Agasala a le Tama: Le Mataʻutia ma le Faʻatauvaʻa o Feteʻenaʻiga Faʻasolosolo i Nigeria

faamatalaga otooto:

O le tele o fete'ena'iga a Nigeria e faifai pea ma fa'atuputupula'ia. E masani ona tuufaasolo mai e le autalavou ni feeseeseaiga e aunoa ma le malamalama moni i le mafuaaga autu po o se isi lava vaaiga. E masani ona soona maaleale i latou pe a feutagaʻi ma tagata mai i vaega eseese ona o ni mea sesē na iloa pe moni foʻi na faia e o latou tuaa ma tuufaasolo mai ai faiga faailoga tagata. O le i'uga, o fete'ena'iga e masani ona fa'aauau pea e aunoa ma se tasi o le au auai malosi e manatua lelei le mea o lo'o latou tauivi ai, ma o nai le femalamalamaa'i laiti ia e masani ona fo'ia ma le filemu i nisi o taimi e fa'atupula'ia i ni fete'ena'iga mata'utia tele ona o lagona ma'ale'ale. O nisi fa'ata'ita'iga e aofia ai le Ife/Modakeke; Aguleri/Umuleri; ma feteenaiga Tiv/Jukun. O lenei pepa o loʻo suʻesuʻeina ai nisi o feteʻenaʻiga sili ona ogaoga na tutupu i le tala faasolopito talu ai nei a Nigeria faʻapea foʻi ma le taua a le malo a Nigeria. O lo'o taumafai e fa'ailoa le mafua'aga o fete'ena'iga. Ona taumafai lea e fa'ailoa uiga o tupulaga talavou mai nu'u tete'e fa'apea fo'i itu fa'afeagai i taua fa'ale-malo i fete'ena'iga ma isi. O loʻo faʻamamafaina e le pepa le mafuaʻaga o nei feeseeseaiga i se taupulega e iloilo lo latou talafeagai i le 21st seneturi Nigeria. O le su'esu'eina o lagona o lo'o iai nei e fa'ailoa mai ai pe o fa'atatau i fete'ena'iga fa'apitoa pe leai fo'i. O loʻo suʻesuʻeina foi le aafiaga o uiga o talavou i nei feeseeseaiga. Ma le mea mulimuli, o faʻamalosi fou i nei feteʻenaʻiga "tuai" o loʻo iloiloina faʻapea foʻi ma aʻafiaga mo taumafaiga e foia feeseeseaiga.

Faitau pe la'u mai le pepa atoa:

Ikelionwu, Nneka (2018). Agasala a le Tama: Le Mataʻutia ma le Faʻatauvaʻa o Feteʻenaʻiga Faʻasolosolo i Nigeria

Journal of Living Together, 4-5 (1), itulau 27-36, 2018, ISSN: 2373-6615 (Lomitusi); 2373-6631 (Initaneti).

@Mataupu{Ikelionwu2018
Title = {Asala a le Tama: Le Mata'utia ma le Fa'atauva'a o Fete'ena'iga Fa'atuputupulaga i Nigeria}
Tusitala = {Nneka Ikelionwu}
Url = {https://icermediation.org/trans-generational-conflicts-in-nigeria/}
ISSN = {2373-6615 (Lomitusi); 2373-6631 (Initaneti)}
Tausaga = {2018}
Aso = {2018-12-18}
IssueTitle = {Nofo Faatasi i le Filemu ma le fealofani}
Tusitala = {Journal of Living Together}
Volume = {4-5}
Numera = {1}
Itulau = { 27-36}
Lomitusi = {International Center for Ethno-Religious Mediation}
Tuatusi = {Mauga Vernon, Niu Ioka}
Lomiga = {2018}.

