Ukholo luka-Abraham kunye ne-Universalism: Abadlali abaSekwe kuKholo kwihlabathi elintsonkothileyo
Ukholo luka-Abraham
Intetho enguNdoqo kwiNkomfa yoNyaka ye-2016 yeZizwe ngezizwe malunga noSombululo lwengxabano yobuhlanga kunye nenkolo kunye nokwakha uxolo.
Umxholo: “UThixo omnye kwiiNkolo eziNtathu: Ukuphonononga imilinganiselo ekwabelwana ngayo kwizithethe zonqulo luka-Abraham—ubuYuda, ubuKristu nobuSilamsi”
Iseshoni ye-Q&A kunye neeNgcali: uLawrence H. Schiffman, Ph.D., uMgwebi u-Abraham Lieberman uProfesa wesiHebhere kunye ne-Judaic Studies kunye noMlawuli we-Global network yoPhando oluPhambili kwi-Jewish Studies kwiYunivesithi yaseNew York. Thomas Walsh, Ph.D., uMongameli we-Universal Peace Federation International kunye noNobhala Jikelele we-Sunhak Peace Prize Foundation. U-Aisha HL al-Adawiya, uMseki, abasetyhini kwi-Islam, Inc. U-Matthew Hodes, uMlawuli we-United Nations Alliance of Civilizations. KwiNkomfa yoNyaka ye-2016 yoNyaka kwiSisombululo seNgqungquthela yoBuzwe kunye neNkolo kunye noKwakha uxolo. Umxholo: “UThixo omnye kwiiNkolo eziNtathu: Ukuphonononga imilinganiselo ekwabelwana ngayo kwiSiko leNkolo ka-Abraham—ubuYuda, ubuKristu nobuSilamsi”. Umququzeleli: Iziko lamazwe ngamazwe le-Ethno-Religious Mediation.
Intetho ehloniphekileyo eyenziwa ngo-Oktobha 31, i-2018 kwiNkomfa yeZizwe ngezizwe ye-5th kwiSisombululo seNgqungquthela yezobuhlanga kunye neNkolo kunye noXolo olubanjwe yi-International Centre ye-Ethno-Religious Mediation kwi-Queens College, kwiYunivesithi yeSixeko saseNew York, ngokubambisana neZiko lobuhlanga, Ukuqondwa kobuhlanga kunye nenkolo (i-CERRU).
intshayelelo
Ndifuna ukubulela i-ICERM kunye noMongameli wayo, u-Basil Ugorji, ngokundimemela kule ngqungquthela ebalulekileyo kwaye ndinike ithuba lokwabelana ngamazwi ambalwa kwesi sihloko esibalulekileyo, "UThixo Omnye kwiiNkolo eziNtathu: Ukuhlolisisa imilinganiselo ekwabelwana ngayo kwizithethe zika-Abraham zeNkolo. ”
Isihloko senkcazo-ntetho yam namhlanje sithi "IiNkolo zika-Abraham kunye ne-Universalism: Abadlali abaSekwe kuKholweni kwihlabathi elintsonkothileyo."
Ndifuna ukugxila kumanqaku amathathu, kangangoko ixesha livuma: okokuqala, indawo eqhelekileyo okanye i-universalism kunye nemilinganiselo ekwabelwana ngayo phakathi kwezithethe ezintathu; okwesibini, “icala elimnyama” lonqulo nezi zithethe zintathu; okwesithathu, ezinye zezona ndlela zokuziphatha zingcono ekufuneka zikhuthazwe kwaye zandiswe.
Indawo eqhelekileyo: Iinqobo ezisemgangathweni jikelele ekwabelwana ngazo ziSiko leNkolo ka-Abraham
Ngeendlela ezininzi ibali lezithethe ezithathu liyinxalenye yengxelo enye. Ngamanye amaxesha sibiza ubuYuda, ubuKristu kunye nobuSilamsi "izithethe zika-Abraham" kuba iimbali zabo zinokulandelelwa emva kuAbraham, uyise (kunye noHagare) kaIshmayeli, ophuma kumnombo wakhe uMahammad, noyise kaIsake (kunye noSara) kumnombo wakhe, ngoYakobi. , uYesu uyavela.
Ibali ngeendlela ezininzi libali losapho, kunye nobudlelwane phakathi kwamalungu osapho.
