Feteʻenaʻiga Faʻalelotu-Ethno ma le Faʻafitauli o le Faʻatupulaʻia Faʻatemokalasi i Nigeria

faamatalaga otooto:

Nigeria i le sefulu tausaga talu ai na faʻaalia i faʻalavelave faʻale-aganuʻu ma faʻalelotu. O le natura o le setete o Nigeria e foliga mai e le gata ina nafa ma le faʻanoanoa faʻalolotoina o faʻafitauli faʻalelotu-faʻalelotu ua avea ma faʻalavelave, faʻateleina ma faʻanoanoa, ae o loʻo faʻateleina foʻi le faʻamaonia e le mafai ona faʻaleleia fuafuaga faʻatuatuaina ma agavaa e tatau ona foia ai lenei tulaga mataga. O le mea moni talu mai le 1966, na amata ai e le setete o Nigeria ni suiga faʻavae e faʻatatau i le faʻatalanoaina o vaʻaiga vaʻaiga. E ui o suiga e pei o le feterale ma le fausiaina o le setete ua suia ai le setete o Nigeria i le tasi itu, latou te leʻi mafai ona faʻatautaia le faʻafitauli o le faʻatupuina o tagata ma feeseeseaiga. O le le mafaia e malo so'o mai e fa'aalia le agava'a e taulima ai lu'itau fa'ale-tamaoaiga ma fa'apolokiki a le atunu'u, ua fa'ateteleina ai fete'ena'iga fa'ale-nu'u ma fa'alelotu na atili fa'ateteleina e le tele o tausaga o pulega leaga. O fesili talafeagai la e fesili ai: O le ā le tele e mafai ona taʻua ai feeseeseaʻiga a ituaiga ma lotu o ni faailoaga o eseesega faaleaganuu ma lotu? Ma faʻafefea ona aʻafia feteʻenaʻiga faʻale-aganuʻu ma faʻalelotu i le tausiga o pulega faʻatemokalasi i Nigeria? O lenei pepa o lo'o fa'aaogaina le fa'ata'ita'iga meafaigaluega e avea o se meafaigaluega au'ili'ili i le malamalama i le fa'aogaina o tulaga fa'apitoa ma fa'aoga fa'apitoa o ituaiga ma tapuaiga i le sailiga o mea fa'aletino. Faatasi ai ma isi fautuaga, e tatau i le faatemokalasi a Nigeria ona faʻamalosia ana faʻavae faʻavae ma faʻavae i se faʻavae lautele lauiloa ma le faʻaalia o le a maua ai e tagata le lagona o le auai. E manaʻomia ai le toe faʻaleleia o tagata maualuluga i le gaosiga nai lo le taumafaina, aua o lenei mea o le a faʻaitiitia ai le vevesi, faʻalavelave ma tulaga e faʻaalia ai tagata Nigeria i le faʻaleagaina o faʻalapotopotoga ma faʻalelotu. O le mea lea, o le faʻalauiloaina o mataupu faʻa-temokalasi o le avea ma sui o tagatanuu uma ma mea e fiafia i ai i le faʻagasologa o pulega e mafai ona faʻaleleia ai le faʻaauauina o le faatemokalasi.

Faitau pe la'u mai le pepa atoa:

George-Genyi, Sui Usufono Euginia (2017). Feteʻenaʻiga Faʻalelotu-Ethno ma le Faʻafitauli o le Faʻatupulaʻia Faʻatemokalasi i Nigeria

Journal of Living Together, 4-5 (1), itulau 152-163, 2017, ISSN: 2373-6615 (Lomitusi); 2373-6631 (Initaneti).

@Mataupu{George-Genyi2017
Ulutala = {Fete'ena'iga Fa'alelotu ma le Fa'alavelave o le Mauaina Fa'atemokalasi i Nigeria}
Tusitala = {Member Euginia George-Genyi}
Url = {https://icermediation.org/ethno-religious-conflicts-and-democratic-sustainability-in-nigeria/}
ISSN = {2373-6615 (Lomitusi); 2373-6631 (Initaneti)}
Tausaga = {2017}
Aso = {2017-12-18}
IssueTitle = {Nofo Faatasi i le Filemu ma le fealofani},
Tusitala = {Journal of Living Together}
Volume = {4-5}
Numera = {1}
Itulau = {152-163}
Lomitusi = {International Center for Ethno-Religious Mediation}
Tuatusi = {Mauga Vernon, Niu Ioka}
Lomiga = {2017}.

