Mataupu Faavae, Lelei ma Luʻitau o Faiga Faʻavae Faʻasalaga Faʻaleaganuʻu: O se Iloiloga o mataupu mai Kenya, Rwanda, Sudan ma Uganda

faamatalaga otooto:

O feeseeseaiga e le maalofia ma e faapena foi le faateleina o le sailiga mo le nonofo faatasi ma le filemu i sosaiete faaonaponei. O le mea lea, o le faʻagasologa ma le aoga o le faʻaogaina o le fofo o le mea e taua. O faiga fa'aletulafono aloa'ia o fa'ai'uga o fete'ena'iga i atunu'u o Aferika o fa'alapotopotoga i sisifo mulimuli ane fa'a-kolone na fa'aaogaina e saili ai le fa'amasinoga tonu. Peita'i, o lo'o fa'atasia i totonu o aganu'u a le tele o nu'u, o faiga fa'aleaganu'u e fo'ia ai feeseeseaiga (TDRM). E ui ina faʻaaogaina, o nei TDRM e tumau pea le le amanaiaina. O lenei pepa o lo'o fa'avasegaina fa'amatalaga lautele i luga o auala fa'apea e pei ona fa'atinoina e alaalafaga eseese i Aferika i Sasa'e. O auala filifilia e aofia ai le mato oput, o se faiga faʻamasino masani a le ituaiga o Acholi i Uganda; abunzi mediation, o se faiga a Rwanda i le faamasinoga tonu; judiyya, o se faiga faavae o le faamasinoga e taulai atu i le faaleleiga ma le toefuataiga o sootaga faaagafesootai i Darfur nuu i Sudan; ma faiga tapu, o se puna o le filemu mo Isukhas o Kakamega i Kenya. O loʻo suʻesuʻeina e le pepa taʻiala lautele o loʻo faʻaaogaina i faiga masani e foia ai feeseeseaiga, lo latou aoga i le faʻaleleia atili o mafutaga a tagata, ma faʻatinoga o luʻitau i le faʻavaeina o faiga faʻatulafonoina ma le lavelave o feeseeseaiga e feagai. Fa'agasologa o suiga ua fa'ailoa. Ole metotia ole su'esu'ega taua ole puna lona lua ma fa'amaumauga. E fa mataupu faavae masani, ua taʻua o le 4Rs, e aliaʻe mai lenei auiliiliga: faaaloalo ma le faamaoni; faaleleiga ma le faamagaloga; toe totogi ma le togiola; ma le toefuataiga o le filemu. O le aoga o TDRM ua filifilia e va'aia i vaega e fa: fa'atupuina o le fa'amasinoga; upumoni ma taui; faaleleia o sootaga faaletagata; faamagaloga ma le faaleleiga; ma le toefuataiga o le filemu ma le nofo lelei. O le tu'ufa'atasiga o tusitusiga ua fa'aalia ai o le tele o atunu'u o Aferika o lo'o taofimau pea i tulafono fa'ale-aganu'u lea e masani ai le fa'aogaina o faiga fa'aleaganu'u e fo'ia ai feeseeseaiga. O loʻo finau le pepa e ui lava e taua le foia o feteʻenaʻiga e faʻaaoga ai faʻalapotopotoga faʻavaomalo, atunuʻu ma setete, e tatau ona tatou faʻamalamalamaina le matafaioi o faiga faʻaleaganuʻu faʻaleaganuʻu mo nisi feteʻenaʻiga poʻo ni vaega, aemaise lava feteʻenaʻiga a le tagata ma le va o tagata. O nei faiga fa'anatinati e fa'ato'aina fete'ena'iga e lelei, fa'aleleia so'otaga fa'aletagata ma nonofo fa'atasi ma le to'afilemu, ma taula'i atu i mana'oga ma mea e fiafia i ai itu auai ma le nu'u atoa.

Faitau pe la'u mai le pepa atoa:

Sabala, Genevieve M (2019). Mataupu Faavae, Lelei ma Luʻitau o Faiga Faʻavae Faʻasalaga Faʻaleaganuʻu: O se Iloiloga o mataupu mai Kenya, Rwanda, Sudan ma Uganda

Journal of Living Together, 6 (1), itulau 162-172, 2019, ISSN: 2373-6615 (Lomitusi); 2373-6631 (Initaneti).

@Mataupu{Sabala2019
Igoa = {Mata'upu, Lelei ma Lu'itau o Faiga Fa'avae Fa'aleaganu'u Fa'aleaganu'u: Se Iloiloga o Mataupu mai Kenya, Rwanda, Sudan ma Uganda}
Tusitala = {Genevieve M. Sabala}
Url = {https://icermediation.org/traditional-dispute-resolution-mechanisms/}
ISSN = {2373-6615 (Lomitusi); 2373-6631 (Initaneti)}
Tausaga = {2019}
Aso = {2019-12-18}
Tusitala = {Journal of Living Together}
Volume = {6}
Numera = {1}
Itulau = {162-172}
Lomitusi = {International Center for Ethno-Religious Mediation}
Tuatusi = {Mauga Vernon, Niu Ioka}
Lomiga = {2019}.