Faasoa atu

Faatatau Mataupu Faavae o

Religion in Igboland: Diversification, Relevance and Belonging

O lotu o se tasi o tulaga faʻale-aganuʻu faʻapitoa e le mafai ona faʻafitia aʻafiaga i tagata soifua i soʻo se mea i le lalolagi. E pei ona foliga mai e paia, e le gata ina taua le tapuaiga i le malamalama i le i ai o soo se tagatanuu moni ae e iai foi faiga faavae talafeagai i le va o tagata ma tulaga tau atinae. O fa'amatalaga fa'asolopito ma fa'ale-aganu'u i fa'aaliga eseese ma fa'aigoa o le fa'alavelave fa'alelotu e tele. O le atunuu Igbo i Nigeria i Saute, i itu uma e lua o le Vaitafe o Niger, o se tasi o vaega sili ona tele o pisinisi fai pisinisi i Aferika, faatasi ai ma le le mafaaseseina o tapuaiga e aʻafia ai le atinaʻe gafataulimaina ma fegalegaleaiga faʻalapotopotoga i totonu o ona tuaoi masani. Ae o le laufanua faʻalelotu o Igboland o loʻo suia pea. Seʻia oʻo i le 1840, o le lotu sili (s) a le Igbo o le nuʻu poʻo le aganuu. I lalo ifo o le luasefulu tausaga mulimuli ane, ina ua amata le galuega faafaifeautalai Kerisiano i le eria, na tatalaina ai se malosiaga fou lea o le a iu ai ina toe fetuutuunai le laufanua faalelotu o le atunuu o le eria. Na tupu a'e le faa-Kerisiano e faaitiitia ai le pule a le lotu mulimuli. Aʻo leʻi oʻo i le selau tausaga o le faʻaKerisiano i Igboland, na tulaʻi mai Isalama ma isi faʻatuatuaga faʻaletonu e tauva i lotu Igbo ma le faʻaKerisiano. O lenei pepa o loʻo faʻataʻitaʻia ai le faʻavasegaina o lotu ma lona faʻaogaina o galuega i le atinaʻe sologa lelei i Igboland. E maua mai ana fa'amaumauga mai galuega fa'asalalau, fa'atalanoaga, ma mea taulima. O lo'o finau mai a'o tula'i mai ni lotu fou, o le a fa'aauau pea ona fa'a'ese'ese ma/pe fetuutuuna'i le laufanua fa'alelotu a Igbo, pe mo le fa'atasi po'o le fa'apitoa i totonu o lotu o lo'o iai ma fa'atupula'ia, mo le ola o le Igbo.

Faasoa atu

Fa'aliliuina i le fa'a-Islama ma le Fa'a-Tanu'u i Meleisia

O lenei pepa o se vaega o se poloketi suʻesuʻe tele e taulaʻi i le tulaʻi mai o le faʻaleaganuʻu Malay ma le maualuga i Malaysia. E ui o le tulaʻi mai o le faʻaleaganuʻu faʻale-aganuʻu Malay e mafai ona mafua mai i mea eseese, o lenei pepa o loʻo taulaʻi faapitoa i le tulafono o le liliuina o le Isalama i Malaysia ma pe na faʻamalosia pe leai foi le lagona o le faʻatupuina o tagata Malay. O Meleisia o se atunu'u fa'ale-aganu'u ma fa'alelotu na maua lona tuto'atasi i le 1957 mai Peretania. O le au Malays o le tele o faʻalapotopotoga faʻalapotopotoga latou te manatu i taimi uma le tapuaiga a Islama o se vaega ma vaega o lo latou faasinomaga lea e vavaeeseina ai i latou mai isi ituaiga tagata na aumai i totonu o le atunuu i le taimi o pulega colonial a Peretania. E ui o Islama o le lotu aloa'ia, ae ua faatagaina e le Faavae isi tapuaiga e faia ma le filemu e tagata e le o ni Malay, o tagata Saina ma Initia. Peita'i, o le tulafono fa'a-Islam o lo'o fa'atonutonu ai fa'aipoipoga Mosalemi i Meleisia ua fa'atonuina e tatau i tagata le-Muslimi ona liliu mai i Islama pe a mana'o e fa'aipoipo i Mosalemi. I totonu o lenei pepa, ou te finau e faapea o le tulafono o le liua o Isalama ua faʻaaogaina e avea o se meafaigaluega e faʻamalosia ai le lagona o le atunuʻu Malay i Malaysia. O faʻamatalaga muamua na aoina e faʻatatau i faʻatalanoaga ma Malay Muslims o loʻo faaipoipo i tagata e le o ni Malay. O fa'ai'uga ua fa'aalia ai o le to'atele o tagata Malay na fa'atalanoaina latou te manatu o le liliu mai i Isalama e mana'omia e le lotu Islama ma le tulafono a le setete. E le gata i lea, latou te le iloa foi se mafuaaga e tetee ai tagata e le o ni Malay i le liliu mai i Isalama, aua o le faaipoipoga, o le a otometi lava ona avea tamaiti ma Malay e tusa ai ma le Faavae, lea e sau foi ma tulaga ma avanoa. O manatu o tagata e le o ni Malaia ua liliu mai i Isalama sa faavae i luga o faatalanoaga lona lua sa faia e isi tagata popoto. Talu ai o le avea ma Mosalemi e feso'ota'i ma le avea ma Malai, o le to'atele o tagata e le o ni Malaia na liliu mai ua faoa o latou lagona fa'alelotu ma fa'asinomaga, ma lagona le una'ia e talia le tu ma aga fa'ale-tagata. E ui ina faigata le suia o le tulafono o le liuaina, ae o le tatalaina o talanoaga soofaatasi i totonu o aoga ma vaega lautele atonu o le laasaga muamua lea e foia ai lenei faafitauli.

Faasoa atu