Faasoa atu

Faatatau Mataupu Faavae o

Religion in Igboland: Diversification, Relevance and Belonging

O lotu o se tasi o tulaga faʻale-aganuʻu faʻapitoa e le mafai ona faʻafitia aʻafiaga i tagata soifua i soʻo se mea i le lalolagi. E pei ona foliga mai e paia, e le gata ina taua le tapuaiga i le malamalama i le i ai o soo se tagatanuu moni ae e iai foi faiga faavae talafeagai i le va o tagata ma tulaga tau atinae. O fa'amatalaga fa'asolopito ma fa'ale-aganu'u i fa'aaliga eseese ma fa'aigoa o le fa'alavelave fa'alelotu e tele. O le atunuu Igbo i Nigeria i Saute, i itu uma e lua o le Vaitafe o Niger, o se tasi o vaega sili ona tele o pisinisi fai pisinisi i Aferika, faatasi ai ma le le mafaaseseina o tapuaiga e aʻafia ai le atinaʻe gafataulimaina ma fegalegaleaiga faʻalapotopotoga i totonu o ona tuaoi masani. Ae o le laufanua faʻalelotu o Igboland o loʻo suia pea. Seʻia oʻo i le 1840, o le lotu sili (s) a le Igbo o le nuʻu poʻo le aganuu. I lalo ifo o le luasefulu tausaga mulimuli ane, ina ua amata le galuega faafaifeautalai Kerisiano i le eria, na tatalaina ai se malosiaga fou lea o le a iu ai ina toe fetuutuunai le laufanua faalelotu o le atunuu o le eria. Na tupu a'e le faa-Kerisiano e faaitiitia ai le pule a le lotu mulimuli. Aʻo leʻi oʻo i le selau tausaga o le faʻaKerisiano i Igboland, na tulaʻi mai Isalama ma isi faʻatuatuaga faʻaletonu e tauva i lotu Igbo ma le faʻaKerisiano. O lenei pepa o loʻo faʻataʻitaʻia ai le faʻavasegaina o lotu ma lona faʻaogaina o galuega i le atinaʻe sologa lelei i Igboland. E maua mai ana fa'amaumauga mai galuega fa'asalalau, fa'atalanoaga, ma mea taulima. O lo'o finau mai a'o tula'i mai ni lotu fou, o le a fa'aauau pea ona fa'a'ese'ese ma/pe fetuutuuna'i le laufanua fa'alelotu a Igbo, pe mo le fa'atasi po'o le fa'apitoa i totonu o lotu o lo'o iai ma fa'atupula'ia, mo le ola o le Igbo.

Faasoa atu

Fa'aliliuina i le fa'a-Islama ma le Fa'a-Tanu'u i Meleisia

O lenei pepa o se vaega o se poloketi suʻesuʻe tele e taulaʻi i le tulaʻi mai o le faʻaleaganuʻu Malay ma le maualuga i Malaysia. E ui o le tulaʻi mai o le faʻaleaganuʻu faʻale-aganuʻu Malay e mafai ona mafua mai i mea eseese, o lenei pepa o loʻo taulaʻi faapitoa i le tulafono o le liliuina o le Isalama i Malaysia ma pe na faʻamalosia pe leai foi le lagona o le faʻatupuina o tagata Malay. O Meleisia o se atunu'u fa'ale-aganu'u ma fa'alelotu na maua lona tuto'atasi i le 1957 mai Peretania. O le au Malays o le tele o faʻalapotopotoga faʻalapotopotoga latou te manatu i taimi uma le tapuaiga a Islama o se vaega ma vaega o lo latou faasinomaga lea e vavaeeseina ai i latou mai isi ituaiga tagata na aumai i totonu o le atunuu i le taimi o pulega colonial a Peretania. E ui o Islama o le lotu aloa'ia, ae ua faatagaina e le Faavae isi tapuaiga e faia ma le filemu e tagata e le o ni Malay, o tagata Saina ma Initia. Peita'i, o le tulafono fa'a-Islam o lo'o fa'atonutonu ai fa'aipoipoga Mosalemi i Meleisia ua fa'atonuina e tatau i tagata le-Muslimi ona liliu mai i Islama pe a mana'o e fa'aipoipo i Mosalemi. I totonu o lenei pepa, ou te finau e faapea o le tulafono o le liua o Isalama ua faʻaaogaina e avea o se meafaigaluega e faʻamalosia ai le lagona o le atunuʻu Malay i Malaysia. O faʻamatalaga muamua na aoina e faʻatatau i faʻatalanoaga ma Malay Muslims o loʻo faaipoipo i tagata e le o ni Malay. O fa'ai'uga ua fa'aalia ai o le to'atele o tagata Malay na fa'atalanoaina latou te manatu o le liliu mai i Isalama e mana'omia e le lotu Islama ma le tulafono a le setete. E le gata i lea, latou te le iloa foi se mafuaaga e tetee ai tagata e le o ni Malay i le liliu mai i Isalama, aua o le faaipoipoga, o le a otometi lava ona avea tamaiti ma Malay e tusa ai ma le Faavae, lea e sau foi ma tulaga ma avanoa. O manatu o tagata e le o ni Malaia ua liliu mai i Isalama sa faavae i luga o faatalanoaga lona lua sa faia e isi tagata popoto. Talu ai o le avea ma Mosalemi e feso'ota'i ma le avea ma Malai, o le to'atele o tagata e le o ni Malaia na liliu mai ua faoa o latou lagona fa'alelotu ma fa'asinomaga, ma lagona le una'ia e talia le tu ma aga fa'ale-tagata. E ui ina faigata le suia o le tulafono o le liuaina, ae o le tatalaina o talanoaga soofaatasi i totonu o aoga ma vaega lautele atonu o le laasaga muamua lea e foia ai lenei faafitauli.

