Boipuso ba Catalan - Khohlano ea Bonngoe ba Spain
Ho etsahetse eng? Semelo sa Nalane ho Khohlano
Ka la 1 Mphalane 2017, Catalonia, naha ea Spain, e ile ea tšoara referendum mabapi le boipuso ho tsoa Spain. 43% ea sechaba sa Catalan e ile ea vouta, 'me ho ba ileng ba khetha, 90% e ne e tšehetsa boipuso. Spain e phatlalalitse hore referendum e ne e se molaong mme e boletse hore e ke ke ea hlompha liphetho.
Mokhatlo oa boipuso oa Catalan o ile oa tsosoa hape kamora koluoa ea moruo ka 2008 kamora ho bua leshano. Ho hloka mosebetsi Catalonia ho ile ha eketseha, joalo ka maikutlo a hore 'muso o bohareng oa Spain o ikarabella, le hore Catalonia e ne e tla etsa betere ha e ka sebetsa ka bolokolohi. Catalonia e ile ea buella ho eketseha ha boipuso empa boemong ba naha ka 2010 Spain e ile ea hana liphetoho tse reriloeng tsa Catalonia, e matlafatsa kutloelo-bohloko bakeng sa boipuso.
Ha re hetla morao, ho qhalana ha ’muso oa Spain ka lebaka la katleho ea mekhatlo ea boipuso ea bokolone le Ntoa ea Spain le Amerika ho ile ha fokolisa Spain, ea e etsa hore e be kotsing ea ntoa ea lehae. Ha General Franco, mohatelli oa fascist, a kopanya naha ka 1939, o ile a thibela puo ea Secatalan. Ka lebaka leo, mokhatlo oa boipuso oa Catalan o inka e le anti-fascist. Sena se bakile khalefo har'a ba bang ba mekhatlo ea basebetsi, bao le bona ba inkang e le ba khahlanong le bo-fascist, 'me ba ikutloa eka ba arotsoe ka leeme.
Lipale tsa e Mong le e Mong - Hore Motho ka Mong le e Mong o Utloisisa Boemo le Hobaneng
Boipuso ba Catalan – Catalonia lokela ho tloha Spain.
Sebaka: Catalonia e lokela ho amoheloa e le naha e ikemetseng, e lokolohileng ho ipusa le ho se be tlas'a melao ea Spain.
Lithahasello:
Legitimacy of Process: Boholo ba sechaba sa Catalan se tšehetsa boipuso. Joalokaha Mopresidente oa rona oa Catalan Carles Puidgemont a boletse puong ea hae ho European Union, "Ho etsa qeto ea demokrasi ka bokamoso ba sechaba ha se molato." Re sebelisa likhetho le boipelaetso, e leng mekhoa ea khotso, ho etsa litlhoko tsa rona. Re ke ke ra tšepa Senate, e tšehetsang Tonakholo Mariano Rajoy, ho re tšoara ka toka. Re se re bone pefo ea sepolesa sa naha ha re ts’oara likhetho tsa rona. Ba ile ba leka ho senya tokelo ea rōna ea ho ipusa. Seo ba sa kang ba se hlokomela ke hore sena se matlafatsa nyeoe ea rona feela.
Paballo ea Setso: Re sechaba sa khale. Re ile ra qobelloa ho kena Spain ke mohatelli oa fascist Franco ka 1939, empa ha re inke re le Maspanishe. Re lakatsa ho sebelisa puo ea rona bophelong ba sechaba le ho ela hloko melao ea paramente ea rona. Polelo ea rona ea setso e ile ea hatelloa tlas'a puso ea bohatelli ea Franco. Rea utloisisa hore re kotsing ea ho lahleheloa ke seo re sa se bolokeng.
Bophelo bo Botle ba Moruo: Catalonia ke naha e atlehileng. Makhetho a rona a tšehetsa linaha tse sa faneng ka chelete e ngata joalo ka rona. E ’ngoe ea mapetjo a mokhatlo oa rōna ke, “Madrid ea re amoha”—eseng feela boipuso ba rōna, empa le leruo la rōna. E le hore re sebetse ka bolokolohi, re ne re tla itšetleha haholo ka likamano tsa rona le litho tse ling tsa European Union. Hajoale re etsa khoebo le EU mme re lakatsa ho ntšetsa pele likamano tseo. Re se re ntse re e-na le mesebetsi ea kantle ho naha ka hare ho Catalonia. Re tšepa hore EU e tla amohela sechaba se secha seo re se bōpang, empa rea tseba hore re hloka kamohelo ea Spain le rona, hore re be setho.
