Karabelo e Potlakileng Litšokelong tsa Khotso le Tšireletseho Nigeria

Prof. Ernest Uwazie

Prof. Ernest Uwazie, Mookameli oa Phethahatso, Setsi sa Khotso ea Afrika le Tharollo ea Likhohlano, Univesithi ea California State, Sacramento, California, a bua sebokeng sa ICERMediation ka 2018 Queens College, City University of New York.

Baratuoa ba Khotso ea Nigeria le bohle:

Ka litšoantšo tse tšoenyang le litaba tsa pefo le liphatlalatso tse utloisisoang tsa mecha ea litaba ea sechaba tsa khalefo, 'me ka bomalimabe pherekano e itseng kapa menyenyetsi, ho na le tlhokahalo ea hore mantsoe a khotso le melaetsa Nigeria a phahamisetsoe holimo kapa ho feta:

  • Ho nyatsa mofuta ofe kapa ofe oa pefo le ho pheta-pheta boleng bo lekanang ba bophelo bo bong le bo bong le batho bohle, ho sa tsotellehe bolumeli, morabe kapa sebaka-hobane hosasane e ka ba 'na;
  • Ntlafatso ea mehato ea ho fokotsa likhohlano e kenyeletsang ho boloka sefahleho le likarolo tsa ho haha ​​​​tšepo;
  • Ho hlahloba ka hloko le ho hlahlobisisa melao ea sesole ea boitlamo-e sireletsang litokelo tsa botho, e sireletsang sechaba, le litlaleho tsa tlōlo ea molao e feteletseng;
  • Kabo ea lithuso tsa botho ho bahlaseluoa ba tlhekefetso le lits'ebeletso tsa kelello le boiketlo ba sechaba ho sechaba se sithabetseng maikutlo;
  • Boipiletso ho botho ba "masole a maoto" le basebetsi ba tšireletso literateng-bakeng sa ho boloka molao le taolo e le kannete le ho sireletsa bophelo le thepa;
  • Ho kenya letsoho ha bacha mabapi le ho phela hammoho ka khotso, litokelo tsa botho le puso e nang le toka tlas'a demokrasi, haholo-holo ka mekhatlo ea thuto le mekhatlo e ikemetseng e amehang;
  • Boiteko bo sa feleng ba khotso ka lipuisano le puisano e hahang, e nang le tlhompho - maemong a macro le a manyane.

Re ka 'na ra se ke ra khutlisa maphelo a makholo a seng a lahlehile kapa a tlohile mahaeng a bona, empa re ka thibela tahlehelo ea batho ba likete nakong e tlang e haufi ka mantsoe a rona a monate a khotso le ho hloka pefo ka melaetsa ea rona ea khotso.

Khotso,

Prof. Ernest Uwazie, Motsamaisi e Moholo, Setsi sa Khotso ea Afrika le Tharollo ea Likhohlano, Univesithi ea California State, Sacramento, California, USA

Basil Ugorji, Mopresidente le CEO, Setsi sa Machaba sa Phatlalatso ea Bolumeli ba Ethno-Religious, New York, USA

Le tse ling tse ngata #RuntoNigeria ka Motsamao oa Lekala la Mohloaare Balekane, Bahlophisi, Batšehetsi ba Khotso le Babuelli ba Khotso.

