Nyaya Yokukudzwa
Chii chaitika? Nhoroondo Yekukonana
Nyaya yerukudzo kupokana pakati pevaanoshanda navo vaviri. Abdulrashid naNasir vanoshandira sangano repasi rose rinoshanda mune rimwe rematunhu eSomalia. Vese vari vaviri vanobva kuSomalia nyangwe vachibva kumarudzi akasiyana.
Abdulrashid ndiye Mutungamiriri weChikwata cheHofisi ukuwo Nassir ari Maneja Wemari muhofisi imwe chete. Nasir anga ave nemakore angangoita gumi nemashanu aine sangano iri uye aive mumwe wevashandi vakatanga hofisi iripo. Abdulrashid akabatana nesangano nguva pfupi yadarika.
Kusvika kwaAbdulrashid muhofisi kwakabatana nedzimwe shanduko dzekushanda dzaisanganisira kuvandudzwa kwehurongwa hwemari. Nasir haana kukwanisa kushanda nehurongwa hutsva uhwu nekuti haana macomputer. Saka Abdulrashid akaita shanduko muhofisi ndokuendesa Nasir pachinzvimbo cheProgram Officer, uye akashambadza basa reFinance Manager. Nasir akati hurongwa hutsva hwakaunzwa senzira yekumubvisa sezvo Abdulrashid aiziva kuti aibva kumhuri yaikwikwidza. Ukuwo Abdulrashid akati haana chekuita nekuunzwa kwehurongwa hutsva hwemari sezvo izvi zvakaunzwa kubva kuhofisi huru yesangano.
Kusati kwatangwa hurongwa hutsva hwemari, mari kuhofisi yaiendeswa kuhofisi yeHawala system (imwe nzira yekutumira mari 'transfer' iyo iripo kunze kwehurongwa hwemabhanga hwechinyakare) kune Maneja Wezvemari. Izvi zvakaita kuti chigaro ichi chive nesimba zvikuru sezvo vamwe vashandi vose vaifanira kupfuura naFinance Manager kuti vawane mari yemabasa avo.
Sezvinowanzoitika muSomalia, chinzvimbo chemunhu musangano uye kunyanya padanho reutungamiri chinofanirwa kuve rukudzo kumhuri yavo. Vanotarisirwa 'kurwira' zvido zvemhuri yavo mukugovewa kwezvekushandisa nemabasa kubva kunzvimbo yavo yebasa. Izvi zvinoreva kuti vanofanirwa kuona kuti hama dzavo dzapihwa makondirakiti sevanopa rubatsiro; kuti zviwanikwa zvakawanda zvesangano ravo zvinosanganisira chikafu chekuyamura zvinoenda kudzinza ravo uye vanoona kuti varume/vakadzi vedzimba dzavo vapihwawo mikana yemabasa munzvimbo dzavanotonga.
Kushandurwa kubva paFinance Manager kuita basa rechirongwa zvaireva kuti Nasir haana kungorasikirwa nechinzvimbo chake chesimba asi izvi zvakaonekwawo se'kuderedzwa' nemhuri yake sezvo chigaro chitsva chakamubvisa muboka revatariri vehofisi. Nekushingisa mhuri yake, Nasir akaramba chigaro chitsva uye akarambawo kupa hofisi yezvemari, achityisidzira kumisa kushanda kwesangano munzvimbo iyi.
Vese vari vaviri parizvino vakakumbirwa neRegional Human Resource Manager kuti vauye kuRegional Office muNairobi kuti vakurukure nezvenyaya iyi.
Nyaya Dzemumwe nemumwe - Manzwisisiro anoita Munhu Mumwe nemumwe Mamiriro ezvinhu uye Sei
Nyaya ya Abdulrashid - Nasir nemhuri yake ndivo dambudziko.
Nzvimbo: Nasir anofanirwa kupa makiyi uye magwaro ehofisi yezvemari uye kugamuchira chinzvimbo chemukuru wechirongwa kana kusiya basa.
Nharaunda:
Chengetedzo: Iyo yapfuura manual system iyo yaisanganisira Hawala money transfer system yakaisa hofisi panjodzi. Finance Manager aichengeta mari yakawanda kuhofisi nekusvika kwake. Izvi zvakazonyanya kutyisa mushure mekunge nzvimbo yatiri kugara yave pasi pemapoka emauto anosimbirira kuti masangano anoshanda munzvimbo iyi anofanira kuvabhadhara 'mitero'. Uye ndiani anoziva nezve mari yemvura iri kuchengetwa muhofisi. Iyo itsva sisitimu yakanaka sezvo kubhadhara ikozvino kwave kuitwa online uye isu hatifanirwe kuchengetedza mari yakawanda muhofisi, zvichibatsira kudzikisa njodzi yekurwiswa nemauto.