Mohlala: Re ipiletsa ho European Union ho re amohela. Re tla ba naha ea pele ea ho arohana le setho sa Eurozone, empa ho thehoa ha lichaba tse ncha hase ntho e ncha Europe. Ho arohana ha lichaba tse ileng tsa thehoa ka mor’a Ntoa ea II ea Lefatše ha hoa tsitsa. Soviet Union e ile ea arohana ho ba lichaba tse ipusang ka mor’a hore e arohane, ’me esita le morao tjena, ba bangata Scotland ba ’nile ba phehella ho ikhula United Kingdom. Kosovo, Montenegro le Serbia kaofela ha tsona li ncha.
Bonngoe ba Spain - Catalonia e lokela ho lula e le naha ka hare ho Spain.
Sebaka: Catalonia ke naha ea Spain 'me ha ea lokela ho leka ho ikarola. Ho e-na le hoo e lokela ho batla ho finyella litlhoko tsa eona ka hare ho sebopeho se teng.
Lithahasello:
Legitimacy of Process: The October 1st referantamo e ne e se molaong mme e feta meedi ya Molaotheo wa rona. Mapolesa a sebaka seo a ile a lumella hore ho etsoe likhetho tse seng molaong, e leng seo a neng a lokela ho nka khato ho se thibela. Re ile ra tlameha ho bitsa mapolesa a naha ho laola boemo. Re entse tlhahiso ya ho tshwara dikgetho tse ntjha, tse molaong, tseo re dumelang hore di tla busetsa kgotso le demokrasi. Ho sa le joalo, Tonakholo ea rona Mariano Rajoy o sebelisa Article 155 ho tlosa Mopresidente oa Catalan Carles Puidgemont setulong, le ho qosa molaoli oa mapolesa oa Catalan Josep Lluis Trapero ka bofetoheli.
Paballo ea Setso: Spain ke naha e fapaneng e entsoeng ka litso tse ngata tse fapaneng, tseo e 'ngoe le e 'ngoe ea tsona e tlatsetsang boitsebisong ba naha. Re entsoe ka libaka tse leshome le metso e supileng, 'me re hokahane hammoho ka puo, setso, le motsamao o lokolohileng oa litho tsa rona. Batho ba bangata ka hare ho Catalonia ba na le maikutlo a matla a boitsebahatso ba Sepanishe. Likhethong tse fetileng tse molaong, 40% e ile ea vouta ba tšehetsang bonngoe. Na ba tla fetoha sehlotšoana se hlorisoang haeba boipuso bo tsoela pele? Boitsebiso ha bo hloke hore bo be bo fapaneng. Hoa khoneha ho ba motlotlo ka ho ba Sepanishe le Secatalan.
Bophelo bo Botle ba Moruo: Catalonia ke karolo ea bohlokoa moruong oa rona ka kakaretso 'me haeba ba ne ba ka ikarola, re ne re tla ba le tahlehelo. Re rata ho etsa seo re ka se khonang ho thibela tahlehelo eo. Ke hantle hore ebe libaka tse ruileng li tšehetsa tse futsanehileng. Catalonia e kolota mmuso oa naha oa Spain, 'me ho lebelletsoe hore e tla kenya letsoho ho lefa melato ea Spain ho linaha tse ling. Ba na le lintho tseo ba tlamehileng ho li hlokomela. Ho feta moo, merusu ena eohle e mpe bakeng sa bohahlauli le moruo oa rona. Ho tsamaea ho tla utloisa Catalonia bohloko hape hobane lik'hamphani tse kholo li ke ke tsa batla ho etsa khoebo moo. Ka mohlala, Sabadell e se e fallisitse ntlo-khōlō ea eona sebakeng se seng.
Mohlala: Catalonia ha se eona feela sebaka sa Spain se bontšitseng thahasello ea ho ikarola. Re bone mokhatlo oa boipuso oa Basque o kokobelitsoe le ho fetoloa. Hona joale, Maspanishe a mangata a sebakeng sa Basque a atisa ho bontša khotsofalo le kamano ea bona le 'muso o bohareng. Re lakatsa ho boloka khotso le ho se bulele hape thahasello ea boipuso libakeng tse ling tsa Spain.
Morero oa Bonamodi: Boithuto ba Taba ea Bokena-lipakeng bo entsoeng ke Laura Waldman, 2017