Mataupu Faavae, Lelei ma Luʻitau o Faiga Faʻavae Faʻasalaga Faʻaleaganuʻu: O se Iloiloga o mataupu mai Kenya, Rwanda, Sudan ma Uganda
faamatalaga otooto:
O feeseeseaiga e le maalofia ma e faapena foi le faateleina o le sailiga mo le nonofo faatasi ma le filemu i sosaiete faaonaponei. O le mea lea, o le faʻagasologa ma le aoga o le faʻaogaina o le fofo o le mea e taua. O faiga fa'aletulafono aloa'ia o fa'ai'uga o fete'ena'iga i atunu'u o Aferika o fa'alapotopotoga i sisifo mulimuli ane fa'a-kolone na fa'aaogaina e saili ai le fa'amasinoga tonu. Peita'i, o lo'o fa'atasia i totonu o aganu'u a le tele o nu'u, o faiga fa'aleaganu'u e fo'ia ai feeseeseaiga (TDRM). E ui ina faʻaaogaina, o nei TDRM e tumau pea le le amanaiaina. O lenei pepa o lo'o fa'avasegaina fa'amatalaga lautele i luga o auala fa'apea e pei ona fa'atinoina e alaalafaga eseese i Aferika i Sasa'e. O auala filifilia e aofia ai le mato oput, o se faiga faʻamasino masani a le ituaiga o Acholi i Uganda; abunzi mediation, o se faiga a Rwanda i le faamasinoga tonu; judiyya, o se faiga faavae o le faamasinoga e taulai atu i le faaleleiga ma le toefuataiga o sootaga faaagafesootai i Darfur nuu i Sudan; ma faiga tapu, o se puna o le filemu mo Isukhas o Kakamega i Kenya. O loʻo suʻesuʻeina e le pepa taʻiala lautele o loʻo faʻaaogaina i faiga masani e foia ai feeseeseaiga, lo latou aoga i le faʻaleleia atili o mafutaga a tagata, ma faʻatinoga o luʻitau i le faʻavaeina o faiga faʻatulafonoina ma le lavelave o feeseeseaiga e feagai. Fa'agasologa o suiga ua fa'ailoa. Ole metotia ole su'esu'ega taua ole puna lona lua ma fa'amaumauga. E fa mataupu faavae masani, ua taʻua o le 4Rs, e aliaʻe mai lenei auiliiliga: faaaloalo ma le faamaoni; faaleleiga ma le faamagaloga; toe totogi ma le togiola; ma le toefuataiga o le filemu. O le aoga o TDRM ua filifilia e va'aia i vaega e fa: fa'atupuina o le fa'amasinoga; upumoni ma taui; faaleleia o sootaga faaletagata; faamagaloga ma le faaleleiga; ma le toefuataiga o le filemu ma le nofo lelei. O le tu'ufa'atasiga o tusitusiga ua fa'aalia ai o le tele o atunu'u o Aferika o lo'o taofimau pea i tulafono fa'ale-aganu'u lea e masani ai le fa'aogaina o faiga fa'aleaganu'u e fo'ia ai feeseeseaiga. O loʻo finau le pepa e ui lava e taua le foia o feteʻenaʻiga e faʻaaoga ai faʻalapotopotoga faʻavaomalo, atunuʻu ma setete, e tatau ona tatou faʻamalamalamaina le matafaioi o faiga faʻaleaganuʻu faʻaleaganuʻu mo nisi feteʻenaʻiga poʻo ni vaega, aemaise lava feteʻenaʻiga a le tagata ma le va o tagata. O nei faiga fa'anatinati e fa'ato'aina fete'ena'iga e lelei, fa'aleleia so'otaga fa'aletagata ma nonofo fa'atasi ma le to'afilemu, ma taula'i atu i mana'oga ma mea e fiafia i ai itu auai ma le nu'u atoa.
Faitau pe la'u mai le pepa atoa:
Journal of Living Together, 6 (1), itulau 162-172, 2019, ISSN: 2373-6615 (Lomitusi); 2373-6631 (Initaneti).
@Mataupu{Sabala2019
Igoa = {Mata'upu, Lelei ma Lu'itau o Faiga Fa'avae Fa'aleaganu'u Fa'aleaganu'u: Se Iloiloga o Mataupu mai Kenya, Rwanda, Sudan ma Uganda}
Tusitala = {Genevieve M. Sabala}
Url = {https://icermediation.org/traditional-dispute-resolution-mechanisms/}
ISSN = {2373-6615 (Lomitusi); 2373-6631 (Initaneti)}
Tausaga = {2019}
Aso = {2019-12-18}
Tusitala = {Journal of Living Together}
Volume = {6}
Numera = {1}
Itulau = {162-172}
Lomitusi = {International Center for Ethno-Religious Mediation}
Tuatusi = {Mauga Vernon, Niu Ioka}
Lomiga = {2019}.