Le Taua i Tigray: Faʻamatalaga a le Nofoaga Tutotonu Faʻavaomalo mo Faʻasalalauga Faʻalelotu
O le International Center for Ethno-Religious Mediation e matua taʻusalaina le taua faifaipea i Tigray ma valaau mo le atinaʻeina o se filemu tumau.
E faitau miliona ua aveesea, e faitau selau afe ua sauaina, ma le faitau afe ua fasiotia. E ui lava i le taofiga o fesoasoani alofa na faalauiloa e le malo, o le itulagi o loʻo tumau pea i lalo o le pogisa atoa, ma le itiiti o meaʻai poʻo vailaʻau o loʻo oʻo mai, faʻapea foʻi ma faʻamatalaga a le aufaasālalau e oʻo atu.
Talu ai o le lalolagi e tetee saʻo i le osofaʻiga faifaipea a Rusia e faasaga ia Iukureini, e le tatau ona galo e uiga i tulaga le mafai ona gafatia e tagata Etiopia.
O le International Center for Ethno-Religious Mediation e valaʻau atu i itu uma ina ia faʻaaloalo i le faʻamutaina o feteʻenaʻiga ma ia manuia le faʻatautaia o feutagaiga filemu. Matou te valaʻau foʻi le tatalaina vave o alalaupapa fesoasoani mo le faʻatagaina o meaʻai, vai, vailaʻau, ma isi mea e manaʻomia mo tagata Tigray.
E ui ina matou iloa le lavelave o le faʻatulagaina o se faʻavae mo pulega e fetaui lelei ma le talatuu o le tele o ituaiga a Etiopia, matou te talitonu o le fofo sili ona lelei i le feeseeseaiga a Tigray o le a sau mai Etiopia lava latou, ma lagolagoina le faʻavae o le A3 + 1 Mediation group. e fa'amuta ai le fa'alavelave fa'aauau. Ole faiga ole 'National Dialogue' e maua ai le fa'amoemoe mo se fofo fa'a-va-malo i lenei fa'afitauli ma e tatau ona fa'amalosia, e ui lava e le mafai ona avea ma sui i tulafono.
Matou te valaau atu ia Abiy Ahmed ma Debretsion Gebremichael e amata feutagaiga faafesagai ma le tasi ma le isi ina ia mafai ona foia le feeseeseaiga i se taimi vave e mafai ai ma faasaoina tagata lautele mai taamilosaga faifaipea o sauaga.
Matou te valaʻau atu foʻi i taʻitaʻi e faʻatagaina faʻalapotopotoga faʻavaomalo e suʻesuʻe solitulafono tau taua na faia e le malo, 'au a Eritrean, ma le TPLF.
E tatau i itu uma ona faia a latou taumafaiga sili e faʻasaoina nofoaga faʻaleaganuʻu, aua o nei mea e maua ai le taua tele i le aganuu a tagata. O nofoaga e pei o monasteries e ofoina atu le taua tele o talafaasolopito, aganuu, ma tapuaiga, ma o lea, e tatau ona faʻasaoina. O Nuns, patele, ma isi faifeau o nei nofoaga e le tatau foi ona faʻalavelaveina, e tusa lava po o le a le latou talaaga faʻavae.
O tagata lautele e tatau ona faʻamaonia le aia tatau i faamasinoga tonu, ma oi latou na faia le fasioti tagata faʻapitoa ma faia amioga le alofa o sauaga faʻafeusuaiga e tatau ona tali atu.
O lenei taua mataʻutia o le a le muta seiloga o taʻitaʻi o itu uma e lua e tautino e foia a latou mataupu ua tuanai, foia le faʻalavelave faʻafuaseʻi o fesoasoani agaalofa, taofi le faʻatauvaʻaina o le pule, ma talanoa le tasi i le isi i le agaga lelei.
O le faamutaina talu ai nei o taua o se laasaga lelei i luma, ae peitai, e tatau ona i ai se maliega filemu umi e mafai ona mautinoa ai se sosaiete mautu mautu mo tupulaga a sau. E sili ona tu'u atu i tagata Aitiope ma a latou ta'ita'iga pe fa'afefea ona o'o mai lenei mea, e ui lava e tatau ona faia se sao taua i fa'asalalauga fa'ava-o-malo.
Mo se Etiopia manuia, saoloto e tulaʻi mai le lefulefu o lenei taua mataʻutia, o taʻitaʻi i itu uma e lua e tatau ona naunau e faia ni fetuunaiga aʻo taofia i latou e nafa ma solitulafono tau taua. O le tulaga quo o loʻo faʻafeagai ai Tigray e faasaga i isi vaega o Etiopia e le mafai ona faʻamautuina ma o le a naʻo le taʻitaʻia o se isi taua i le lumanaʻi.
E mana'omia e le ICERM se faiga fa'atalanoaga fa'aeteete ma le fa'aeteete, lea matou te talitonu o le auala sili lea ona aoga e ausia ai se fa'ai'uga manuia fa'alemalo ma le filemu i totonu o le itulagi.
E tatau ona maua le filemu i le faamasinoga tonu, a le o lea ua na o sina taimi seia toe aliali mai feteenaiga ma faaauau pea ona totogi e tagata lautele le tau maualuga.
Faiga Fete'ena'i i Itiopia: O se Talanoaga Fa'avae
Na talanoaina e le au faipule le Tigray-Conflict i Etiopia e taulaʻi atu i le matafaioi o tala faʻasolopito o se malosiaga autu mo le felagolagomaʻi ma le vaeluaga i Etiopia. I le faʻaaogaina o measina e avea o se auʻiliʻili suʻesuʻe, na tuʻuina atu ai e le laulau se malamalamaaga i mea moni faʻale-aganuʻu ma faʻapolokiki a Etiopia o loʻo faʻauluina le taua o loʻo iai nei.
Aso: Mati 12, 2022 @ 10:00 am.
Fono Faʻatonu:
Dr. Hagos Abrha Abay, Iunivesite o Hamburg, Siamani; Fellow Postdoctoral i le Nofoaga Autu mo le Suesuega o Aganuu Manuscript.
Dr. Wolbert GC Smidt, The Friedrich-Schiller-University Jena, Siamani; Ethnohistorian, fa'atasi ai ma le silia ma le 200 su'esu'ega su'esu'ega fa'apitoa i tala fa'asolopito ma tala fa'asolopito o lo'o taula'i atu i Aferika i Sasa'e.
Ms. Weyni Tesfai, Alumna o le Iunivesite o Cologne, Siamani; Cultural Anthropologist and Historian i le matata o Aferika Suesuega.
Taitaifono o le Laulau:
Dr. Awet T. Weldemichael, Polofesa ma Queen's National Scholar i le Queen's University i Kingston, Ontario, Kanata. O ia o se sui o le Royal Society of Canada, College of New Scholars. O ia o se tagata poto faapitoa i tala faasolopito o aso nei ma faiga faʻapolokiki o le Horn of Africa lea na ia tautala lautele ai, tusia ma lolomiina.