Faasoa atu

COVID-19, 2020 Prosperity Gospel, ma le Talitonuga i Ekalesia Faaperofeta i Nigeria: Toe Faatulagaina o Vaaiga

O le faʻamaʻi o le coronavirus o se ao matagi mataʻutia ma se mea siliva. Na fa'ate'ia le lalolagi ma tu'u ai ni gaioiga fefiloi ma fa'agaioiga. O le COVID-19 i Nigeria na alu i lalo i le tala faasolopito o se faʻafitauli faʻalesoifua maloloina lautele na mafua ai le toe faʻafouina o lotu. Na luluina le faiga o le soifua maloloina o Nigeria ma ekalesia faavaloaga i lo latou faavae. O lenei pepa faʻafitauli faʻafitauli le toilalo o le valoaga manuia o Tesema 2019 mo le 2020. Faʻaaogaina le metotia o suʻesuʻega faʻasolopito, e faʻamaonia ai faʻamaumauga muamua ma lona lua e faʻaalia ai le aʻafiaga o le manuia o le manuia o le 2020 manuia i fegalegaleaiga faʻaagafesootai ma talitonuga i ekalesia faʻaperofeta. Ua iloa ai mai i lotu faamaopoopo uma o loo faagaoioia i Nigeria, o lotu faavaloaga e sili ona matagofie. Aʻo leʻi oʻo i le COVID-19, sa latou tutu maualuga o ni nofoaga faʻamalolo taʻutaʻua, tagatavaʻai, ma tuʻufaʻatasia o le amo leaga. Ma o le talitonuga i le malosi o a latou valoaga sa malosi ma le maluelue. I le aso 31 o Tesema, 2019, na faia ai e le au Kerisiano faamaoni ma le le masani ma se tafaoga faamasani ma perofeta ma faifeʻau e maua mai ai feʻau faavaloaga o le Tausaga Fou. Sa latou tatalo i lo latou ala i le 2020, lafoaʻi ma faʻateʻa ese uma manatu o le leaga o loʻo faʻapipiʻiina e taofia ai lo latou manuia. Sa latou luluina fatu e ala i le ofoina atu ma le sefuluai e lagolago ai o latou talitonuga. O le iʻuga, i le taimi o le faʻamaʻi, o nisi o tagata talitonu faamaoni i lotu faʻaperofeta na latou faʻasesēina i lalo o le faʻasesē faʻaperofeta e faapea o le ufiufi e le toto o Iesu e fausia ai le puipuiga ma le tui mai le COVID-19. I se siʻosiʻomaga sili ona vavalo, o nisi tagata Nigeria e mafaufau: faʻafefea ona leai se perofeta na vaʻaia le COVID-19 o loʻo sau? Aisea na le mafai ai ona latou fa'amaloloina so'o se ma'i COVID-19? O nei manatu ua toe suia ai talitonuga i ekalesia faavaloaga i Nigeria.

Faasoa atu