Le Taua i Tigray: Faʻamatalaga a le Nofoaga Tutotonu Faʻavaomalo mo Faʻasalalauga Faʻalelotu

Fa'atupu le filemu i le La'au Fa'apotopotoga a le Tigray ua fuaina

O le International Center for Ethno-Religious Mediation e matua taʻusalaina le taua faifaipea i Tigray ma valaau mo le atinaʻeina o se filemu tumau.

E faitau miliona ua aveesea, e faitau selau afe ua sauaina, ma le faitau afe ua fasiotia. E ui lava i le taofiga o fesoasoani alofa na faalauiloa e le malo, o le itulagi o loʻo tumau pea i lalo o le pogisa atoa, ma le itiiti o meaʻai poʻo vailaʻau o loʻo oʻo mai, faʻapea foʻi ma faʻamatalaga a le aufaasālalau e oʻo atu. 

Talu ai o le lalolagi e tetee saʻo i le osofaʻiga faifaipea a Rusia e faasaga ia Iukureini, e le tatau ona galo e uiga i tulaga le mafai ona gafatia e tagata Etiopia.

O le International Center for Ethno-Religious Mediation e valaʻau atu i itu uma ina ia faʻaaloalo i le faʻamutaina o feteʻenaʻiga ma ia manuia le faʻatautaia o feutagaiga filemu. Matou te valaʻau foʻi le tatalaina vave o alalaupapa fesoasoani mo le faʻatagaina o meaʻai, vai, vailaʻau, ma isi mea e manaʻomia mo tagata Tigray. 

E ui ina matou iloa le lavelave o le faʻatulagaina o se faʻavae mo pulega e fetaui lelei ma le talatuu o le tele o ituaiga a Etiopia, matou te talitonu o le fofo sili ona lelei i le feeseeseaiga a Tigray o le a sau mai Etiopia lava latou, ma lagolagoina le faʻavae o le A3 + 1 Mediation group. e fa'amuta ai le fa'alavelave fa'aauau. Ole faiga ole 'National Dialogue' e maua ai le fa'amoemoe mo se fofo fa'a-va-malo i lenei fa'afitauli ma e tatau ona fa'amalosia, e ui lava e le mafai ona avea ma sui i tulafono.

Matou te valaau atu ia Abiy Ahmed ma Debretsion Gebremichael e amata feutagaiga faafesagai ma le tasi ma le isi ina ia mafai ona foia le feeseeseaiga i se taimi vave e mafai ai ma faasaoina tagata lautele mai taamilosaga faifaipea o sauaga.

Matou te valaʻau atu foʻi i taʻitaʻi e faʻatagaina faʻalapotopotoga faʻavaomalo e suʻesuʻe solitulafono tau taua na faia e le malo, 'au a Eritrean, ma le TPLF.

E tatau i itu uma ona faia a latou taumafaiga sili e faʻasaoina nofoaga faʻaleaganuʻu, aua o nei mea e maua ai le taua tele i le aganuu a tagata. O nofoaga e pei o monasteries e ofoina atu le taua tele o talafaasolopito, aganuu, ma tapuaiga, ma o lea, e tatau ona faʻasaoina. O Nuns, patele, ma isi faifeau o nei nofoaga e le tatau foi ona faʻalavelaveina, e tusa lava po o le a le latou talaaga faʻavae.

O tagata lautele e tatau ona faʻamaonia le aia tatau i faamasinoga tonu, ma oi latou na faia le fasioti tagata faʻapitoa ma faia amioga le alofa o sauaga faʻafeusuaiga e tatau ona tali atu.

O lenei taua mataʻutia o le a le muta seiloga o taʻitaʻi o itu uma e lua e tautino e foia a latou mataupu ua tuanai, foia le faʻalavelave faʻafuaseʻi o fesoasoani agaalofa, taofi le faʻatauvaʻaina o le pule, ma talanoa le tasi i le isi i le agaga lelei.

O le faamutaina talu ai nei o taua o se laasaga lelei i luma, ae peitai, e tatau ona i ai se maliega filemu umi e mafai ona mautinoa ai se sosaiete mautu mautu mo tupulaga a sau. E sili ona tu'u atu i tagata Aitiope ma a latou ta'ita'iga pe fa'afefea ona o'o mai lenei mea, e ui lava e tatau ona faia se sao taua i fa'asalalauga fa'ava-o-malo.