Kubva pandakapinda musangano, ndakakumbira Nasir kuti adzidze gadziriro itsva yezvemari, asi ave asingadi uye naizvozvo haakwanisi kushanda negadziriro itsva.
Zvinodiwa Zvesangano: Sangano redu rakatenderedza hurongwa hwemari hutsva pasi rose uye rinotarisira kuti mahofisi ese emumunda ashandise sisitimu pasina kusarudzika. Samaneja wehofisi, ndiri pano kuti ndione kuti izvi zvatevedzwa muhofisi yedu. Ndakashambadzira kuti ndiwane Finance Manager anogona kushandisa hurongwa hutsva asi ndakapawo Nasir chigaro chitsva seprogram officer kuti asarasikirwa nebasa rake. Asi aramba.
Kuchengetedzwa kwaJobho: Ndakasiya mhuri yangu kuKenya. Vana vangu vari kuchikoro uye mhuri yangu inogara muimba yekuroja. Vanongova neni chete. Kutadza kuona kuti hofisi yedu inotevedzera mirayiridzo yaibva kuhofisi huru zvingareva kuti ndarasikirwa nebasa rangu. Ini handisi kuda kukanganisa hupenyu hwemhuri yangu nekuti mumwe murume anoramba kudzidza uye ari kutyisidzira kumisa maoparesheni edu.
Psychological Zvinodiwa: VekwaNasir vanga vachindityisidzira vachiti kana akarasa chigaro vachaona kuti neniwo ndapererwa nebasa. Vedzinza rangu vauya kuzonditsigira uye pane ngozi yekuti kana nyaya iyi ikasagadziriswa pave nekukakavadzana kwedzimba ndigonzi ndini ndakonzera. Iniwo ndakatora chinzvimbo ichi nechivimbiso chekuti ndichaita kuti hofisi ichinje kuhurongwa hutsva hwemari. Handikwanise kudzokera kushoko rangu sezvo iyi iri nyaya yerukudzo.
Nyaya yaNasir - Abdulrashid anoda kupa basa rangu kumurume wemhuri yake
Nzvimbo: Handisi kuzobvuma chinzvimbo chitsva chandiri kupihwa. Kudzikisira. Ndanga ndiri musangano iri kwenguva refu kupfuura Abdulrashid. Ndakabatsira kutanga hofisi uye ndinofanira kuregererwa pakushandisa hurongwa hutsva sezvo ndisingakwanisi kudzidza kushandisa makombiyuta mukukwegura kwangu!
Nharaunda:
Psychological Zvinodiwa: Kuve Maneja Wemari musangano repasi rose uye kubata mari yakawanda hakuna kungondiita ini asiwo mhuri yangu kuti iremekedzwe munzvimbo iyi. Vanhu vachanditarisira pasi pavanonzwa kuti handigoni kudzidza gadziriro itsva, uye izvi zvichaunza ruzvidzo kumhuri yedu. Vanhu vangatiwo ndakadzikiswa nekuti ndaishandisa mari yesangano zvisirizvo, uye izvi zvichanyadzisa ini nemhuri yangu uye nemhuri yangu.
Kuchengetedzwa kwaJobho: Mwanakomana wangu mudiki achangoenda kunoenderera mberi nezvidzidzo kunze kwenyika. Anovimba neni kuti ndibhadhare zvaanoda kuchikoro. Handichakwanisi kuva ndisina basa iye zvino. Ndinongova nemakore mashoma ndisati ndaenda pamudyandigere, uye handikwanisi kuwana rimwe basa pazera rangu.
Zvido zveSangano: Ndini ndaita negotiate nedzinza rangu iro rine simba pano kuti sangano iri rivake hofisi pano. Abdulrashid anofanira kuziva kuti kana sangano richida kuramba richishanda pano vanofanira kundibvumira kuti ndirambe ndichishanda seFinance Manager…ndichishandisa hurongwa hwekare.
Mediation Project: Mediation Case Study yakagadzirwa na Wasye' Musyoni, 2017