Ngokubhekiselele kwimilinganiselo ekwabelwana ngayo, sibona izinto eziqhelekileyo kwiinkalo ze-theology okanye imfundiso, ukuziphatha, iitekisi ezingcwele kunye nezenzo zesithethe. Kakade ke, kukwakho umahluko ophawulekayo.
ITheology okanye iMfundiso: imonotheism, uThixo wokubonelela (obandakanyekayo kwaye osebenzayo kwimbali), isiprofeto, indalo, ukuwa, umesiya, i-soteriology, ukukholelwa kubomi emva kokufa, isigwebo sokugqibela. Kakade ke, kuzo zonke iindawo esivumelana ngazo kukho iingxabano neeyantlukwano.
Kukho iindawo ezimbini-macala eendawo ezifanayo, ezifana nentlonipho ephezulu amaSilamsi namaKrestu anayo ngoYesu noMariya. Okanye ubukho bothixo omnye obunamandla obubonakalisa ubuYuda nobuSilamsi, ngokwahlukileyo kwimfundiso yobuKristu kaBathathu Emnye.
Zokuziphatha: Zontathu izithethe zizinikele kwimilinganiselo yobulungisa, ukulingana, inceba, ubomi obulungileyo, umtshato kunye nosapho, ukunyamekela abahlwempuzekileyo nabahlelelekileyo, inkonzo kwabanye, ukuzimela, ukufaka isandla kwisakhiwo okanye kuluntu oluhle, uMthetho weGolide, ubugosa bendalo esingqongileyo.
Ukuqondwa kwesiseko sokuziphatha esivumelanayo phakathi kwezithethe ezithathu zika-Abraham kuye kwakhokelela kwikhwelo lokuyilwa “kwemigaqo yokuziphatha yehlabathi.” UHans Kung uye waba ngumthetheleli ophambili walo mzamo kwaye wabalaseliswa kwiPalamente ye-1993 yeeNqulo zeHlabathi nakwezinye iindawo.
Imibhalo Engcwele: Amabali angoAdam, uEva, uKayin, uAbheli, uNowa, uAbraham, uMoses ababalaseleyo kuzo zontathu ezi zithethe. Imibhalo esisiseko yesithethe ngasinye igqalwa njengengcwele yaye mhlawumbi ityhilwe ngokobuthixo okanye iphefumlelwe.
Isithethe: AmaYuda, amaKrestu kunye namaSilamsi akhuthaza umthandazo, ukufunda izibhalo, ukuzila ukudla, ukuthatha inxaxheba kwizikhumbuzo zeentsuku ezingcwele kwikhalenda, imibhiyozo enxulumene nokuzalwa, ukufa, umtshato, kunye nokuza kobudala, ukubekela bucala usuku oluthile lokuthandaza nokuhlanganisana, iindawo. yomthandazo kunye nonqulo (icawa, indlu yesikhungu, i-mosque)
Iinqobo ezisemgangathweni ekwabelwana ngazo, nangona kunjalo, azilichazi lonke ibali lezi zithethe zintathu, kuba eneneni kukho iiyantlukwano ezinkulu kuzo zontathu iindidi ezikhankanyiweyo; Izakwalizwi, iinqobo zokuziphatha, iitekisi kunye nezithethe. Phakathi kwezona zibalulekileyo zezi:
- UYesu: izithethe ezithathu zahluka kakhulu ngokwembono yokubaluleka, iwonga, kunye nendalo kaYesu.
- Mohammed: izithethe ezithathu zahluka kakhulu ngokwembono yokubaluleka kuka-Mohammed.
- Imibhalo Engcwele: izithethe ezithathu zahluka kakhulu ngokwezimvo zabo kwimibhalo engcwele nganye. Enyanisweni, kukho iindinyana ezithile eziphazamisayo ezifumanekayo kwindinyana nganye yezi zingcwele.
- IYerusalem ‘Nelizwe Elingcwele’: ummandla weNtaba yeThempeli okanye i-Western Wall, i-Al Aqsa Mosque kunye neDome yeDwala, kufuphi neendawo ezingcwele zobuKristu, kukho ukungafani okunzulu.
Ukongeza kwezi zintlukwano zibalulekileyo, kufuneka songeze enye ingqimba yobunzima. Ngaphandle koqhanqalazo oluchasene noko, kukho iyantlukwano enzulu yangaphakathi kunye nokungavisisani phakathi kwezi zithethe zikhulu. Ukukhankanya iiyantlukwano phakathi kobuYuda (iOthodoki, iConservative, iReform, iReconstructionist), ubuKristu (ubuKatolika, ubuOthodoki, ubuProtestanti), nobuSilamsi (amaSunni, amaShia, amaSufi) akrwempa kuphela umphezulu.
