Misimboti, Kubudirira uye Zvinetso zveChinyakare Kugadzirisa Kukakavadzana: Ongororo yeNyaya kubva kuKenya, Rwanda, Sudan neUganda.
Abstract:
Kusawirirana hakudzivisiki uye ndizvo zvakaitawo kuwedzera kutsvaga kugarisana murunyararo munharaunda dzanhasi. Naizvozvo, maitiro uye kushanda kwekushandiswa kwekugadzirisa nzira ndizvo zvakakosha. Mitemo yepamutemo yekugadzirisa kusawirirana munyika dzemuAfrica inzvimbo dzekumavirira dzepashure-ukoloni dzinoshandiswa kutsvaga kururamisira. Zvakadaro, mukati metsika dzenharaunda zhinji nzira dzechinyakare dzekugadzirisa gakava (TDRM). Kunyangwe akashandiswa, aya maTDRM anoramba asingazivikanwe. Iri bepa rinoongorora zvine mutsindo mabhuku akafara panzira ina dzakadai sedzinoitwa nenharaunda dzakasiyana muEast Africa. Nzira dzakasarudzwa dzinosanganisira mato oput, hurongwa hwehutongi hwechivanhu hwerudzi rweAcholi muUganda; abunzi mediation, nzira yeRwanda kune kururamisira kwenzvimbo; judiyya, hurongwa hwehuswa hwekupokana hunotarisa pakuyananisa uye kudzoreredzwa kwehukama hwemagariro munharaunda yeDarfur muSudan; uye taboo system, sosi yerunyararo yeIsukhas yeKakamega muKenya. Bepa rinoongorora misimboti yakajairika inoshandiswa mumaitiro echinyakare ekugadzirisa gakava, kushanda kwawo mukusimudzira hukama hwevanhu, uye matambudziko ekuita nekugadzwa kwehurongwa hwemutemo uye kuoma kwemakakatanwa anosanganikwa nawo. Nzira yekuchinja inoonekwa. Iyo nzira ndeyekuongorora kwakakosha kwechipiri masosi uye data. Mitemo ina yakafanana, inozivikanwa se4Rs, inobuda mukuongorora uku: ruremekedzo uye kutendeseka; kuyananisa uye kukanganwira; kudzorera uye kuregererwa; nokudzorerwa kworugare. Kubudirira kweTDRMs yakasarudzwa kunoonekwa munzvimbo ina: kukurudzira kururamisira; chokwadi nemuripo; kuwedzera hukama hwevanhu; kukanganwira nekuyananisa; uye kudzorerwa kwerunyararo nekunzwanana. Kuumbwa kwezvinyorwa kunoratidza kuti nyika zhinji dzemuAfrica dzichiri kuchengeta mitemo yechivanhu pasi pekushandiswa kwenzira dzechinyakare dzekugadzirisa gakava. Pepanhau rinopikisa kuti kunyangwe zvakakosha kugadzirisa kusawirirana tichishandisa masangano epasi rose, emunyika uye ehurumende, tinofanira kusimbisa basa remaitiro echinyakare ekugadzirisa gakava kune mamwe makakatanwa kana zvikamu zvayo, kunyanya pakati pevanhu uye pakati pemapoka. Idzi nzira dzinoshandiswa nekukasika dzekugadzirisa gakava dzinoshanda, dzinosimudzira hukama hwevanhu uye kugarisana murunyararo, uye dzinotarisa pane zvinodiwa nezvido zvemapato ari kubatanidzwa nenharaunda yese.
Verenga kana dhawunirodha bepa rakazara:
Journal of Living Together, 6 (1), pp. 162-172, 2019, ISSN: 2373-6615 (Dhinda); 2373-6631 (Pamhepo).
@Chinyorwa{Sabala2019
Title = {Mitemo, Kubudirira uye Zvinetso zveMaitiro Echinyakare Kugadzirisa Kukakavadzana: Ongororo Yenyaya kubva kuKenya, Rwanda, Sudan neUganda}
Munyori = {Genevieve M. Sabala}
Url = {https://icermediation.org/traditional-dispute-resolution-mechanisms/}
ISSN = {2373-6615 (Dhinda); 2373-6631 (Pamhepo)}
Gore = {2019}
Zuva = {2019-12-18}
Journal = {Journal of Kugara Pamwe Chete}
Vhoriyamu = {6}
Nhamba = {1}
Mapeji = {162-172}
Muparidzi = {International Center for Ethno-Religious Mediation}
Kero = {Mount Vernon, New York}
Edition = {2019}.