Mo se Etiopia manuia, saoloto e tulaʻi mai le lefulefu o lenei taua mataʻutia, o taʻitaʻi i itu uma e lua e tatau ona naunau e faia ni fetuunaiga aʻo taofia i latou e nafa ma solitulafono tau taua. O le tulaga quo o loʻo faʻafeagai ai Tigray e faasaga i isi vaega o Etiopia e le mafai ona faʻamautuina ma o le a naʻo le taʻitaʻia o se isi taua i le lumanaʻi.

E mana'omia e le ICERM se faiga fa'atalanoaga fa'aeteete ma le fa'aeteete, lea matou te talitonu o le auala sili lea ona aoga e ausia ai se fa'ai'uga manuia fa'alemalo ma le filemu i totonu o le itulagi.

E tatau ona maua le filemu i le faamasinoga tonu, a le o lea ua na o sina taimi seia toe aliali mai feteenaiga ma faaauau pea ona totogi e tagata lautele le tau maualuga.

Faiga Fete'ena'i i Itiopia: O se Talanoaga Fa'avae

Na talanoaina e le au faipule le Tigray-Conflict i Etiopia e taulaʻi atu i le matafaioi o tala faʻasolopito o se malosiaga autu mo le felagolagomaʻi ma le vaeluaga i Etiopia. I le faʻaaogaina o measina e avea o se auʻiliʻili suʻesuʻe, na tuʻuina atu ai e le laulau se malamalamaaga i mea moni faʻale-aganuʻu ma faʻapolokiki a Etiopia o loʻo faʻauluina le taua o loʻo iai nei.

Aso: Mati 12, 2022 @ 10:00 am.

Fono Faʻatonu:

Dr. Hagos Abrha Abay, Iunivesite o Hamburg, Siamani; Fellow Postdoctoral i le Nofoaga Autu mo le Suesuega o Aganuu Manuscript.

Dr. Wolbert GC Smidt, The Friedrich-Schiller-University Jena, Siamani; Ethnohistorian, fa'atasi ai ma le silia ma le 200 su'esu'ega su'esu'ega fa'apitoa i tala fa'asolopito ma tala fa'asolopito o lo'o taula'i atu i Aferika i Sasa'e.

Ms. Weyni Tesfai, Alumna o le Iunivesite o Cologne, Siamani; Cultural Anthropologist and Historian i le matata o Aferika Suesuega.

Taitaifono o le Laulau:

Dr. Awet T. Weldemichael, Polofesa ma Queen's National Scholar i le Queen's University i Kingston, Ontario, Kanata. O ia o se sui o le Royal Society of Canada, College of New Scholars. O ia o se tagata poto faapitoa i tala faasolopito o aso nei ma faiga faʻapolokiki o le Horn of Africa lea na ia tautala lautele ai, tusia ma lolomiina.

Faasoa atu

Faatatau Mataupu Faavae o

Fausiaina o Nuu maufetuuna'i: Faiga e Taulai Tamaiti mo le Tali Atu mo le Yazidi Community Post-Genocide (2014)