Ngamanye amaxesha, kulula ukuba amanye amaKristu afumane into efanayo namaSilamsi kunamanye amaKristu. Kunokuthethwa okufanayo kwisithethe ngasinye. Ndifunde kutshanje (uJerry Brotton, uElizabethan eNgilani kunye neLizwe lamaSilamsi) ukuba ngexesha likaElizabethan eNgilani (16th kwinkulungwane), bekukho iinzame zokwakha ubudlelwane obuluqilima kunye namaTurkey, njengoko kukhethwe ngokukhethekileyo kumaKatolika anezothe kwilizwekazi. Yiyo loo nto imidlalo emininzi ibibonisa “amaMoors” asuka kuMntla Afrika, ePersi, eTurkey. Ubutshaba obabuphakathi kwamaKatolika namaProtestanti ngelo xesha, benza ukuba ubuSilamsi baba lihlakani elamkelekileyo.
Icala Elimnyama Lonqulo
Sele kuqhelekile ukuthetha “ngecala elimnyama” lonqulo. Ngoxa, kwelinye icala, unqulo lunezandla ezimdaka xa kufikelelwa kungquzulwano oluninzi esilufumana ehlabathini lonke, akukho ngqiqweni ukunxulumanisa kakhulu indima yonqulo.
Inkolo, emva kwayo yonke into, ngokombono wam, ilungile kakhulu kwigalelo layo kuphuhliso lwabantu kunye nentlalontle. Kwanabangakholelwayo kubukho bukaThixo nabaxhasa iingcamango zezinto eziphathekayo zendaleko yabantu bayayivuma indima entle yonqulo ekuphuhliseni abantu, ukusinda.
Nangona kunjalo, kukho izifo ezihlala zinxulunyaniswa nonqulo, kanye njengoko sifumana izifo ezinxulumene namanye amacandelo oluntu, njengorhulumente, ishishini, kunye nawo onke amacandelo. I-Pathologies, ngokombono wam, ayingobizo oluthile, kodwa izoyikiso zendalo yonke.
Nazi ezinye ze-pathologies ezibaluleke kakhulu:
- Ukwandiswa ngokwenkolo kwe-ethnocentrism.
- I-impiriyali yonqulo okanye uloyiso
- Ukuzingca kweHermeneutic
- Ukucinezelwa "komnye", "ukungaqinisekisi omnye."
- Ukungazi kakuhle isithethe somntu kunye nezinye izithethe (Islamophobia, "Protocols of the Olds of Zion", njl.
- "Ukunqunyanyiswa kweTeleological yeenqobo zokuziphatha"
- "Ungquzulwano lwempucuko" a la Huntington
Yintoni efunekayo?
Kukho uphuhliso oluninzi oluhle kakhulu oluqhubekayo kwihlabathi jikelele.
Intlangano yokumanyanisa iicawa iye yaqhubeka ikhula yaye isanda. Ukusukela ngo-1893 eChicago kuye kwakho ukukhula okuthe gqolo kwengxoxo yeenkolo.
Imibutho efana nePalamente, iReligious for Peace, neUPF, kwakunye namanyathelo eenkonzo noorhulumente okuxhasa ukuhlanganisana kweemvaba ngeemvaba, ngokomzekelo, iKAICIID, iAmman Interfaith Message, umsebenzi weWCC, iPCID yaseVatican, kunye nombutho wonqulo. IZizwe eziManyeneyo i-UNAOC, iVeki ye-World Interfaith Harmony, kunye ne-Inter-Agency Task Force kwi-FBOs kunye nee-SDGs; I-ICRD (Johnston), i-Cordoba Initiative (i-Faisal Adbul Rauf), i-workshop ye-CFR "kwiNkolo kunye noMgaqo-nkqubo wangaphandle". Kwaye ngokuqinisekileyo i-ICERM kunye neQela le-InterChurch, njl.
Ndifuna ukukhankanya umsebenzi kaJonathan Haidt, nencwadi yakhe ethi “The Righteous Mind.” I-Haidt yalatha kumaxabiso athile angundoqo athi wonke umntu abelane ngawo:
Ukwenzakala/ukukhathalelwa
Ubulungisa / ukuhambelana
Ukunyaniseka kweqela
Igunya/intlonipho
Ubunyulu/ubungcwele
Sithungelwe ukwenza izizwe, njengamaqela entsebenziswano. Sithungelwe ukuba simanyane sijikeleze amaqela kwaye sahlukane okanye sahlule kwamanye amaqela.