Share

Related Articles

Malumeli a Igboland: Phapang, Bohlokoa le Botho

Bolumeli ke e 'ngoe ea liketsahalo tsa moruo le moruo tse nang le tšusumetso e ke keng ea latoloa ho batho kae kapa kae lefatšeng. Joalo ka ha ho bonahala e halalela, bolumeli ha bo bohlokoa feela kutloisisong ea boteng ba baahi leha e le bafe ba matsoalloa empa hape bo na le bohlokoa ba leano litabeng tsa merabe le nts'etsopele. Bopaki ba histori le ba bochaba mabapi le liponahatso tse fapaneng le mabitso a ketsahalo ea bolumeli bo bongata. Sechaba sa Igbo se ka Boroa ho Nigeria, ka mahlakoreng a mabeli a Noka ea Niger, ke e 'ngoe ea lihlopha tse kholo ka ho fetisisa tsa bo-rakhoebo ba batho ba batšo Afrika, tse nang le cheseho e kholo ea bolumeli e amang tsoelo-pele e tsitsitseng le likamano tsa merabe ka har'a meeli ea eona ea setso. Empa boemo ba bolumeli ba Igboland bo lula bo fetoha. Ho fihlela ka 1840, bolumeli kapa bolumeli bo ka sehloohong ba Igbo e ne e le ba matsoalloa kapa ba setso. Nako e ka tlaase ho lilemo tse mashome a mabeli hamorao, ha mosebetsi oa boromuoa ba Bakreste o qala sebakeng seo, ho ile ha hlaha lebotho le lecha le neng le tla qetella le lokiselitse bolumeli ba matsoalloa a sebaka seo. Bokreste bo ile ba ntlafala hoo bo neng bo nyenyefatsa puso ea ba morao-rao. Pele ho lilemo tse lekholo tsa Bokreste naheng ea Igboland, Boislamo le litumelo tse ling tse fokolang li ile tsa hlaha ho qothisana lehlokoa le malumeli a matsoalloa a Igbo le Bokreste. Pampiri ena e latela mefuta-futa ea bolumeli le bohlokoa ba eona ho nts'etsopele e lumellanang Igboland. E hula lintlha tsa eona mesebetsing e phatlalalitsoeng, lipuisanong le mesebetsing ea matsoho. E pheha khang ea hore ha malumeli a macha a hlaha, sebaka sa bolumeli sa Igbo se tla tsoela pele ho fapana le / kapa ho ikamahanya le maemo, ebang ke bakeng sa ho kopanyelletsa kapa ho ikhetholla har'a malumeli a teng le a ntseng a hlaha, bakeng sa ho phela ha Igbo.

Share

Phetolelo ho Islam le bochaba ba morabe naheng ea Malaysia

Pampiri ena ke karolo ea morero o moholo oa lipatlisiso o shebaneng le ho phahama ha bochaba ba morabe oa Malay le bophahamo ba Malaysia. Le hoja ho phahama ha bochaba ba merabe ea Malay ho ka bakoa ke mabaka a sa tšoaneng, pampiri ena e shebane haholo le molao oa phetoho ea Mamosleme naheng ea Malaysia le hore na o matlafalitse maikutlo a boholo ba morabe oa Malay kapa che. Malaysia ke naha ea merabe e mengata e nang le malumeli a mangata e fumaneng boipuso ka 1957 ho tsoa ho Borithane. Malay e le morabe o moholo ka ho fetisisa haesale a nka bolumeli ba Boislamo e le karolo le karolo ea boitsebahatso ba bona bo ba arohanyang le merabe e meng e ileng ea tlisoa naheng eo nakong ea puso ea bokolone ea Brithani. Le hoja Boislamo e le bolumeli ba molao, Molao oa Motheo o lumella malumeli a mang hore a sebelisoe ka khotso ke batho ba Malaysia bao e seng Malay, e leng merabe ea Machaena le Maindia. Leha ho le joalo, molao oa Boislamo o laolang manyalo a Mamosleme Malaysia o laetse hore bao e seng Mamosleme ba fetohele ho Boislamo haeba ba lakatsa ho nyala Mamosleme. Ka pampiri ena, ke pheha khang ea hore molao oa phetoho ea Boislamo o sebelisitsoe e le sesebelisoa sa ho matlafatsa maikutlo a bochaba ba morabe oa Malay naheng ea Malaysia. Lintlha tsa pele li ile tsa bokelloa ho latela lipuisano le Mamosleme a Malay a nyalaneng le bao e seng Malay. Liphetho li bontšitse hore boholo ba batho bao ho buisanoeng le bona ba Malay ba nka ho sokolohela Boislamo e le ntho ea bohlokoa joalokaha ho hlokoa ke bolumeli ba Boislamo le molao oa naha. Ho feta moo, ha ba bone lebaka leo ka lona batho bao e seng Malay ba ka hanang ho sokolohela ho Islam, joalo ka ha lenyalo, bana ba tla nkoa e le Malay ho latela Molao oa Motheo, o tlang le maemo le litokelo. Maikutlo a batho bao e seng Malay ba sokolohetseng ho Boislamo a ne a thehiloe lipuisanong tsa bobeli tse ’nileng tsa etsoa ke litsebi tse ling. Kaha ho ba Momosleme ho amahanngoa le ho ba Malay, batho ba bangata bao e seng Malay ba sokolohileng ba ikutloa ba amohuoe maikutlo a bona a bolumeli le bochaba, ’me ba ikutloa ba le tlas’a khatello ea ho amohela moetlo oa morabe oa Malay. Le hoja ho fetola molao oa phetoho ho ka 'na ha e-ba thata, lipuisano tse bulehileng tsa litumelo likolong le makaleng a sechaba e ka ba mohato oa pele oa ho sebetsana le bothata bona.

Share