O lenei su'esu'ega o lo'o taula'i atu i ni auala se lua e mafai ai ona tulituliloa auala e tali atu ai i le vaitaimi o le fa'ama'i fa'ama'i o tagata Yazidi: fa'amasinoga ma le le fa'amasinoga. O le fa'amasinoga tau suiga ose avanoa tulaga ese pe a mae'a fa'alavelave e lagolago ai le suiga o se nu'u ma fa'atupuina se lagona o le maufetuuna'i ma le fa'amoemoe e ala i se fa'ata'ita'iga, lagolago tele. E leai se 'tasi le tele e fetaui ma mea uma' auala i nei ituaiga o faiga, ma o lenei pepa e amanaʻia ai le tele o mea taua i le faʻavaeina o le faavae mo se auala aoga e le gata ina taofia ai sui o le Islamic State of Iraq and the Levant (ISIL). e tali atu mo a latou solitulafono faasaga i tagata soifua, ae ia faʻamalosia sui o le Yazidi, aemaise lava tamaiti, e toe maua se lagona o le tutoʻatasi ma le saogalemu. I le faia o lea mea, o lo'o fa'ata'atia ai e le au su'esu'e tulaga fa'ava-o-malo o aia tatau a tamaiti, fa'ama'oti po'o fea e talafeagai i le tulaga o Iraqi ma Kurdish. Ma, e ala i le iloiloina o lesona na aʻoaʻoina mai suʻesuʻega faʻataʻitaʻiga o faʻataʻitaʻiga tutusa i Sierra Leone ma Liberia, o le suʻesuʻega e fautuaina ai auala e tali atu ai interdisciplinary e faʻaogatotonu i le faʻamalosia o le auai o tamaiti ma le puipuiga i totonu o le Yazidi context. Ua saunia auala faapitoa e mafai ai ma e tatau ona auai tamaiti. Faʻatalanoaga i Iraqi Kurdistan ma tamaiti e toʻafitu na sao mai le faʻatagataotauaina a le ISIL na faʻatagaina mo tala faʻapitoa e logoina ai le va o loʻo i ai nei i le tausiga o latou manaʻoga pe a maeʻa le tafeaga, ma taʻitaʻia ai le fausiaina o talaʻaga a le ISIL, e fesoʻotaʻi ai tagata solitulafono i le solia o tulafono faʻavaomalo. O nei fa'amatalaga e tu'uina atu ai se fa'amatalaga tulaga ese i le poto masani a le Yazidi na sao mai, ma pe a su'esu'eina i le lautele fa'alelotu, nu'u ma fa'alapotopotoga fa'aitulagi, e maua ai le fa'amalamalamaga i laasaga uma e soso'o ai. O loʻo faʻamoemoe le au suʻesuʻe e faʻaalia se lagona o le faanatinati i le faʻavaeina o faiga faʻatulafonoina lelei mo le nuu o Yazidi, ma valaʻau atu i tagata faʻapitoa, faʻapea foʻi ma le lalolagi lautele e faʻaogaina le pulega faʻavaomalo ma faʻalauiloaina le faʻavaeina o se Truth and Reconciliation Commission (TRC) o se auala e le fa'asalaina e fa'aaloalogia ai aafiaga o Yazidis, a'o fa'amamaluina le poto masani a le tamaititi.

Faasoa atu

Religion in Igboland: Diversification, Relevance and Belonging

O lotu o se tasi o tulaga faʻale-aganuʻu faʻapitoa e le mafai ona faʻafitia aʻafiaga i tagata soifua i soʻo se mea i le lalolagi. E pei ona foliga mai e paia, e le gata ina taua le tapuaiga i le malamalama i le i ai o soo se tagatanuu moni ae e iai foi faiga faavae talafeagai i le va o tagata ma tulaga tau atinae. O fa'amatalaga fa'asolopito ma fa'ale-aganu'u i fa'aaliga eseese ma fa'aigoa o le fa'alavelave fa'alelotu e tele. O le atunuu Igbo i Nigeria i Saute, i itu uma e lua o le Vaitafe o Niger, o se tasi o vaega sili ona tele o pisinisi fai pisinisi i Aferika, faatasi ai ma le le mafaaseseina o tapuaiga e aʻafia ai le atinaʻe gafataulimaina ma fegalegaleaiga faʻalapotopotoga i totonu o ona tuaoi masani. Ae o le laufanua faʻalelotu o Igboland o loʻo suia pea. Seʻia oʻo i le 1840, o le lotu sili (s) a le Igbo o le nuʻu poʻo le aganuu. I lalo ifo o le luasefulu tausaga mulimuli ane, ina ua amata le galuega faafaifeautalai Kerisiano i le eria, na tatalaina ai se malosiaga fou lea o le a iu ai ina toe fetuutuunai le laufanua faalelotu o le atunuu o le eria. Na tupu a'e le faa-Kerisiano e faaitiitia ai le pule a le lotu mulimuli. Aʻo leʻi oʻo i le selau tausaga o le faʻaKerisiano i Igboland, na tulaʻi mai Isalama ma isi faʻatuatuaga faʻaletonu e tauva i lotu Igbo ma le faʻaKerisiano. O lenei pepa o loʻo faʻataʻitaʻia ai le faʻavasegaina o lotu ma lona faʻaogaina o galuega i le atinaʻe sologa lelei i Igboland. E maua mai ana fa'amaumauga mai galuega fa'asalalau, fa'atalanoaga, ma mea taulima. O lo'o finau mai a'o tula'i mai ni lotu fou, o le a fa'aauau pea ona fa'a'ese'ese ma/pe fetuutuuna'i le laufanua fa'alelotu a Igbo, pe mo le fa'atasi po'o le fa'apitoa i totonu o lotu o lo'o iai ma fa'atupula'ia, mo le ola o le Igbo.

Faasoa atu