Ngaba sinokuyifumana ibhalansi?
Siphila kwixesha apho sijongene nezisongelo ezinkulu ezivela kutshintsho lwemozulu, ukutshatyalaliswa kweegridi zamandla, kunye nokunciphisa amaziko emali, kwizisongelo ezivela kwi-maniac ngokufikelela kwizixhobo zekhemikhali, zebhayoloji okanye zenyukliya.
Ekuvaleni, ndifuna ukukhankanya "iindlela ezilungileyo" ezimbini ezifanele ukulinganisa: Umyalezo we-Amman Intefaith, kunye neNostra Aetate eyathi yanikezelwa ngo-Okthobha wama-28, 1965, "Ngexesha Lethu" nguPaul VI "njengesibhengezo secawe e-Ethi. inxulumene neenkonzo ezingezizo ezobuKristu.”
Ngokuphathelele ubudlelwane bamaKristu namaSilamsi: “Ekubeni ebudeni beenkulungwane kuye kwakho iingxabano nobutshaba obumbalwa phakathi kwamaKristu namaSilamsi, le sinodi ingcwele ibongoza bonke abantu ukuba balibale ngezinto ezidluleyo baze basebenzele ngokunyanisekileyo ukuqondana nokulondoloza kwanokukhuthazana. ukuze kungenelwe lonke uluntu okusesikweni kwezentlalo nentlalo-ntle yokuziphatha, kunye noxolo nenkululeko…” “ingxoxo yobuzalwana”
"I-RCC ayifuni nantoni na eyinyani kwaye ingcwele kwezi nkonzo" .... "ihlala ibonisa imitha yenyaniso ekhanyisela bonke abantu." Kwakhona i-PCID, kunye noSuku lweHlabathi loMthandazo lwase-Assisi ngo-1986.
URabi uDavid Rosen ukubiza ngokuba “kukubuk’ iindwendwe kwezakwalizwi” okunokuguqula “ulwalamano oluyityhefu enzulu.”
I-Amman Interfaith Message icaphula iKurani eNgcwele 49:13. “Bantu, Sanidala nonke ukusuka kwindoda enye nakumfazi omnye, sanenza ngokwezizwe nezizwe ukuze nazane. Emehlweni kaThixo, abona babekekileyo kuni ngabo bamkhumbulayo Yena: U-Tixo Wazi konke yaye Uyakwazi konke.”
La Convivencia eSpain kunye ne-11th Kunye ne12th iinkulungwane "Golden Age" yokunyamezelana eCorodoba, WIHW kwi-UN.
Ukuziqhelanisa neempawu zobuthixo: ukuzeyisa, ukuthobeka, uthando, uxolelo, uthando.
Intlonipho yomoya "womxube".
Zibandakanye "kwizakwalizwi yenkolo" ukwenza incoko malunga nendlela ukholo lwakho olujonga ngayo ezinye iinkolo: amabango abo enyani, amabango abo osindiso, njl.
Hermenutic ukuthobeka re izicatshulwa.
isihlomelo
Ibali ledini lika-Abraham lonyana wakhe kwiNtaba yeMoriya (Genesis 22) lidlala indima engundoqo kwisithethe ngasinye senkolo ka-Abraham. Libali eliqhelekileyo, ukanti elibaliswa ngokwahlukileyo ngamaSilamsi kunamaJuda namaKrestu.
Idini labamsulwa liyakhathaza. Ngaba uThixo wayemvavanya uAbraham? Ngaba yayiluvavanyo oluhle? Ngaba uThixo wayezama ukuphelisa umbingelelo wegazi? Ngaba yayingumanduleli wokufa kukaYesu emnqamlezweni, okanye akazange uYesu afe emnqamlezweni emva koko.
Ngaba uThixo wamvusa uIsake kwabafileyo, kanye njengokuba wayeya kuvusa uYesu?
Ngaba yayinguIsake okanye uIshmayeli? (Surah 37)
U-Kierkegaard wathetha "ngokunqunyanyiswa kweendlela zokuziphatha." Ngaba “izibongozo zobuthixo” zifanele zithotyelwe?
