpieczeństwa ONZ odgrywa również zasadniczą rolę w rozbrojeniu w celu wyeliminowania konfliktów etnicznych, religijnych i innych. W sierpniu 2014 roku Rada Bezpieczeństwa przyjęła uchwałę w sprawie zagrożeń pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego powodowanych przez akty terrorystyczne[1], ze szczególnym odniesieniem do zagrożenia, jakie stwarzają zagraniczni bojownicy terrorystyczni. Co istotne, Rada potwierdziła swoją decyzję, że państwa powinny zapobiegać bezpośrednim lub pośrednim dostawom, sprzedaży lub przekazywaniu broni Państwu Islamskiemu w Iraku i Lewancie (ISIL), Frontowi Al Nusrah (ANF) oraz wszystkim osobom, grupom, przedsiębiorstwom i podmioty powiązane z Al-Kaidą.[2]
Podsumowując, starałem się rzucić trochę światła na pracę Biura ONZ ds. Rozbrojenia i kluczową rolę rozbrojenia w rozwiązywaniu konfliktów etnicznych, religijnych i innych. Jak już zapewne zauważyłeś, rozbrojenie to tylko część równania. Nasza praca w Organizacji Narodów Zjednoczonych mająca na celu położenie kresu konfliktom etnicznym, religijnym i innym formom konfliktów jest zbiorowym wysiłkiem wielu części systemu ONZ. Tylko wykorzystując specjalistyczną wiedzę różnych sektorów systemu ONZ, jesteśmy w stanie najlepiej i skutecznie zająć się pierwotnymi przyczynami konfliktów religijnych, etnicznych i innych.
[1] S/RES/2171 (2014), 21 sierpnia 2014.
[2] S/RES/2170 (2014), op. 10.