Faasoa atu

Faatatau Mataupu Faavae o

Religion in Igboland: Diversification, Relevance and Belonging

O lotu o se tasi o tulaga faʻale-aganuʻu faʻapitoa e le mafai ona faʻafitia aʻafiaga i tagata soifua i soʻo se mea i le lalolagi. E pei ona foliga mai e paia, e le gata ina taua le tapuaiga i le malamalama i le i ai o soo se tagatanuu moni ae e iai foi faiga faavae talafeagai i le va o tagata ma tulaga tau atinae. O fa'amatalaga fa'asolopito ma fa'ale-aganu'u i fa'aaliga eseese ma fa'aigoa o le fa'alavelave fa'alelotu e tele. O le atunuu Igbo i Nigeria i Saute, i itu uma e lua o le Vaitafe o Niger, o se tasi o vaega sili ona tele o pisinisi fai pisinisi i Aferika, faatasi ai ma le le mafaaseseina o tapuaiga e aʻafia ai le atinaʻe gafataulimaina ma fegalegaleaiga faʻalapotopotoga i totonu o ona tuaoi masani. Ae o le laufanua faʻalelotu o Igboland o loʻo suia pea. Seʻia oʻo i le 1840, o le lotu sili (s) a le Igbo o le nuʻu poʻo le aganuu. I lalo ifo o le luasefulu tausaga mulimuli ane, ina ua amata le galuega faafaifeautalai Kerisiano i le eria, na tatalaina ai se malosiaga fou lea o le a iu ai ina toe fetuutuunai le laufanua faalelotu o le atunuu o le eria. Na tupu a'e le faa-Kerisiano e faaitiitia ai le pule a le lotu mulimuli. Aʻo leʻi oʻo i le selau tausaga o le faʻaKerisiano i Igboland, na tulaʻi mai Isalama ma isi faʻatuatuaga faʻaletonu e tauva i lotu Igbo ma le faʻaKerisiano. O lenei pepa o loʻo faʻataʻitaʻia ai le faʻavasegaina o lotu ma lona faʻaogaina o galuega i le atinaʻe sologa lelei i Igboland. E maua mai ana fa'amaumauga mai galuega fa'asalalau, fa'atalanoaga, ma mea taulima. O lo'o finau mai a'o tula'i mai ni lotu fou, o le a fa'aauau pea ona fa'a'ese'ese ma/pe fetuutuuna'i le laufanua fa'alelotu a Igbo, pe mo le fa'atasi po'o le fa'apitoa i totonu o lotu o lo'o iai ma fa'atupula'ia, mo le ola o le Igbo.

Faasoa atu

Fausiaina o Nuu maufetuuna'i: Faiga e Taulai Tamaiti mo le Tali Atu mo le Yazidi Community Post-Genocide (2014)

O lenei su'esu'ega o lo'o taula'i atu i ni auala se lua e mafai ai ona tulituliloa auala e tali atu ai i le vaitaimi o le fa'ama'i fa'ama'i o tagata Yazidi: fa'amasinoga ma le le fa'amasinoga. O le fa'amasinoga tau suiga ose avanoa tulaga ese pe a mae'a fa'alavelave e lagolago ai le suiga o se nu'u ma fa'atupuina se lagona o le maufetuuna'i ma le fa'amoemoe e ala i se fa'ata'ita'iga, lagolago tele. E leai se 'tasi le tele e fetaui ma mea uma' auala i nei ituaiga o faiga, ma o lenei pepa e amanaʻia ai le tele o mea taua i le faʻavaeina o le faavae mo se auala aoga e le gata ina taofia ai sui o le Islamic State of Iraq and the Levant (ISIL). e tali atu mo a latou solitulafono faasaga i tagata soifua, ae ia faʻamalosia sui o le Yazidi, aemaise lava tamaiti, e toe maua se lagona o le tutoʻatasi ma le saogalemu. I le faia o lea mea, o lo'o fa'ata'atia ai e le au su'esu'e tulaga fa'ava-o-malo o aia tatau a tamaiti, fa'ama'oti po'o fea e talafeagai i le tulaga o Iraqi ma Kurdish. Ma, e ala i le iloiloina o lesona na aʻoaʻoina mai suʻesuʻega faʻataʻitaʻiga o faʻataʻitaʻiga tutusa i Sierra Leone ma Liberia, o le suʻesuʻega e fautuaina ai auala e tali atu ai interdisciplinary e faʻaogatotonu i le faʻamalosia o le auai o tamaiti ma le puipuiga i totonu o le Yazidi context. Ua saunia auala faapitoa e mafai ai ma e tatau ona auai tamaiti. Faʻatalanoaga i Iraqi Kurdistan ma tamaiti e toʻafitu na sao mai le faʻatagataotauaina a le ISIL na faʻatagaina mo tala faʻapitoa e logoina ai le va o loʻo i ai nei i le tausiga o latou manaʻoga pe a maeʻa le tafeaga, ma taʻitaʻia ai le fausiaina o talaʻaga a le ISIL, e fesoʻotaʻi ai tagata solitulafono i le solia o tulafono faʻavaomalo. O nei fa'amatalaga e tu'uina atu ai se fa'amatalaga tulaga ese i le poto masani a le Yazidi na sao mai, ma pe a su'esu'eina i le lautele fa'alelotu, nu'u ma fa'alapotopotoga fa'aitulagi, e maua ai le fa'amalamalamaga i laasaga uma e soso'o ai. O loʻo faʻamoemoe le au suʻesuʻe e faʻaalia se lagona o le faanatinati i le faʻavaeina o faiga faʻatulafonoina lelei mo le nuu o Yazidi, ma valaʻau atu i tagata faʻapitoa, faʻapea foʻi ma le lalolagi lautele e faʻaogaina le pulega faʻavaomalo ma faʻalauiloaina le faʻavaeina o se Truth and Reconciliation Commission (TRC) o se auala e le fa'asalaina e fa'aaloalogia ai aafiaga o Yazidis, a'o fa'amamaluina le poto masani a le tamaititi.

Faasoa atu