UBenjamin Nelson wabhala incwadi ebalulekileyo ngo-1950, kwiminyaka eyadlulayo enesihloko esithi, Umbono wokuSebenzisa: Ukusuka kubuzalwana besizwe ukuya kwi-Universal Otherhood. Uphononongo luqwalasela imigaqo yokufuna inzala ekuhlawulweni kweemali-mboleko, into eyalelweyo kwiDuteronomi phakathi kwamalungu esizwe, kodwa evunyelwe kubudlelwane nabanye, isalelo esaqhutyelwa phambili kwimbali yobuKristu yamandulo neyamaxesha aphakathi, de kwafika uHlaziyo xa ukuvalwa komsebenzi kwapheliswa, ngokutsho kukaNelson kwingcamango yendalo yonke, ethi ekuhambeni kwexesha abantu banxibelelana “njengabanye” ehlabathini lonke.
UKarl Polanyi, kwiThe Great Transformation, wathetha ngenguqu ephawulekayo esuka kuluntu lwemveli ukuya kuluntu olulawulwa luqoqosho lwemarike.
Ukusukela oko kwathi kwavela “ixesha langoku” uninzi lweengcali ngentlalontle ziye zafuna ukuqonda inguqu ukusuka kwisithethe ukuya kuluntu lwangoku, koko uTonnies wayibiza ngokuba yinguquko. Ekuhlaleni ukuba GesellschaftUluntu kunye noMbutho), okanye i-Maine ichazwe njengemibutho yesimo sokutshintsha ukuya kuluntu lwekhontrakthi (Umthetho wamandulo).
Iinkolo zika-Abraham nganye zinemvelaphi yazo. Ngamnye kuye kwafuneka afumane indlela yakhe, ngokuthetha, kuthethathethwano ngobudlelwane balo nemeko yala maxesha, ixesha eliphawulwa kulawulo lwenkqubo yesizwe yelizwe kunye noqoqosho lwentengiso kunye, ukusa kumlinganiselo othile woqoqosho lwentengiso olulawulwayo kunye nokunyuka okanye iimbono zehlabathi ezithengisa izinto zabucala. unqulo.
Ngamnye kuye kwafuneka asebenze ukuze alungelelanise okanye athintele amandla ayo amnyama. KubuKristu nobuSilamsi kusenokubakho umkhwa woloyiso okanye i-impiriyalizim, kwelinye icala, okanye iindlela ezahlukeneyo zobufundamentali okanye iimbono ezibaxiweyo, kwelinye icala.
Ngelixa isithethe ngasinye sifuna ukudala ummandla womanyano kunye noluntu phakathi kwabalandeli, esi sigunyaziso sinokungena lula ekuzikhetheleni kwabo bangengomalungu kunye/okanye abangaguqukiyo okanye bamkele imbono yehlabathi.
ZAHLUKANA NTONI EZI NKHOLO: UMHLABA OQHELEKILEYO
- I-Theism, ngokwenene i-monotheism.
- Imfundiso yokuwa, kunye neTheodicy
- Ithiyori yeNtlalo, iNtlawulelo
- Isibhalo esingcwele
- I-Horeneutics
- Ingcambu yembali eqhelekileyo, uAdam noEva, uKayin Abheli, uNowa, abaProfeti, uMoses, uYesu
- UThixo Obandakanyeke Embalini, IBHAYIBHILE
- Ubume beJografi beNdawo
- Umlibo wokuzalwa: uIsake, uIshmayeli, noYesu bayinzala ka-Abraham
- Zokuziphatha
AMANDLA
- ukulunga
- Ukuzibamba kunye nokuziphatha
- Intsapho Eyomeleleyo
- Ukuthobeka
- Umthetho wegolide
- Ubuphathi
- Intlonipho Kubantu Bonke
- Lungisa
- inyaniso
- uthando
ICALA ELIMNYAMA
- Iimfazwe zeNkolo, ngaphakathi naphakathi
- Ulawulo loRhwaphilizo
- Ikratshi
- Uloyiso
- I-ethno-centrism enolwazi ngokwenkolo
- "Imfazwe Engcwele" okanye i-crusade okanye i-Jihad theology
- Ukucinezelwa "komnye ongaqinisekanga"
- Ukujongelwa phantsi okanye ukohlwaywa kwabambalwa
- Ukungazi kakuhle enye: Abadala baseZiyon, i-Islamophobia, njl.
- Ubudlova
- Ukukhula kwe-ethno-religious-nationalism
- "IiMetanarratives"
- Ukungenakulinganiswa